Malatya İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakli Enstitüsü, dünya tıp tarihinde bir ilki gerçekleştirdi. Aynı anda 14 ameliyathanede, 50'si cerrah olmak üzere 120 kişilik ekibin eşzamanlı ve aktif olarak gerçekleştirdiği yedili çapraz karaciğer nakli operasyonu başarıyla tamamlandı. İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakli Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sezai Yılmaz, 7 donör ve 7 alıcıdan oluşan yedili çapraz karaciğer naklini yaptıklarını belirterek "Önümüzdeki 50 yıl içinde dünyanın başka bir yerinde bu büyüklükte bir operasyonun gerçekleştirilmesini mümkün görmüyorum. Dünyanın örnek karaciğer nakil ekiplerinden birine sahibiz. İnönü Üniversitesi, çapraz karaciğer naklinde dünyanın küresel öncüsü" diye konuştu. Dünyada bugüne kadar 17 tane üçlü çapraz karaciğer nakli yapıldığını, bunların 14'ünün İnönü Üniversitesi'nde gerçekleştirildiğini anlatan Yılmaz, "Şimdiye kadar dünyada 7 tane dörtlü çapraz karaciğer nakli yapıldı, bunların hepsi Malatya'da gerçekleştirildi. 3 tane altılı, 3 tane beşli çapraz karaciğer nakli yapıldı.
Bunların da hepsi burada gerçekleştirildi. Yedili çapraz karaciğer naklini yine ilk kez biz yapmıştık, bugün tarihi bir gün, ikinci yedili çapraz karaciğer naklini de biz yaptık" şeklinde konuştu. Çapraz karaciğer nakli, kan grubu veya doku uyumsuzluğu nedeniyle doğrudan nakli yapılamayan hastalar için geliştirilen bir yöntem. Bu işlemde, iki veya daha fazla karaciğer bağışçısı ve alıcısı arasında uyumlu eşleştirmeler yapılıyor, böylece her alıcı, kendisine uygun bir karaciğer alabiliyor. Nakil operasyonları genellikle eşzamanlı olarak gerçekleştiriliyor ve her alıcı, kendisi için en uygun karaciğeri almış oluyor.
ALGORİTMA KULLANILDI
Çapraz karaciğer nakillerinin birden fazla bilim dalının işbirliği ile başarılan bir yöntem olduğunu vurgulayan Yılmaz, "Boston College'den iki bilim insanıyla birlikte çalışıyoruz. Prof. Dr. Tayfun Sönmez ve Prof. Dr. Utku Ünver, 2012'de çapraz böbrek nakilleriyle 'Ekonomi Alanında Nobel Ödülü' kazanan ekipteki en önemli role sahip ekonomistler. Onların geliştirdiği algoritma sayesinde çoklu çaprazlar söz konusu, çapraz karaciğer nakli gerçekten son derece yenilikçi yaklaşım" dedi.
HASTALARDAN BİRİ KIRIM'DAN GETİRİLDİ
YILMAZ, "7 canlı vericili karaciğer nakli içerisinde bir hastamız Kırım'dan başvurdu, aslen Türk kendisi ama Kırım'da yaşıyor. Annesiyle birlikte geldi, uzun zamandan beri karaciğer nakli bekleyen bir kız çocuğu, bu çapraz karaciğer nakli sayesinde bir hastamızdan karaciğer grefti bulabildi, annesi de başka bir hastaya karaciğer verdi. Son derece iyi bir sonuç elde edebildik diyebilirim" dedi.
ÇAPRAZ NAKİL NASIL YAPILIYOR
İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakli Enstitüsü, Temmuz 2022'de gerçekleştirdiği dünyanın ilk 4'lü çapraz naklini internet sitesinde bir örnekle anlattı: Deniz bir karaciğer hastası. Ahmet kızı Deniz'e karaciğerinin bir lobunu bağışlamaya gönüllü. Ancak ciğer lobu çocuk bir hasta için çok büyük olması sebebiyle bağışta bulunamıyor. Ali bir karaciğer hastası. Banu abisi Ali'ye karaciğer bağışı için gönüllü. Fakat Banu'nun sağ lobu Ali için yeterli boyutta değil. Büşra bir karaciğer hastası. Cemal eşi Büşra'ya bağış için gönüllü. Ancak kan grupları uymuyor. Can bir karaciğer hastası. Derin babası Can için bağışçı olmaya gönüllü. Fakat Derin'in sağ lobu dahi babası Can için yeterli boyutta değil. Dört hastanın ve bağışçılarının birbirleriyle olan uyumsuzluk sorunu çapraz eşleştirmeyle gideriliyor. İşte 7'li çapraz nakil de aynı mantıkta yapıldı.e
