Adana Cumhuriyet Başsavcılığı Bilişim Suçları Bürosu'nun, çocukların istismarına neden olacak içerikler barındırması tespiti gerekçesiyle oyun platformu Roblox'a erişim engeli getirmesi dijital oyunların çocuklar üzerindeki etkilerini yeniden gündeme taşıdı. Bazı dijital oyunlar çocuklar için tehlikeli hale gelirken şiddet, siber zorbalığa maruz kalma, cinsel içerikle karşılaşma, nefret söylemiyle karşılaşma gibi durumlar çocuğun ruh sağlığı üzerinde de olumsuz etkiye neden olabiliyor. Dijital oyun ve sosyal medya dünyasındaki yeni tehlike ise "online grooming" olarak bilinen siber uşaklaştırma. Bu kavram dijital dünyada çocukların cinsel istismarına yol açan en gizli tehlikelerden biri. Siber durum çocukları veya gençleri çevrimiçi ortamlarda cinsel istismara veya sömürüye hazırlamak amacıyla yetişkinlerin yanıltıcı davranışlarını içeren bir terim. İstismarcılar, çeşitli kanallar üzerinden çocuklara ulaşıyor ve aşama çocuğu çaresiz bir duruma sürüklüyor. Çocuk atık istismarcının her dediğini yapan, tabiri caizse bir köle haline geliyor.
4 ADIMDA KANDIRIYORLAR
Siber uşaklaştırma yönteminde istismarcılar genellikle öz güveni düşük, ebeveyn denetiminin az ya da hiç olmadığı, savunmasız çocukları kurban olarak seçiyor. İstismarcı sırasıyla şu yöntemleri takip ediyor:
1- GÜVEN VERME: İstismarcı öncelikle çocuğa dostça yaklaşıyor. Dertlerini dinliyor. Hatta sanki aynı problemleri kendisi de yaşıyormuş gibi yapıyor. Akranı gibi davranıyor. Duygusal bağ oluşturuyor. Hatta hediyeler yolluyor, para gönderiyor.
2- SIRDAŞ OLMA: Bu aşamada çocuğun ekran başındaki süresi oldukça uzar. Ailesinden ve sosyal hayattan kopar. İstismarcı bu aşamada çocuğun güvenini sağlamlaştırır, kendisinden başka dostu olmadığını ve kimseye ihtiyaç duymadığı algısını yaratır.
3- MAHREMİYETİN AŞILMASI: Bu aşamada ise istismarcı artık yavaş yavaş mahremiyeti yıkmaya başlar. Cinsel içerikli şakalar yapmaya başlar. Çocuktan fotoğraf paylaşmasını ister. Görüntülü konuşmalar yapılır.
4- İSTİSMAR VE ŞANTAJ: İstismarcı çocuk üzerinde tam kontrol sağladığına emin olduğunda istismar ve şantaja başlar. Tehditle çocuğa istediğini yaptırır. Kumara ve bahis sitelerine yönlendirir. Cinsel içerikli görüntüler ister. Çocuk reddederse istismarcı görüntülerini ailesi ve arkadaşlarıyla paylaşacağına dair tehdit eder.
EN ÖNEMLİ GÖREV AİLELERİN
Uzmanlar çocukların dijital dünyadaki tehlikelerden korunması noktasında en önemli görevin ailelere düştüğünü söylüyor. Özellikle online oyunlar sürekli güncellendikleri için sürekli bir ebeveyn takibi oldukça önemli. Uzmanlar ailelere şu önerilerde bulunuyor:
Ebeveynlerin çocukları ile internet ve dijital oyun platformlarını güvenli bir şekilde nasıl kullanabileceklerine ilişkin bilgilendirmede bulunmaları önemlidir
Kimlik bilgileri, adres, telefon, şifreleri, okul bilgileri gibi kişisel bilgilerini paylaşmamaları gerektiği konusunda bilgilendirme yapılmalıdır
Çocukların dijital okuryazarlığı arttırılmalıdır.
İnternette hangi bilgileri paylaşmalarının güvenli olduğu konusunda bilgilendirilmelidir.
Online platformlarda yeni tanıştıkları yabancı kişilerle konuşurken dikkatli olmaları gerektiği konusunda bilgilendirilmelidir.
Uygunsuz ve zararlı içerikle karşılaştıklarında bunu bildirip, konuşabilecekleri alan aile içinde yaratılmalıdır.
Aile bireyleri de online davranışları ile çocuklarına örnek olmalıdır.
