Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) 1 Ağustos'ta Soğuk Savaş'tan bu yana gerçekleştirilen en büyük takas operasyonuna imza attı. 7 ayrı ülkedeki cezaevlerinde bulunan toplam 26 şahsın karşılıklı değişimi yapıldı. Ankara'da gerçekleşen takas operasyonu kapsamında ABD'den iki, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Rusya'dan birer uçak olmak üzere 7 uçak ile 26 kişi Türkiye'ye nakledildi. Operasyon kapsamında, 2'si çocuk 10 kişinin Rusya'ya, 13 kişinin Almanya'ya, 3 kişinin de ABD'ye nakli sağlandı. ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus cezaevlerinde bulunan 26 kişinin karşılıklı değişimini içeren son dönemin en geniş kapsamlı takas operasyonunun ardından ABD, Rusya ve Almanya'da ülke liderleri tarafından karşılanan kişilerin hikâyeleri casusluk filmlerini aratmıyor.
AJAN ÇİFTİN ÇOCUKLARI RUS OLDUKLARINI UÇAKTA ÖĞRENDİ
MİT'in koordinesinde Ankara'da gerçekleşen takasta Rusya'ya iade edilen ajan çift, Slovenya'da Arjantin pasaportuyla yakalandı. Sanat galerisi sahibi kılığında yaşayan çift, çocuklarından asıl kimliklerini gizledi. Putin, uçakta Rus olduklarını öğrenen çocukları İspanyolca selamlayarak karşıladı
Tarihi takasta iki çocuklu Rusya Dış İstihbarat Servisi'ne çalışan karıkoca da yer aldı. SVR çalışanı Artem Dultsev ve Anna Dultseva, Slovenya'da sahte Arjantin pasaportu ile yakalandı. Maria Rosa Mayer Munoz takma ismini kullanan Dultseva ve eşi, Slovenya'da bir sanat galerisi sahibi gibi davranıyordu. İki çocukları ile birlikte Slovenya'dan getirilen aile takas operasyonu ile Rus yetkililere teslim edildi. Ankara'da Rus uçağına binen çocukları, Rus olduklarını burada öğrendi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov "Çocuklar Putin'i tanımıyorlardı bile. Rusça bilmedikleri için Putin, onları İspanyolca selamladı ve 'Buenas noches' (İyi geceler) dedi. Onlar, dün ebeveynlerine kendilerini karşılayacak olanın kim olduğunu sordular, Putin'in kim olduğunu bile bilmiyorlardı. Ajanlar böyle çalışıyor, işlerine bağlılık uğruna fedakârlıklar yapıyorlar" diye konuştu.
HÜNGÜR HÜNGÜR AĞLADI, İDAMDAN AFLA KURTULDU
Kızıl Haç bünyesinde çalışan Rico Krieger, Rusya-Ukrayna savaşı sırasında Belarus'ta gözaltına alındı. Rico Krieger, Belarus'a turist olarak gittiğini iddia etti ancak Rusya'ya göre bu ajanlık için bir kılıftı. Rico Krieger, Rusya'ya göre Ukrayna güvenlik servislerinde yer aldı. Altı ayrı suçlama ile mahkûm edilen Rico Krieger, 24 Haziran 2024'te "terör ve paralı askerlik" suçlamaları ile Belarus'ta idam cezasına çarptırıldı. Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, hüngür hüngür ağlayarak suçunu itiraf eden Krieger'i affetti. Krieger, 2 gün sonra takas operasyonu ile Almanya'ya döndü.
OTEL ODASINDA DİSKLE YAKALANDI
Rusya'da tutuklu olan ve takas operasyonunda ABD'ye teslim edilen eski bir deniz piyadesi Paul Whelan, ABD Ordusu'nda 8 yıl görev yaptı. Kanada doğumlu ve aynı zamanda ABD, İngiltere ve İrlanda vatandaşlıklarına sahip Whelan, Aralık 2018'de casusluk suçlamasıyla Moskova'daki Metropol Otel'de gözaltına alındı. Rusya yanında gizli bilgiler içeren bir sabit disk bulduğunda "Bir arkadaşımın düğünü için Rusya'dayım. Cihazı Rus bir arkadaşım bana verdi. İçinde tatil fotoğrafları olduğunu sanıyordum" dedi. Haziran 2020'de casusluktan 16 yıl hapis cezasına çarptırılan Whelan serbest bırakılanlar arasında en uzun süre hapiste yatan kişi oldu.
İKİ KEZ ZEHİRLENDİ ÖLÜMDEN DÖNDÜ
Rusya Devlet Başkanı Putin'in en büyük muhaliflerinden olan Vladimir Kara-Murza da Türkiye'deki takas operasyonunda Almanya'ya dönen önemli isimlerden biri oldu. 25 yıl hapse mahkûm edilen Vladimir Kara Murza, Nisan 2022'de Rus ordusu hakkında "yanlış bilgi" yayma, "istenmeyen bir örgütle" işbirliği yapma ve devlete ihanet suçlamalarıyla tutuklandı. İki kez zehirlenen ve ölümden dönen Vladimir Kara Murza'ya verilen ceza uluslararası kamuoyunda kınandı.
HEM ABD HEM RUS VATANDAŞI
ABD ve Rusya vatandaşlığı olan Alsu Kurmasheva, ABD'ye iadesi yapılan iki gazeteciden biri oldu. Alsu Kurmasheva, Mayıs 2023'te ailevi sebeplerden dolayı gittiği Rusya'dan Çekya'ya dönmeye çalışırken havaalanında gözaltına alındı. "Yabancı çalışan olup devlete bildirmeme" ve "dezenformasyon" suçlarından hüküm giydi.
'PUTİN TAKASINA DELİCESİNE SEVİNDİ' RUSYA'NIN OLMAZSA OLMAZI SUİKASTÇI
Rusya için önemli bir isim olan Vadim Krasikov, takas operasyonunda Almanya'dan getirilen tek isim oldu. Vadim Krasikov, Rusya Devlet Başkanı Putin'in terörist olarak adlandırdığı Çeçen muhalif Zelimkhan Khangoshvili öldürmek için FSB tarafından özel eğitim alarak Berlin'e gönderildi. Kremlin, suikastçının parçası olmadığı bir takasın kabul edilmeyeceğini söylemişti. Moskova'dan bir kaynak, Almanya'nın Krasikov'u bırakmayı kabul etmesine Putin'in "delice sevindiğini" söyledi.
AKREDİTASYONLU GAZETECİ OLARAK GİZLİ BİLGİ TOPLAMAKTAN 19 YIL YEDİ
Takas edilenler arasında en çok adı duyulan isim Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich'ti. Rusya'da muhabirlik yaparken Mart 2023'te casusluk suçundan tutuklandı. Rus savcılığı Evan Gershkovich'i, "Sverdlovsk bölgesinde askeri teçhizat üretimi ve onarımı yapan bir savunma şirketinin faaliyetleri hakkında gizli bilgi toplamak" gerekçesi ile suçladı. Gershkovich, Rusya tarihinde casusluk suçlaması ile tutuklanan ilk yabancı medya çalışanı oldu. Takas görüşmelerinin yapıldığı dönemde Rusya tarafından 19 yıl hapse mahkûm edildi. Gershkovich'in, Rusya Dışişleri Bakanlığı nezdinde akreditasyonu bulunuyordu. Gershkovich, bir Rus tank fabrikasından "gizli bilgi" toplamak üzere CIA için çalışmakla suçlandı.
