Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus cezaevlerinde bulunan 26 kişinin karşılıklı değişimini içeren son dönemin en geniş kapsamlı takas operasyonuna imza attı. MİT, 7 ayrı ülkenin cezaevinde bulunan 26 kişinin takas operasyonunu gerçekleştirdi. Ankara'da gerçekleşen takas operasyonu kapsamında ABD'den iki, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Rusya'dan birer uçak olmak üzere 7 uçak ile 26 kişi Türkiye'ye nakledildi. Operasyon kapsamında ikisi çocuk 10 kişinin Rusya'ya, 13 kişinin Almanya'ya, 3 kişinin de ABD'ye nakli sağlandı. Operasyonda takas edilenler arasında The Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich, ABD'li eski Deniz Piyadesi Paul Whela, Almanya vatandaşı paralı asker Rico Krieger, Rus muhalif İlya Yashin, Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) subayı Vadim Krasikov öne çıkıyor.
Operasyon dünya basınında geniş yer bulurken birçok haberde Türkiye'nin oynadığı role dikkat çekildi. BBC'nin haberinde operasyonun "modern tarihin en büyük tutuklu takaslarından biri olduğu" değerlendirmesine yer verilerek "sıradışı" nitelemesi yapıldı. New York Times tarihi takasın Rusya'nın Ukrayna işgalinden bu yana Moskova ile Batı arasında önemli bir arabulucu haline gelen Türkiye'de yapıldığını yazdı ve çok ülkeli takasın Türk topraklarında gerçekleşmesinin Türkiye'nin dünya sahnesinde kilit bir aktör olduğunu göstermesine olanak sağladığını belirtti.
MİT HER AŞAMAYI YÖNETTİ
Süreç ABD, Rusya ve Almanya'nın Türkiye'den yardım istemesiyle başladı. Türkiye'nin özellikle Rusya-Ukrayna savaşında adil ve yapıcı bir politika izlemesi, uluslararası alanda barış ve istikrarın sağlanması için attığı adımlar, geçmişte yapılan takas operasyonlarında Türkiye'nin arabuluculuktaki başarıları taraflar arasında işbirliği için Türkiye'yi tercih etmelerinde etkili oldu. Türkiye'nin arabuluculuk deneyimine güvenen tarafların teklifi ve Başkan Erdoğan'ın onayı ile Milli İstihbarat Teşkilatı, takas operasyonu için başat rolü üstlendi.
MİT'in üst düzey yetkilileri taraflar ile sık sık bir araya geldi. Süreç içerisinde MİT Başkanı İbrahim Kalın da birçok kez muhatapları ile hem yüz yüze hem de telefon görüşmeleri yaptı. Tarafların, takasa ilişkin çekince, anlaşmazlık ve talepleri de yine MİT'in adil ve yapıcı çözümleri sayesinde aşıldı. Takas operasyonunun her adımı MİT'in kontrolünde ilerledi. 1 Ağustos Esenboğa Havalimanı, hayatın olağan akışını bozmayacak şekilde operasyon için hazır hale getirildi. 16.05'te Slovenya'dan gelen ilk uçak indi. Daha sonra Norveç, Rusya, Almanya ve ABD'den gelen uçaklar iniş yaptı. MİT'in gözetiminde tarafların "karşılıklı teyit" işlemleri ve sağlık kontrollerinin yapılmasının ardından 10 kişi Moskova'ya dönecek Rus uçağına, 3 kişi Washington'a dönecek ABD uçağına, 13 kişi de Almanya uçağına aktarıldı.
KİLİT ÜLKE TÜRKİYE
CNN / ABD: Gershkovich ve Paul Whelan'ın serbest bırakılmasına vurgu yaptığı haberinde MİT'in yönettiği operasyonu "tarihi tutuklu takası" olarak nitelendirdi.
TIMES / İNGİLTERE: Takas operasyonunun Türkiye'nin başkentinde yapıldığını belirterek, "Takas, geçmişteki takaslarda kilit rol oynayan bir ülkenin başkenti olan Ankara'da gerçekleşti" ifadesine yer verdi.
RSI / İSVİÇRE: Takasın MİT'in koordinesinde Ankara'da yapıldığına yer verdi.
LE MONDE / FRANSA: Türkiye'nin arabuluculuğuyla Rusya ile "büyük bir tutuklu takasının" yapıldığı, 7 ülkeyi kapsayan takasın Ankara'da koordine edildiği belirtildi.
MIDDLE EAST EYE / İNGİLTERE: Haberde Türkiye, WSJ muhabiri Evan Gershkovich'in serbest bırakılmasını sağlayan büyük Doğu-Batı tutuklu takasına aracılık etti. Soğuk Savaş'tan bu yana en büyük takas" denildi.
ERDOĞAN'IN BİR BAŞKA DİPLOMATİK BAŞARISI
WALL STREET JOURNAL / ABD: Takas operasyonu Erdoğan'ın başka bir diplomasi başarısı. Türkiye, Ukrayna savaşının patlak verdiği günden bu yana birçok "esir takasına" ev sahipliği yaptı. Bu operasyon Batı'ya Türkiye'nin arabuluculuktaki değerini bir kez daha hatırlatıyor.
TÜRKİYE BAĞIMSIZ HAREKET EDİYOR
Türkiye "Karadeniz Tahıl Girişimi" anlaşmasının etkili oyuncusuydu. Türkiye, Ukrayna savaşı için barış görüşmelerini de İstanbul'da yürüterek tarafları bir araya getirdi. Erdoğan Rusya'yla ilişkiler konusunda da Batı'dan bağımsız bir rota çiziyor.
TÜRKİYE BARIŞÇIL DİPLOMASİNİN MERKEZİ OLMAYA DEVAM EDECEK
DIŞIŞLERI Bakanı Hakan Fidan: Türkiye, Sayın Cumhurbaşkanı'mızın vizyonu doğrultusunda barışçıl diplomasinin merkezi olmaya devam edecektir. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun: Türkiye'nin bu çok hassas müzakerelerin yönetiminde gösterdiği ciddiyet bölgedeki tüm sorunların çözümü için bir örnek teşkil etmiştir. Türkiye, farklı ülkelerle farklı şekil ve düzlemlerde ilişkiler geliştirebilen diplomatik bir ağır sıklet gücü olduğunu bir kez daha kanıtladı. ANKARA
AB, NATO VE LİDERLERDEN TÜRKİYE'YE ÖZEL TEŞEKKÜR
MİT'IN yönettiği tarihi takas operasyonuyla ilgili olarak ABD Başkanı Joe Biden ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Türkiye'ye teşekkür etti. Asrın takas operasyonunda serbest bırakılan 3 ABD'liyi Biden ve Harris havaalanında karşıladı. Rusya lideri Vladimir Putin de dönenleri şeref kıtasıyla uçağın merdiveninde karşıladı. Milli İstihbarat Teşkilatı'nın (MİT) yönetiminde Ankara'da yapılan takas operasyonuyla serbest kalanlar Almanya'ya da ulaştı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, takas operasyonu sonrasında Köln-Bonn Havalimanı'na ulaşan kişileri karşıladı. Scholz, X sosyal medya platformundan yaptığı paylaşımda, "Bu özel bir an. Herkes güvenli bir şekilde geldi" ifadelerini kullandı. AB ve NATO yetkililerinden de takastan dolayı "Türkiye'ye minnettarız" açıklamaları yapıldı.
