İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin İran- Azerbaycan sınırındaki baraj açılışından dönüşünde ülkenin Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'la birlikte bindiği helikopterin düşmesi dünya gündemine bomba gibi düştü. 15 saat boyunca süren sır perdesi, İran'ın talebiyle bölgeye giden AKINCI TİHA'nın yerini belirlediği enkaza ulaşılmasıyla çözüldü. İran dün sabah 7'si yetkili 2'si mürettebat toplam 9 kişinin bulunduğu helikopter kazasından kurtulan olmadığını duyurdu. Cumhurbaşkanı Reisi'yle birlikte helikopterde bulunan Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Doğu Azerbaycan Valisi Malik Rahmeti, Tebriz Cuma İmamı Muhammed Ali Al Haşim ve beraberindeki yetkililerin de yaşamını yitirdiği bildirildi.
DNA TESPİTİNE GEREK YOK: Kazada enkazın tamamen yandığı ve ölenlerin kimliğinin belirlenmesi için DNA testi yapılacağı iddiaları ortaya atılmıştı. Ancak İran "Kimlikler belli. Şehitlere DNA testi yapılmasına gerek yok" açıklamasını yaptı.
5 GÜNLÜK YAS: İran dini lider Ali Hamaney, Reisi'nin kendisini ülkesine hizmete adayan biri olduğunu söyleyerek ülkede 5 günlük yas ilan ettiğini duyurdu. Bugün Tebriz'de halkın katılacağı cenaze töreninin ardından Reisi ve beraberindeki heyette bulunanların cenazeleri Kum kentinde defnedilecek.
KOLTUKLARA SİYAH KUŞAK
İran'da hükümet kurulu, Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Muhbir başkanlığında başkent Tahran'da acil toplantı yaptı. Toplantıda kazada ölen Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın boş kalan koltuklarına siyah kuşak konuldu. Öte yandan cumhurbaşkanlığı görevini, 50 gün içinde yapılacak seçimlere kadar Muhbir'in yürüteceği açıklandı.
SIR GİBİ 15 SAAT VE CEVAP BEKLEYEN SORULAR
1- BAKAN VE CUMHURBAŞKANI NEDEN AYNI HELİKOPTERE BİNDİRİLDİ?
Güvenlik uzmanları 'Taktik görev' olmayan uçuşta ülkenin cumhurbaşkanıyla dışişleri bakanının aynı uçağa bindirilmesinin tüm protokol kurallarına aykırı olduğunu söylüyor.
2- HELİKOPTERDEN NEDEN BİRİ DÜŞTÜ?
Reisi ve beraberindekileri taşıyan helikoptere iki helikopter daha eşlik ediyordu. Diğer iki helikopter hiçbir tehlike yaşamazken Reisi'nin içinde bulunduğu helikopterin dağa çakılması "Güzergâh mı değiştirildi?" sorusunu sordurdu.
3- SİSE RAĞMEN NEDEN HAVALANDI?
Askeri stratejist ve güvenlik uzmanı Coşkun Başbuğ, "'Bu havada uçuş olur mu?' diye sorulsa pilot 'Asla olmaz' demeliydi. İran bu olayı nereye sığdırır bilmiyorum" dedi.
4- SİNYAL SİSTEMİ NEDEN KAPALIYDI?
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, "Helikopterin sinyal sisteminin kapalı veya helikopterde o sinyal sisteminin olmadığını belirledik. Çünkü mutlaka o sinyaller bize düşerdi" dedi.
ERDOĞAN: ZOR GÜNÜNDE KOMŞUMUZ İRAN'IN YANINDA OLACAĞIZ
BAŞKAN Recep Tayyip Erdoğan, yayımladığı taziye mesajında "Değerli mevkidaşım, kardeşim Reisi'ye ve aynı helikopterde hayatını kaybeden İran Dışişleri Bakanı ve diğer kişilere de Allah'tan rahmet diliyorum. Dost ve kardeş İran halkına, en derin taziyelerimi iletiyorum. Görevde olduğu süre boyunca İran halkının ve bölgemizin huzuru için verdiği çabalara bizzat şahitlik eden bir mevkidaşı olarak, Sayın Reisi'yi saygıyla ve minnetle yâd ediyorum. Türkiye zor ve müessif günlerinde de komşumuz İran'ın yanında olacak" dedi. Başkan Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Vekili Muhammed Muhbir'i telefonla arayarak taziyelerini ilettti. Erdoğan, Türkiye'nin İran'a yönelik komşuluk ve kardeşlik hukukunun gereğini yerine getirmeye devam edeceğini ifade etti. Başkan Erdoğan dün ayrıca Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile de bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Türkiye ile Azerbaycan ilişkileri, bölgesel ve küresel gelişmeler ele alındı.
SABOTAJ MI, KAZA MI? İŞTE KONUŞULAN 4 SENARYO
1- İRAN'DAKİ 'REHBERLİK KAVGASI' MI? İran'da rehber denilen dini lider en önemli makam. Ali Hamaney sonrası ülkenin dini liderliği için öne çıkan iki isim vardı. Biri Reisi, diğeri Ali Hamaney'in oğlu Mücteba Hamaney. Oğul Hamaney'in adaylığı üzerinden sabotaj senaryosu yazanlar var. Öte yandan Reisi, 'Gazze'de İran adına aktif bir tavır ortaya koymadan sadece destek verelim' demişti. Bu özellikle İran'ın bazı çevrelerince Mehdici doktrinle örtüşen bir tavır değildi.
2- İSRAİL'İN CEVABI MI?: İran'ın geçen ay İsrail'e 200'den fazla füze ve drone'la saldırması sonrası İsrail "Uygun olduğu bir zaman ve yerde İran'a cevap verilecek" demişti. Dünya bu cevabın Reisi'nin öldürülmesi olabileceği ihtimali üzerinde duruyor.
3- ABD-CIA İŞİ Mİ?: Reisi'nin şüpheli ölümü akıllara Bağdat'taki ABD büyükelçiliğine saldırı sonrası ABD'nin İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'yi bombalı suikastle öldürmesini getirdi. Reisi'nin de tıpkı Süleymani gibi ABD tarafından öldürülme ihtimali konuşuluyor.
4- GERÇEKTEN TEKNİK ARIZA MI?: ABD'nin yıllardır ambargo uyguladığı İran, askeri araçlarını hiçbir şekilde yenileyemiyor. BBC'ye ve eski İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif'e göre bu kaza ABD yaptırımlarının olarak meydana gelen teknik arıza. DIŞ HABERLER
PİLOTLARIN KİMLİĞİ AÇIKLANDI
Kazada güvenlik ekibinin lideri Serdar Seyed Mehdi Musavi, helikopter pilotu Albay Seyed Taher Mostafavi, yardımcı pilot Albay Mohsen Daryanush ve uçuş teknisyeni Binbaşı Behrouz Ghadimi de hayatını kaybetti.
