İstanbul Esenyurt'taki büfe saldırısı ve Gaziosmanpaşa'da taksiciye yönelik silahlı cinayetlerin ardından önceki gün de Beyoğlu ile Sarıyer'de yaşanan yeni silahlı cinayetler bireysel silahlanma mevzusunu yeniden tartışılır hale getirdi. SABAH, tüm ülkeyi yakından ilgilendiren ve sonuçları açısından kanayan bir yara olan bireyin silahlanması konusunu mercek altına aldı. Uzmanlar, bireysel silahlanmanın Türkiye'deki bilançosunu, nedenlerini, nelere sebebiyet verdiğini sosyolojik, psikolojik, hukuki boyutlarını değerlendirdi. İşte bireysel silahlanma dosyası...
Bireysel silahlanma karşıtı sivil toplum kuruluşu Umut Vakfı'nın "2023 Silah Şiddeti Haritası" raporundaki verilere göre son beş yılda 18 bin 769 kişi silahla öldürüldü. Türkiye'de 36 milyon silah var. Bunlardan sadece 4 milyonu ruhsatlı. Yani 32 milyon ruhsatsız silah her an karşımıza çıkabilir. Bu her iki erkekten birinde, üç evden birinde silah olması demek. Umut Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Ayhan Akcan, "Her gün maalesef en az 10 vatandaşımız ölüyor, 20 vatandaşımız yaralanıyor. 10 yıl önce cinayet vakalarında yüzde 50 silah kullanılırken, şu anda yüzde 85'inde silah kullanılıyor. Hem silah kullanımı hem de silahla işlenen suçlar artıyor" dedi. Rapora göre, 2023'ün ilk 7 ayındaki toplam vaka sayısı 1938. Bu vakaların 1200'ünde kişiler silahlı şiddet nedeniyle hayatını kaybetti.
Bunların yüzde 20'si pompalı ve Kalaşnikof silahlarıyla, geri kalanı ise tabancayla işlendi. Her 100 vakanın sadece 4'ünde ruhsatlı tabanca kullanıldı. Bunların yüzde 20'si aile içi şiddette kullanırken, 1960 kişi ise yaralandı. Silah kullananların yüzde 95'i erkek, 3'te 2'si yani yüzde 80'i 40 yaş altında ve bu rakam 18 yaşa kadar inmiş durumda. Akcan, "İnsanlarımızın yüzde 70'i caydırıcı olsun mantığıyla hareket edip silahlanıyor" ifadelerini kullandı. Akcan, silahlanmaya dair alınması gereken önlemleri ise şöyle sıraladı: "Silah edinmek için halihazırda 21 yaşının doldurulması gerekiyor. Bu yaş sınırının 28'e çıkarılmasını istemiştik ama 25'e de razıyız. Bununla ilgili kanun tasarısı Meclis'e gelebilir. Beş yıllık silah ruhsat süresi 2 yıla indirilmeli. Ruhsat öncesi eğitim verildikten sonra da denetim zorunluluğu olmalı. Sağlık muayenesi için psikolojiye, psikiyatriye ayrı bir alan açılmalı. Kişilik, öfke, tepkisellik ve bağımlılık test edilmeli. İnternetten, Whatsapp'tan, Facebook'tan silah satışına yasak getirilmeli. Avrupa'daki gibi silah alınırken eşinden rıza alınabilir" dedi.
DÜNYA DA ALARM VERIYOR
Avukat Figen Şaştım ise dünyadaki silahların yüzde 74'ünün sivillere ait olduğu verisine dikkat çekerek, "Bu sivillerin elinde ordulardan daha fazla silah olduğunu göstermektedir" dedi. Bunun toplumsal bir güvenlik problemi haline geldiğini vurgulayan Şaştım, "Özetle kişiler ve toplumlar üzerindeki menfi etkileri dikkate alındığında bireysel silahlanmaya karşı olduğumu ifade etmeliyim" diye konuştu.
