İstanbul'da yaşayan Çiğdem İ. 5 ay önce uçaklarda türbülansı önleyen bir çip icat ettiğini öne sürerek televizyon ve gazete haberlerinde boy gösterdi. Kendisini fizikçi ve akademisyen olarak tanıtan genç kadın, icadının Türkiye ve dünyadan 150 milyon lira yatırım çektiğini, Kanada'da bir havayolu şirketinin yazılımla ilgili test çalışmalarına başladığını söyledi. Kendisine ve icadına son derece güvenen bir girişimci izlenimi veren Çiğdem İ. bir yandan da sosyal medya hesaplarında çıktığı TV programlarını ve konu edinildiği gazete haberlerini yayımlayarak etki alanını artırdı. İddiaya göre Çiğdem İ. vurgun planının ikinci aşamasında da projesine yatırım yapanlara yüzde 30 kâr payı vaat eden, insanların kendisi sayesinde nasıl para kazandığına dair göstermelik hesap hareketlerini sosyal medyada yayımlayarak göz boyadı.
Çiğdem İ. akrabaları ve arkadaş çevresinden başladığı vurgunu kısa zamanda aralarında pilot, mühendis, doktor gibi farklı meslek gruplarından insanlarla genişleterek piyasadan 20 milyon lira para topladı. Kâr payı adı altında aldıkları küçük miktarla oyalanan yatırımcılar projede hiçbir ilerleme olmadığını görünce ana paralarını geri istedi. Ancak Çiğdem İ. bu talepleri reddedince mağdurlar soluğu savcılıkta aldı. Mağdurların avukatı Elif Nur Aydın "Çiğdem İ. yasal işlem başlatmaya karar veren mağdurlara 'Beni şikâyet ederseniz, beş kuruş para ödemem' dedi. İlk aşamada gönderilen paraların getirisiyle ödemeler yaparak güveni tesis etmiş. Para akışından emin olan yatırımcılar daha yüksek tutarda paralar gönderdiklerinde ise belirtilen zamanda iade yapılmamış. Mağdurlar arasında yüksek gelirli pilotlar, doktorlar, tekstilciler ve işadamları var" dedi.
SABAH'IN SORULARINA KAÇAMAK CEVAPLAR VERDİ
Sabah'ın hakkındaki suçlamalarla ilgili sorular yönelttiği Çiğdem İ. çelişkili cevaplar verdi. Projesiyle ilgili medyada çıkan ve kendisinin de sosyal medyasından paylaştığı haberlerde akademisyen unvanıyla anılan Çiğdem İ. buna dair sorumuza "Öğretim görevlisi olduğumu söylemedim ama okullarda öğrencilere ders anlattım" yanıtını verdi. Yatırımcıların alacaklarının nerede olduğuna dair sorumuza ise "Yurtdışı girişli olduğu için parada sorun oldu. Bloke konuldu. Kimseyi dolandırmadım, ben de mağdur oldum. Paramı alamadım" yanıtını verdi.
SARIŞIN DOLANDIRICI HOLMES'UN THERANOS VURGUNUNU HATIRLATTI
'Türbülans
' davası ABD'li Elisabeth Holmes'un kurduğu sağlık teknolojisi şirketi Theranos'la yüzlerce yatırımcıdan 900 milyon dolar toplayarak yaptığı vurgunu akıllara getirdi. Holmes, Standford Üniversitesi'nde kimya mühendisliği okuyordu. Okulu bıraktı. Kısa yoldan zengin olmanın yollarını aradı. 2003'te 19 yaşındayken Theranos'u kurdu ve yalan söyleme yeteneğini kullanarak şirketin değerini 10 yılda 9 milyar dolara çıkardı. 2013'te bir damla kanla yüzlerce hastalığı tespit edebilecek bir sağlık testi geliştirdiği yalanını ortaya atan Holmes ABD eski dışişleri bakanı Henry Kissinger ve medya patronu Rupert Murdoch'ı bile yalanına inandırdı. Forbes'a kapak olduğunda siyah boğazlı kazağıyla medyada 'Geleceğin Steve Jobs'u' benzetmesi yapılan Holmes sahte laboratuvarda pozlar verdi. 2015'te Wall Street Journal'dan John Carreyrou, haberiyle Holmes'un dolandırıcı olduğunu belgeleriyle ortaya koydu. Davalar 4 yıl sürdü. 'Bebek yüzlü sarışın dolandırıcı' Holmes 11 yıl hapse mahkûm edildi. Hayat hikâyesi belgesel, roman ve diziye konu oldu.
BBC: GAZETECİLERE DERS NİTELİĞİNDE
ELISABETH Holmes'un yükselişinde de foyasının ortaya çıkmasında da medyanın rolü büyük oldu. Dolandırıcılığı ortaya çıkaran Wall Street Journal gazetesinden John Carreyrou, 2019'da New York Times'a transfer oldu. Ancak Theranos skandalını ortaya çıkaran araştırmacı gazeteciliğin başarısı konuşulurken bir yandan da Holmes'un hiçbir araştırma yapılmadan dünyanın en saygın dergilerine kapak olması da tartışılmaya başlandı. Nitekim türbülans davasının başrolündeki Çiğdem İ. de aylarca medyada icadıyla adından söz ettirdi. BBC'deki Lucy Bailey imzalı makalede "Holmes ve Theranos'un başından beri medyada yer alması, bilimsel yönü olan hikâyeleri haberleştirmesi istenen ya da buna karar veren herkes için gerçekten bir ders olmalı. Kısmen kimse teyit için uğraşmamış. Basın bültenleri olduğu gibi yayımlanmamalı. Ele alınan konu bağımsız uzmanlara teyit ettirilmeli" değerlendirmesi yapılmıştı.
