Başkan Erdoğan, Türkiye'ye resmi ziyarette bulunan Macaristan Cumhurbaşkanı Katalin Novak ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde bir araya geldi. Erdoğan ve Novak, ikili görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Buradaki konuşmasına, kendisini dinleyenleri selamlayarak başlayan Erdoğan, Macaristan Cumhurbaşkanı Novak ve heyetini Ankara'da misafir etmekten büyük memnuniyet duyduğunu söyledi.
SON DAKİKA | Başkan Erdoğan: Macaristan'a TANAP'tan doğalgaz desteği vereceğiz | Video
Cumhurbaşkanı Novak'ın, stratejik ortak ve müttefik Macaristan'ın deprem felaketinin ardından dayanışmasını göstermek ve ikili işbirliğini ele almak üzere Ankara'ya geldiğini belirten Erdoğan, Macaristan hükümeti ile dost Macar halkına destekleri ve yardımları için teşekkür etti.
"1999 GÖLCÜK DEPREMİNDE DE YARDIMIMIZA KOŞTULAR"
Erdoğan, Macaristan'ın uzattığı yardım elinin köklü dostluk bağlarının somut bir tezahürü olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:
"Macar arama kurtarma ekipleri, depremin hemen ardından ülkemize intikal etti. Hatay ve Kahramanmaraş'ta özveri ile çalışarak 35 vatandaşımızı enkazdan yaralı olarak kurtardılar. Macar dostlarımız, 1999 Gölcük depreminde de yardımımıza koştu. O depremde 3 yaşındaki bir kız çocuğumuzu 82 saat sonra enkazdan kurtaran arama kurtarma köpeği 'Mancs' Macaristan'ın deprem yardımlarının simgesi olmuştur. Bugün aramızda bulunan Mancs'ın sahibi Sayın Laszlo Lehoczki, Kahramanmaraş depremlerinde de ekibi ile arama kurtarma çalışmalarımıza katkı sağladı. Sayın Lehoczki başta olmak üzere, bu zorlu mücadelemizde bizlere omuz veren tüm Macar dostlarımıza bir kez daha şükranlarımı bildiriyorum."
Cumhurbaşkanı Novak ile bugün gerçekleştirdikleri görüşmelerde, Türkiye-Macaristan ilişkilerini çeşitli yönleriyle ele aldılarını aktaran Erdoğan, "Gerek ticari, gerek askeri, gerek ekonomik, kültürel bütün bu ilişkilerimizi değerlendirme fırsatıyla bir de depremin video görüntülerini birlikte izleme imkanımız oldu." dedi.
"TİCARET HACMİMİZ 3,5 MİLYAR DOLARA ULAŞTI"
Görüşmede, Türkiye-Macaristan ilişkilerini, Geliştirilmiş Stratejik Ortaklık temelinde her alanda daha da güçlendirme hususundaki ortak iradeyi teyit ettiklerini vurgulayan Erdoğan, Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin 6'ncı toplantısını aralık ayında Budapeşte'de gerçekleştireceklerini söyledi.
Erdoğan, 18 Aralık 2023'te Türkiye-Macaristan Dostluk Anlaşması'nın 100'üncü yıl dönümünün idrak edileceğini belirterek, şöyle konuştu:
"2024 senesini de Ortak Kültür Yılı olarak kutlayacağız. Ekonomik ve ticari münasebetlerimiz giderek güçleniyor. Ticaret hacmimiz geçtiğimiz sene 3,5 milyar dolara ulaştı. 6 milyar dolarlık müşterek hedefimizi yakalamak amacıyla atılacak adımları değerlendirdik. NATO müttefikleri olarak, savunma sanayi işbirliğimizin geliştirilmesinin önemi üzerinde durduk. Sayın Cumhurbaşkanı'yla ayrıca güncel bölgesel ve küresel meseleler hakkında da fikir teatisinde bulunduk. Macaristan'ın, Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerindeki olumlu gündemin ilerletilmesine matuf desteğini artırarak sürdürmesini bekliyoruz. Rusya-Ukrayna Savaşı şüphesiz gündemimizdeki yerini aldı. Savaşın başladığı ilk günden itibaren diyaloğun tesis edilmesi için büyük çaba sarf ediyor, diplomatik girişimlerimizi kararlılıkla yürütüyoruz. Macaristan'ın da bu anlayışta olmasından memnuniyet duyuyoruz. Bu arada, şu an itibariyle TANAP'tan Macaristan'a doğal gaz verilmesi konusunda biz, Azerbaycan ile birlikte her türlü desteği vermeye hazır olduğumuzu da gerek Sayın Orban'a gerekse Cumhurbaşkanı'mıza ifade ettim. Bu konuda da biz, kararlılıkla hedefimize yürüyoruz."
Dost Macar halkına en kalbi selamlarını ileten Erdoğan, Cumhurbaşkanı Novak ve heyetine ziyaretleri için teşekkür edip, istişarelerin hayırlı olmasını diledi.
"SAVAŞ EN BÜYÜK TEHLİKE"
Macar bir gazetecinin, Ukrayna-Rusya Savaşı'na ilişkin, "Savaş başladığından beri Macaristan her zaman barış istedi, ateşkes ilan edilmesini söyledi. Türkiye pek çok defa ara buluculuk için teklifte bulundu. Bir an önce savaşın bitirilmesi için ne gibi adımlar atılması gerekiyor?" sorusu üzerine Erdoğan, "Barış şüphesiz ki ülkelerin geleceğine yönelik en önemli dinamizm kaynağı. Savaş en büyük tehlike." yanıtını verdi.
Erdoğan, Macaristan'daki son seçimlerde Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın sloganlarından bir tanesinin "Biz savaşmayacağız" olduğunu hatırlatarak, "Ben de bu seçimlerde aileyi savunuyorum, 'savaşmayacağız' diyorum. Göçle ilgili mücadeledeki hassasiyetimizi ortaya koyuyoruz. Çünkü 5 milyona yakın Türkiye'de, malum göçmen var. Bütün bunlara rağmen hassasiyetimizi koruyoruz." dedi.
Rusya ve Ukrayna arasındaki istenmeyen savaşta, her iki tarafla da ilişkileri hassasiyetle sürdürdüklerinin altını çizen Erdoğan, şöyle konuştu:
"Gerek Sayın Putin'le gerek Sayın Zelenskiy ile bu görüşmeleri sürekli sürdürdük. Fakat son olarak malum tahıl koridoru konusundaki verdiğimiz mücadelede bazı hassasiyetler dikkate alınmıyor. Örneğin, Karadeniz Tahıl Koridoru'ndan gelen tahılların yüzde 44'ü Avrupa'ya gidiyor. Bu tabii Sayın Putin'i rahatsız ediyor. Sayın Putin'in buradaki arzusu, en az gelişmiş ülkeler, Afrika ülkelerine biz bunları gönderelim ki yüzde 14 oralara gidiyor, yüzde 14 de bize geliyor ve ücretsiz. Benim de tabii Sayın Putin'e, 'Sizin bu teklifinize ben de aynen katılıyorum, biz de bu tahılı, una çevirmek suretiyle en az gelişmiş ülkelere gönderelim.' Bunlar da nerede? Afrika ülkeleri. Afrika ülkelerine, bu tahıl koridorundan gelenleri una çevirmek suretiyle veyahut buğday halinde, onun planlamasını ilgili bakanlığımız yapar, bu şekilde gönderelim. Bu mutabakatımız devam ediyor. Böylece istiyoruz ki Ukrayna-Rusya arasında bir an önce masada barışı getirelim ve masadaki bu barışla beraber savaşı sona erdirelim. Görüşmelerimiz devam ediyor."
Erdoğan, tahıl koridoruna ilişkin İstanbul Mutabakatı'nı anımsatarak, bunu ikinci defa açmayı ve mutabakatla bu sürecin devamı arzusunda olduklarını ifade etti.
ARAMA KURTARMA KÖPEĞİNİ SEVDİ
Başkan Erdoğan ile Macaristan Cumhurbaşkanı Novak'ın ortak basın toplantısı düzenlediği salonda, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Türkiye'ye gelen Macaristan Arama Kurtarma ekibi de hazır bulundu.
Açıklamalarının ardından Başkan Erdoğan, Macar arama kurtarma ekibini konuşma yaptıkları alana davet etti.
Cumhurbaşkanı Novak ile arama kurtarma köpeğini seven Erdoğan, ekibe, depremde yaptıkları çalışmalar dolayısıyla teşekkür etti.
"BİZ TÜRK DOSTLARIMIZIN YANINDAYDIK"
Novak, Erdoğan ile görüşmesinde depremle ilgili çok sarsıcı bir video izlediklerini aktararak, depremin korkunçluğunu gördüklerini ve kalplerinin sarsıldığını ifade etti.
Macarlar olarak Türk dostların yanında olduklarını vurgulayan Novak, "'İyi dost zor zamanda belli olurmuş' deriz. Biz Türk dostlarımızın yanındaydık. Kolay zamanlarda zaten birlikteyiz. Sorun olduğunda her zaman yanlarındayız." dedi.
Novak, Türkiye'deki depremin Macarları derinden sarstığını vurgulayarak, kendisi ve Macar halkı adına başsağlığı dileklerini iletti.
Bundan sonra Türkiye'ye ve Türk insanına yardım etmek için ellerinden geleni yapacaklarını aktaran Novak, "Macaristan'dan daha büyük bir alan depremde etkilenmiş durumda. Ne kadar büyük bir yıkım, kayıp olduğunu anlayabiliriz. Buraya gelen Macar arama kurtarma ekipleriyle gurur duyuyoruz." diye konuştu.
Novak, arama kurtarma ekiplerinden bazılarının ve "Umut" adlı köpeğin de onunla birlikte Türkiye'ye geldiğini dile getirerek, ekiplerin birçok kişinin hayatını kurtardığını ve insanların sevdiklerine kavuşabilmeleri için kendi hayatlarını riske ederek çalıştıklarını söyledi.
MACARİSTAN TÜRKİYE'NİN YANINDA
Zor bir ekonomik dönemden geçtiklerine dikkati çeken Novak, bir yılı aşkın süredir Ukrayna'dan gelen sığınmacı ve mültecilere yardımcı olduklarına değindi.
Novak, Macar halkının da yardım kuruluşları vasıtasıyla onlara yardımcı olduklarını belirterek, Türkiye'ye de insani yardım ve tıbbi ekipmanlar getirildiğini ifade etti.
Bir kilisenin tadilatı ve yenilenmesiyle Osmaniye'deki kültür merkezinin yenilenmesini Macaristan olarak üstlendiklerini dile getiren Novak, "Macar insanları bu sınavdan başarıyla geçti. İnanıyorum ki Sayın Cumhurbaşkanı (Erdoğan) ve Türk insanları da Macar insanlarının bu sevgisini ve acılarını paylaştığımızı yakından hissedebilmiştir. Bundan sonrada bize güvenebileceğinizi ifade etmek istiyorum." diye konuştu.
Novak, depremden etkilenen bölgelerin bir an evvel tekrar inşa edilmesini dilediklerini ifade etti.
Yeniden inşa ve bu konulara çözüm bulunmasında güçlü liderlere ve yöneticilere ihtiyaç olduğunu vurgulayan Novak, böylece insanların tekrar evlerine kavuşabileceğini ve normal yaşantılarına dönebileceğini belirtti.
"RUSYA-UKRAYNA SAVAŞINDA BİR AN EVVEL ATEŞKES YAPILMALI"
Novak, Macaristan için savaşın çok önemli olduğunu vurgulayarak, şu değerlenmede bulundu:
"Bu savaşta komşu ülke Ukrayna'da olanlardan doğrudan etkileniyoruz. (Vladimir) Putin'in saldırganlığını kınıyoruz. Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü savunuyoruz. Bunu ilk andan itibaren söyledik. Bir an evvel ateşkes yapılmasını ve barış görüşmelerinin başlamasını istiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı'nın bu konudaki ve tahıl sevkiyatı konusundaki aracılık çalışmalarını ve gayretlerini takdir ediyoruz. Tarafların bir an evvel masaya oturmalarını arzu ediyoruz. Bir an evvel barış görüşmeleri başlasın ve adil bir barış olsun."
Hem Türkiye hem de Macaristan'ın savaşın daha da şiddetlenmesini istemediğini dile getiren Novak, barışın yanında olduklarını, Rusya'nın Ukrayna'dan birliklerini çekmesini ve barış anlaşmasının yapılmasını istediklerini söyledi.
Novak, yasa dışı göçün de Macaristan ve Avrupa için bir tehdit oluşturduğuna değinerek, Türkiye'nin bu konudaki rolünü takdirle karşıladıklarını ve teşekkür ettiklerini ifade etti.
Demografi konusunda geleneksel aile değerlerinin güçlendirilmesinden yana olduklarına işaret eden Novak, demografik zorluklarının hem Macaristan'da hem Türkiye'de mevcut olduğuna değindi.
Novak, ailelere çocuk konusunda destek olunması gerektiğini ve ailenin güçlendirilmesinin geleceğin teminatı olduğunu vurguladı.
Aralıkta Macar-Türk Kültür Yılını başlatabileceklerine inandığını dile getiren Novak, "18 Aralık 2023'te diplomatik ilişkileri kurmamızın 100. yılını kutlayacağız. Bu ziyareti gerçekleştirebildiğim için teşekkür ederim. Bu daveti ben depremden önce almıştım. Hem ikili ilişkiler hem de bizi ilgilendiren konularda görüşebildiğimiz için çok teşekkür ediyorum. Bir sorun olduğunda Macar dostlarınıza güvenebilirsiniz." diye konuştu.
"RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI'NIN ŞİDDETLENMESİNİ VE GENİŞLEMESİNİ ÖNLEMELİYİZ"
Rusya-Ukrayna Savaşı'na ilişkin son hedefin barış olması gerektiğini aktaran Novak, şöyle dedi:
"Beş adım var. Öncelikle iki tarafta da istek ve kararlılık olmalı. Ondan sonra bu savaşın şiddetlenmesini ve genişlemesini önlememiz lazım. Bugün savaşmayan ülkeler, savaşın daha da büyümesini ve genişlemesini istemiyor. Elimizden gelen her şeyi yapmamız lazım ki bu savaş şiddetlenmesin. Üçüncü olarak ortamdaki gerginliğin azaltılması gerek. Dördüncüsü ise diplomatik yollarla masaya iki tarafın da oturması ve anlaşması. Barışa böyle adımlar atabiliriz. Son olarak da adaletli bir barış planı hazırlanması gerek. Bu olmadan kesinlikle barışa ulaşamayacağız."
"MACARİSTAN'IN TDT'DEKİ ROLÜ ÖNEMLİ"
Novak, Macaristan'ın Türk Devletleri Teşkilatına (TDT) gözlemci üye olduğuna değinerek, "Biz TDT'ye seve seve Budapeşte'de bir temsilcilik açtık. Dış politika olarak hepimiz ilişkilerimizi genişletelim, canlı tutalım ve büyütelim. Bu nedenle Macaristan'ın TDT'deki rolü, pozisyonu fevkalade önem taşıyor." dedi.
