Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları 9'uncu Zirvesi, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in ev sahipliğinde "Türk Medeniyeti İçin Yeni Dönem: Ortak Kalkınma ve Refaha Doğru" temasıyla Özbekistan'ın Semerkand şehrinde gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ebedi Şehir Kongre Merkezi'nde düzenlenen zirvede yaptığı konuşmada şunları söyledi:
İŞBİRLİĞİ MESAJI: Ülkelerimiz açısından fırsatlarla beraber riskleri de olan hassas bir dönemden geçiyoruz. Bu dönemde aramızdaki işbirliğini, dayanışma ve ahengi tüm alanlarda güçlendirmemizin çok daha kritik hale geldiğini görüyoruz. Ukrayna'da 9 aydır devam eden çatışmaların adil bir barışla sona ermesi için her türlü gayreti sürdürüyoruz. Gıda krizinin de önüne geçmek için gerekli müdahalelerde bulunuyoruz. Güney Kafkasya'daki barış süreci can Azerbaycan'ın tüm girişimlerine rağmen halen kırılganlığını koruyor. Haklı mücadelesinde olduğu gibi barış arayışlarında da Azerbaycan'ın yanındayız.
TERÖRLE MÜCADELE: Türkiye olarak PKK, PYD, FETÖ, DEAŞ ve El Kaide dahil eli kanlı terör örgütleri ile mücadelemizi sürdürüyoruz. Ülkemize yönelik terör tehdidi tamamen yok edilene kadar durmayacak, teröristlerin inlerini başlarına geçirmeye devam edeceğiz. Bir cinayet ve casusluk şebekesi olan FETÖ ile mücadelemizde siz kardeşlerimizin desteğine güveniyoruz. FETÖ'nün bertaraf edilmesi noktasında sizlerle her türlü işbirliğine hazır olduğumuzu tekrar ifade etmek istiyorum.
ENERJİ KORİDORUNUN KAVŞAĞINDAYIZ: Bölgemizde yaşanan son gelişmeler Orta Koridor güzergâhını daha da etkin hale getirmemiz için fırsatlar sunuyor. Bakü-Tiflis-Kars demiryolunun Ekim 2017'de faaliyete geçmesiyle Orta Koridor'un önemli ayağı tamamlanmıştır. Türkiye olarak aynı amaca hizmet maksadıyla Marmaray, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Avrasya geçişi, İstanbul Havalimanı, Osmangazi Köprüsü, 1915 Çanakkale Köprüsü gibi büyük projeleri hizmete aldık. Ülkelerimizin toplam ticaret hacmi 700 milyar dolara ulaşmakla birlikte bu rakamın sadece yüzde 5.5'i teşkilat ülkeleri arasındaki ticaret kaynaklıdır. Bu oranı daha da yukarıya çekmek temel önceliğimiz olmalı. Ortak coğrafyamız stratejik enerji koridorlarının kavşağında yer alıyor. Türkiye esasen kendisinin ve bölgesinin enerji arz güvenliğine destek sağlayacak hamlelerini uzun süredir kesintisiz şekilde hayata geçiriyor.
DÜZENSİZ GÖÇTE İŞBİRLİĞİ: 2014'ten bu yana dünyanın en çok sığınmacıya ev sahipliği yapan ülkesiyiz. 3.6 milyonu Suriye'den gelenler olmak üzere yaklaşık 5 milyon mazlumu misafir ediyoruz. Düzensiz göçün engellenmesi ve idaresi konusunda işbirliğimizi artırmamızda fayda görüyoruz.
GÖZLEMCİ ÜYE OLMALIYIZ: Teşkilatımızın uluslararası mecrada görünürlüğünü artırmamız önem arz ediyor. İslam İşbirliği Teşkilatı, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, Asya'da işbirliği ve güven artırıcı önlemler konferansı ile BM gibi uluslararası kuruluşlarda dayanışmamızı güçlendirmeliyiz. Teşkilatımızın bu kuruluşlarla gözlemci üye olması için çabalarımızı yoğunlaştırmalıyız.
KIBRIS, TÜRK DÜNYASININ AYRILMAZ PARÇASI: Kardeşlik hukukumuzun gereğini yerine getirerek KKTC'nin teşkilatımıza gözlemci üye olmasını kabul ettik. Türk dünyasının ayrılmaz parçası olan Kıbrıslı kardeşlerimizin yalnız olmadığını göstererek çözüm sürecine de katkı sağladık. Bu dayanışma iradesini sergilediğiniz için siz kardeşlerime ayrı ayrı teşekkür ediyorum.
TÜRK YATIRIM FONU HAYATA GEÇİRİLMELİ: Türk Yatırım Fonu'nun da mümkün olan en kısa sürede hayata geçmesi yararlı olacaktır. Fonun sağlayacağı mali imkânların işbirliğimizi kuvvetlendirip faaliyetlerimize ivme kazandıracağına inanıyorum. Ticaret, ulaştırma ve enerji başlıklarında aramızdaki bağların derinleştirilmesine önem veriyoruz.
ERDOĞAN'A TÜRK DÜNYASI ÂLİ NİŞANI
Zirve kapsamında Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, Türk dünyasına hizmetlerinden dolayı "Türk Dünyası Âli Nişanı" tevcih edildi. Nişanı, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Erdoğan'a takdim etti. Mirziyoyev, "Türk Devletleri Teşkilatı'nda önemli rolünüz oldu. Türk devletlerinin stratejik işbirliğine, Türk halklarının işbirliğine, Türk devletlerinin faaliyetlerine önemli katkılarınız oldu. Bu katkılarınız ve gayretleriniz nedeniyle Türk Devletleri Teşkilatı olarak size Türk Dünyası Âli Nişanı'nı tevcih ediyoruz" dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan da yaptığı teşekkür konuşmasında, Türk Dünyası Âli Nişanı'nın kendisine tevdi edilmesinden büyük onur duyduğunu söyledi.
'AB KAPISINDA SÜRÜNDÜRDÜLER'
Gözlemci üye Viktor Orban'a Avrupa ile Türk dünyası arasında oluşturduğu köprü nedeniyle teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, AB'ye seslenerek, "Viktor Orban kardeşimi, Avrupa Birliği (AB) içerisindeki demokrasi mücadelesi sebebiyle kutluyorum, tebrik ediyorum. Bu mücadeleyi vermek herkesin kârı değil. Bunları hep yaşadık yaşıyoruz. AB kapısında 52 yıldır bizleri süründürdüler. Hâlâ aynı şeyi yapıyorlar. Biz de onlara gereken cevabı vereceğiz" dedi.
'DÜNE GÖRE DAHA GÜÇLÜYÜZ'
Erdoğan: Türk dünyası olarak bugün düne göre daha güçlüyüz. Mayasını gönül birlikteliğinin oluşturduğu aile meclisimiz ayakları yere sağlam basan ve geleceğe doğru emin adımlarla ilerleyen uluslararası bir teşkilat haline dönüşmüştür. Ekonomiden sağlığa, spordan kültüre, siyasetten ticarete vatandaşlarımızın hayatına dokunan tüm alanlarda entegrasyon için sarsılmaz bir iradeye sahibiz.
4 BELGE İMZALANDI
ZİRVE sonunda Türk Devletleri Teşkilatı 9'uncu Zirvesi Semerkand Deklarasyonu, Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyinin Kurulmasına Dair Nahçıvan Anlaşmasında Değişiklik Yapılmasına Dair Protokol, "Türk Devletleri Teşkilatı İçtüzüğü" Hakkında Karar, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Türk Dünyası Âli Nişanı takdim edilmesine ilişkin 4 belge imzalandı.
ORBAN'LA İKİLİ GÖRÜŞME
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı gözlemci üye ülkesi statüsünde bulunan Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile baş başa görüştü. İki liderin görüşmesi yaklaşık bir saat sürdü.
AİLE FOTOĞRAFI
Zirve kapsamında liderler Registan Meydanı'nı ziyaret etti. Aile fotoğrafında, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ile gözlemci ülkeler eski Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhammedov ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban yer aldı.
LİDERLER AĞAÇ DİKTİ
CUMHURBAŞKANI Erdoğan, 11 Kasım Milli Ağaçlandırma Günü kapsamında Semerkand'da TDT zirvesine katılan liderlerle birlikte Registan Meydanı'nda ağaç dikti.
LİDER EŞLERINDEN 'SIFIR ATIK' İMZASI
BAŞKAN Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'le imzaladığı Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı'na zirveye katılan liderlerin eşleri de destek verdi. Emine Erdoğan, "Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı'na imza atarak küresel çağrımıza destek veren Özbekistan Cumhurbaşkanı'nın eşi Ziroat Mirziyoyeva'ya, Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın eşi Mihriban Aliyeva'ya ve Macaristan Başbakanı'nın eşi Aniko Levai'ye teşekkür ediyorum" dedi.
