Güvenlik ve istihbarat birimlerinin Suriye rejimi ile gerçekleştirdiği son görüşmelerin detayları ortaya çıkmaya başladı. Görüşmelerde, Türkiye'de yaşayan Suriyelilerin güvenli bir şekilde ülkelerine dönüşüne ilişkin bir yol haritası oluşturulmaya çalışıldı.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, geçen haftalarda Suriye ile ilişkiler konusunda soruları yanıtlarken "Devletlerarasında hiçbir zaman siyasi diyalog veya diplomasi kesip atılamaz. Her zaman her an bu tür diyaloglar olur, olmalıdır... Suriye ile daha ileri seviyede adımları temin etmemiz gerekiyor" mesajları vermişti. Bu açıklamalardan sonra iki ülke istihbarat birimleri arasında en üst düzeyde görüşmeler gerçekleştiği ortaya çıktı. Bu görüşmelerin çerçevesi ve masadaki konular şöyle:
DÖNÜŞ İÇİN YOL HARİTASI: Güvenlik ve istihbarat birimlerinin Suriye rejimi ile gerçekleştirdiği son görüşmede iki tarafın öncelikli konuları, esneme marjları ve bundan sonra izlenecek yol haritasının ana başlıkları konuşuldu. Bir anlamda Suriyelilerin güvenli dönüşü konusundaki yol haritasının alt yapısı oluşturulmaya çalışılıyor. Bu görüşmelerden somut bir sonuç alınması zaman alacak gibi görünüyor.
ÜST DÜZEY GÖRÜŞME YOK: Ülkeler arasında bakan düzeyinde veya cumhurbaşkanı düzeyinde bir görüşme yakın zamanda görünmüyor.
GÜVENLİ DÖNÜŞÜN SAĞLANMASI: Türk tarafı, Suriye makamlarına isteyen tüm sığınmacıların güvenli dönüşünün teminat altına alınması, gayrimenkullerin iadesi, iş kurma ve istihdam şartlarının oluşturulması ve yargılamama güvencesi konularını masaya getirdi. Görüşmelerde, 'insanların ülkelerine dönmeleri için evleri başta olmak üzere tüm varlıklarını geri almaları gerekir. Evi, arazisi, parası ve işi olmayanlar geri dönmez. Bu nedenle Suriye tarafından çıkartılan bazı yasaların tekrar ele alınması gerekiyor' mesajı verildi.
KAMULAŞTIRMA YASASI KALDIRILSIN: Suriye rejimi, 5-6 yıl kadar önce yaptığı yasal düzenleme ile 'yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde ülkelerine dönmeyenlerin tüm mallarının kamulaştırılacağını" hükme sağlamıştı. Dönüş için verilen süre çoktan geçti. Bu nedenle Suriye'ye geri dönenler mal varlıkları ile ilgili hiçbir hak iddia edemiyor. Türkiye, dönüşlerin önünün açılması için bu yasanın kaldırılması ya da süre uzatımı yoluna gidilmesini, varlıkların sahipleri üzerindi kalmasını istiyor. Bu olmadan geri dönüşün de mümkün görünmediği üzerinde duruyor.
DİĞER MESAJLAR: Suriyelilerin, Türk askerinin çekilmesi ön şartına karşı Ankara'nın, Suriye'nin toprak bütünlüğüne yönelik bağlayıcı sözleri hatırlatıldı. Ancak bu konunun anayasa sürecinin tamamlanması, hür seçimlerin yapılması ve terörle mücadele içerikli Adana mutabakatının yenilenmesi kaydı ile daha sonra değerlendirilebileceği mesajı verildi.
