Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, Moğolistan-Türkiye ilişkilerinin önemli boyutlarından birinin de tarih ve kültür alanlarındaki iş birliği olduğuna işaret edildi.
Türk Devletleri Teşkilatı bileşenlerinden Nur Sultan'da yerleşik Türk Akademisi ile Moğolistan Arkeoloji Enstitüsü'nün ortaklaşa yürüttüğü çalışmalara da değinilen açıklamada, "Moğolistan'da tarihi Ötüken'in de yer aldığı Nomgon bölgesinde yürütülen çalışmalar sonucunda, İkinci Göktürk Devleti'nin kurucusu Kutluk İlteriş Kağan'a ait olduğu değerlendirilen anıt kompleksinin bulunduğu haberi heyecan ve sevinçle karşılanmıştır. Bu keşif Moğolistan coğrafyasında sırasıyla 1889 ve 1897 yıllarında bulunan Orhun Yazıtları ile Bilge Tonyukuk Yazıtlarından sonraki üçüncü önemli keşiftir." ifadeleri kullanıldı.
Söz konusu keşifle ilgili "Türk-Moğol iş birliğinin nişanesi" ifadelerinin kullanıldığı açıklamada, "Türk tarihi açısından önemli bir dönüm noktasıdır ve aynı zamanda Moğolistan'ın kültürel zenginliğine eklenen yeni bir eserdir." değerlendirmesi yapıldı.
Van'ın Çaldıran ilçesinde geçen ay Türk ve Moğol tarihçi ve arkeologlarının ortak çalışmasıyla İlhanlı Hanı Hülegü'nün yazlık sarayının kalıntılarının bulunmasının da bu iş birliğinin başka bir yansıması olduğu belirtilen açıklamada, "Türk tarihi açısından önem taşıyan ve Moğolistan'ın kültürel mirasının bir parçası olan bu eserlerin gün ışığına çıkarılması, korunması ve tanıtılması Türkiye ile Moğolistan arasında en önemli iş birliği alanlarından birisi olmaya devam edecektir. Bu çerçevede anılan arkeolojik çalışmalara yönelik desteğinden ötürü Moğol makamlarına ve çalışmalara katılan tüm bilim insanlarına teşekkür ederiz." ifadelerine yer verildi.
Moğolistan'ın Nomgon bölgesinde 2019'dan bu yana yürütülen arkeolojik kazılarda dün Bilge Kağan ve Kül Tigin'in babası Kutluk İlteriş Kağan'ın külliyesi ile 12 satılık bir yazıt keşfedildiği duyurulmuştu.
Bu eserlerin yanı sıra kazı alanında 5'i dağ keçisi motifli 51 balbal ve ibadet yeri olduğu düşünülen bir yapı kalıntısı keşfedilmiş, yazıtta ise Türk, Tanrı, Kutluk ve Tümen gibi kelimeler tespit edilmişti.