Türkiye, Milli Uzay Programı kapsamında hedeflediği çalışmaları adım adım hayata geçiriyor. İlk kez bir Türk vatandaşının uzaya gönderilmesi de program çerçevesinde belirlenen 10 hedeften biri. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, önceki gün Kabine Toplantısı sonrası yaptığı açıklamada Milli Uzay Programı kapsamında belirlenen 'Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu' görevini başlattıklarını duyurdu. Buna göre, Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılında bir Türk vatandaşı, gerekli eğitimleri aldıktan sonra Uluslararası Uzay İstasyonu'na gönderilecek. 'uzaya.gov.tr' adresinden yapılacak başvuruların ardından yapılacak değerlendirme sonucunda uygun görülen 2 aday belirlenecek. Seçilen iki aday, TUA veya TÜBİTAK bünyesinde istihdam edilecek ve adayların on yıl mecburi hizmet yükümlülüğü olacak. Eğitimlerini başarıyla tamamlayan iki adaydan biri, yaklaşık 10 gün sürecek görevi gerçekleştirmek üzere Uluslararası Uzay İstasyonu'na çıkacak ilk Türk olacak.
SAĞLIK DURUMU
Uzay yolcusu olabilmek için 23 Mayıs 1977'den sonra doğan, kamu haklarından yasaklanmayan, Yükseköğretim Kurumlarının en az 4 yıllık lisans eğitimi veren Mühendislik, Tıp, Fen Bilimleri/Temel Bilimler veya Fen Bilimleri/Temel Bilimler alanlarındaki eğitim fakültelerinden birini bitiren, İngilizce yeterliliğini sınavlardan alınan puanlarla kanıtlayan adaylar başvuruda bulunabilecek.
TUA tarafından belirlenen kriterlere göre başvuru yapabilmek için kişinin sağlıklı olup olmadığına da bakılacak. Başvuru yapacak adayların, her iki gözde doğal olarak veya gözlük/kontakt lens ile düzeltme sonrası yüzde 100 görme keskinliğine sahip olması, renkli görme bozukluklarından herhangi birine sahip olmaması, protez kullanmıyor ve vücudunda platin/ vida bulunmaması, tüm eklemler için normal hareket açıklığına ve işlevselliğine sahip olması, kronik kalp ve damar sistemi rahatsızlığı olmaması, panik bozukluk, anksiyete bozuklukları, psikotik bozukluk, bipolar bozukluk, intihar düşüncesi, uyuyamamazlık (insomnia) veya diğer ağır kişilik bozukluklarından birini yaşamamış olması, alkol, uyuşturucu/uyarıcı madde veya ilaç bağımlılığı yaşamamış olması, karanlık, yükseklik, hız, kaza, kalabalık, boğulma/nefessiz kalma, dağınıklık, yalnızlık/izolasyon, kapalı/dar alan korkusu olmaması, epilepsi, titreme (tremor), MS (multiple skleroz), inme (felç) gibi sinir sistemi rahatsızlıkları yaşamamış olması gerektiği belirtildi.
KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ
Görevin gereklilikleri dikkate alınarak, adayların belirli kişilik özelliklerine sahip olmaları tercih sebebi olacak. Karmaşık sistemlerin çalışma prensiplerini anlamaya ilgili ve bunun için gerekli bilgi ve beceriye sahip, özellikle rahatsız ve kısıtlı ortamlarda ve ilk kez karşılaşılan dış uyaranların varlığında problem çözmede yetenekli, takım çalışmasına yatkın ve iletişim becerileri üst düzeyde, baskı altında ve zorluklar karşısında soğukkanlı kalan adaylara öncelik tanınacak.
SON GÜN 23 HAZİRAN
Uzay yolculuğu için başvurular 'uzaya.gov.tr' adresinden yapılacak. Başvuru Sistemi üzerinden yapılan başvurular haricinde başvuru kabul edilmeyecek. Aranılan kriterlere uygun adaylardan ek bilgi, belge, doğrulama gibi talepler istenilecek. Başvuruların en geç 23 Haziran 2022 tarihi saat 20.23'e kadar yapılması gerekecek. İlk başvuru aşamasını geçen adayların, sonraki değerlendirme aşamalarına geçebilmeleri için test, tetkik ve muayeneler talep edilecek. İngilizce dil yetenekleri için mülakata alınacak. Mülakata çağrılacak adaylar, detaylı değerlendirme süreci sonrasında belirlenecek. Mülakat öncesinde veya sonrasında uygulanacak kapsamlı değerlendirme süreçlerinde elenen adaylar herhangi bir hak iddiasında bulunamayacak. Süreçle ilgili tüm gelişme ve duyurular, uzaya.gov.tr. adresinden yapılacak.
UZAY ARAŞTIRMASI
Türk bilim insanları, hazırladıkları deney ve bilimsel düzeneklerini uzay yolcusuyla birlikte uluslararası uzay istasyonuna gönderebilecek. Böylelikle yerçekimsiz uzay ortamında araştırma yapma imkânı yakalanmış olacak. 10 gün sürecek uzay görevinde, özellikle uzay ortamında bilimsel çalışma yapmak isteyen ancak bugüne kadar bu imkâna sahip olamayan bilim insanları için bu adım atılmış olacak.
İLK GÜN YOĞUN İLGİ
Sanayi
ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, ilk Türk uzay yolcusunun belirlenmesi için verilen başvuru adresine yoğun ilgi olduğunu belirterek, "Sayfayı (www.uzaya.gov.tr) şu ana kadar 2.7 milyon kişi ziyaret etti. 27 bin kişi de kayıt sayfasına giriş yaptı. Şu anda bütün şartları sağlayan ve başvurusunu tamamlayan kişi sayısı da 150" dedi.
İŞTE ARANAN KRİTERLER
SANAYİ ve Teknoloji Bakanlığı Türkiye Uzay Ajansı, uzaya gönderilecek Türk uzay yolcusunda aranan kriterleri açıkladı. Türkiye'nin ilk uzay yolcusu olmak için başvuracak adaylarda aranan kriterlerden başlıcaları şöyle:
YAŞ: 45 yaşından küçük olmalı.
DİL: Çok iyi derecede İngilizce bilmeli.
BOY: 149.5 cm ile 190.5 cm uzunluğunda olmalı.
EĞİTİM: Mühendislik, fen bilimleri ve temel bilimler alanındaki eğitim ve tıp fakültelerinden birinden lisans derecesinde mezun olmalı.
KİLO: 43 kilo ile 110 kilo aralığında bulunması, tansiyon değerleri 155/95'in altında bulunmalı.
ŞEMSİYE İLE UÇAN ADAM DA UZAY YOLCULUĞUNA ADAY
2023 yılında bir Türk vatandaşının Uluslararası Uzay İstasyonu'na gönderilmesine ilişkin programa ilginç bir talipli çıktı. Osmaniye'nin Kadirli ilçesinde çıkan hortumda pazar şemsiyesiyle birlikte havalanarak uçan görüntüsüyle sosyal medyada fenomen olan ve "Şemsiye ile uçan adam" olarak tanınan Sadık Kocadallı (39), uzaya gönderilen ilk Türk olmak istediğini söyledi. Hamallık yaparak geçimini sağlayan Kocadalı, uçma konusunda tecrübeli olduğunu belirterek, "Boyum 1.68 ve 80 kiloyum. Gözlerim bozuk değil ve herhangi bir hastalığım da yok. Kriterlerin bazıları uyuyor. İnternet üzerinden başvuru yapacağım. Beni seçip uzaya götürürlerse çok güzel olur" dedi. Kocadalı, 2019'da çıkan hortumda havalanan pazar şemsiyesinin uçmaması için üzerine çıkmış ancak hortumun etkisiyle, şemsiye ile birlikte 4 metre havalanmıştı.
Ziya RAMOĞLU/SABAH
