Bilim Kurulu tarafından Karadeniz bölgesinde gerçekleşen sel afetlerinin önüne geçilebilmesi için yapılması gerekenlerin çalışıldığı rapor Bakan Kirişci'ye sunulurken, raporda dere yataklarındaki evlerin acilen tahliye edilmesi gerektiği ifade edildi. Tarihte meydana gelen 1929 Of-Sürmene ve Rize, 1908'deki Tokat ile 2021 tarihindeki Artvin, Kastamonu-Bozkurt, Sinop selleri örneklerine yer verilen raporda şu önerilere yer verildi:
1 YILDA 45 SEL VE SU BASKINI
2019 yılında Doğu Karadeniz havzasında Ordu'da 3, Giresun'da 2, Trabzon'da 37 ve Artvin'de 3 sel ve su baskını meydana geldi. Küresel ısınmaya bağlı olarak Karadeniz suyunun sıcaklığının 2 derece civarında artması buharlaşmanın daha fazla artmasına ve hava sıcaklığında 1 derece dolayında yükselmesine yol açıyor.
Bölgede sel ve taşkınlar en çok taşkın düzlüklerinde ve dere yataklarındaki yerleşim alanlarında hasar yapıyor. Evlerin saçak, bahçe ve yağmur sularının uygun kanalları ile derelere aktarılması gerekiyor. Bu suların yamaç üzerinden kontrolsüz olarak akışa geçerek toprak içerisine sızma, toprağın boşluk suyu basıncının artmasına sebep olmakla birlikte heyelanları oluşturuyor.
EVLER DERE YATAKLARINDAN KALDIRILMALI
Şehir altyapısının ve drenaj kanallarının yenilenmesi ve genişletilmesi sel sularının birikmeden uzaklaştırılması gerekiyor. Doğal dere yatakları içinde yerleşimlere izin verilmemesi gerekiyor. Mevcut ve tehlike arz edenlerde bir program dahilinde dere yataklarından kaldırılmalı. Köprü ve menfezlerin açıklıkları ve yükseklikleri yeniden gözden geçirilmeli.
TEMİZLENEREK KENDİ KOTUNDA AKMALI
Sellerin üst havzadan getirdikleri ve moloz yığınlarının doldurduğu dere yatakları süratle temizlenmeli ve derelerin kendi yatağında ve kotunda akması sağlanmalı. Buralarda yerleşime izin verilmemeli, yeşil alanlar olarak bırakılmalı. Dere yataklarının yanlarında oluşan boşluklar zamanla derenin getireceği killi ve milli topraklarla ormanların oluşturulması sağlanacak.
BOZUK ORMANLAR REHABİLİTE
Bölgedeki göknar ve ladin ormanları korunmalı ve uygun yerlerde teşvik edilmeli. Bölgede bulunan bozuk ormanlık alanlar rehabilite edilmeli.
Yoğun yerleşimler ve hayvancılık, meraları aşırı baskı altında bırakmış ve bozulmasına sebep olmuş. Meral alanlarında yer yer toprak yırtılmaları ve erozyon başlamış. Meralar ıslah edilmeli, planlı otlatmalar yapılmalı.
ERKEN UYARI SİSTEMİ
Karadeniz bölgesinin akarsu yataklarında oluşan geniş düzlüklerinde fındık ve çay tarımı yapılıyor. Derin kök yapan meyve ağaçları ve kestane, ceviz, ıhlamur gibi gelir getirici orman ağaçları ile kombine tarımsal çalışmalar yapılmalı. Şiddetli yağışların meydana geldiği yukarı havzalarda sel ve taşkınları haber verecek erken uyarı sistemleri kurulmalı.
