2020 yılı Sayıştay raporunun yayımlanmasıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ndeki usulsüzlükler ve mevzuata aykırılıklar tespit edildi.
Sayıştay tarafından tespiti yapılan bazı bulgular şu şekilde sıralandı:
*Borç Stokunun Borçlanma Sınırının Üzerinde Olması:
İstanbul Büyükşehir Belediyesi ilgili birimlerinden elde edilen verilere dayanılarak yapılan hesaplama sonucunda, 2020 yılı borç stoku tutarının, idarenin borçlanma haddinin 7 milyar 142 milyon 545 bin 647,90 TL üzerinde olduğu tespit edilmiştir.
Bulguda bahsi geçen durumun mevcudiyetine rağmen bankalardan, 2019 yılında toplam 789 milyon 214 bin 947 Euro ve 2 milyar 545 milyon TL borçlanılmış. 2020 yılında ise toplam borçlanmaya 22 milyon 340 bin 265,20 Euro, 580 milyon Dolar ve 1 milyar 930 milyon TL daha ilave edilmiştir.
2020 yılında 43 milyar 402 milyon 795 bin 786,34 TL borç stoku oluştuğu görülmektedir. Netice olarak idarece yapılan borç stoku hesaplamasında, toplam 7 milyar 441 milyon 622 bin 380,48 TL tutar borç stoku hesaplamasına dahil edilmemiş ve böylece idarenin borç stoku tutarı borçlanma sınırı üzerinde oluşmuştur.
*Araç Kiralama İhalesinde Teknik Şartnamede Belirtilen Kriterlere Uygun Olmayan Araçların İdareye Teslim Edilmesi:
Şartnameye aykırı olarak düşük modelli araçların idarece kabul edilmesi, ihale mevzuatına aykırı olduğu gibi, aynı zamanda yüklenicinin daha yüksek bedelle düşük modelli aracı kiraya vermesini sağlayarak yüklenici lehine fiyat avantajı yaratılmasını sağlamaktadır.
*Kış Şartları İle Mücadele Çalışmaları Hizmet Alım İşinde Şartnameye Uygun Olmayan Araç Kullanılması Ve Usulüne Uygun Olmayan Süre Uzatımı Verilmesi:
1 Aralık 2019-31 Mart 2020 tarihleri arasında geçerli olmak üzere, nitelikli personel ve araç-gereç kullanılarak kar küreme ve tuz serpme suretiyle kış şartları ile mücadele çalışmalarının yapılması için ihalesi yapılmış. 91 milyon 961 bin 11,24 TL sözleşme bedelli hizmet alım işinde, işin genel araç teknik şartnamesine uygun olmayan araçlar kullanılmış. Bu husus için işin sözleşmesinde öngörülen para cezası ve sözleşme feshi uygulaması yoluna gidilmemiş. Usulüne uygun olmayan bir şekilde süre uzatımı verilmiştir.
*Paketlenmiş Sütlerin İhale Yapılmadan Alınması:
İstanbul Büyükşehir Belediyesi ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere satın alınan 1'er litrelik paketlenmiş haldeki sütler, istisna hükümleri kapsamında İstanbul İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği İktisadi İşletmesinden satın alınmıştır.
İstisna kapsamındaki alımlar için bir usul ve esasın belirlenmesi, bu usul ve esasın da şeffaflık gereğince yayımlanıp duyurulmuş olması gerekmektedir.
Doğrudan üreticilerin ürettiği ürünlerin, işlenip başka bir hale dönüştürüldükten sonraki hali, işlenmiş ürün olduğundan, artık doğrudan üreticinin ürünü olarak kabul edilemez. Bu nedenle, doğrudan üreticiden temin edilen sütün, bazı işlemlerden geçirilip sterilize edilerek (UHT) paketlendikten sonraki hali, ürün olmaktan çıktığı gibi, bu işlenmiş haldeki paketlenmiş sütün satıcısı da doğrudan ürün üreticisi kapsamından çıkmaktadır.
Belediyelerin kuruluş amacı, mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçların karşılanması olup, belediyeler bir şeyi "işlemek, değerlendirmek, iyileştirmek veya satmak" amacıyla kurulmamışlardır.
Belediyelerin görevleri arasında muhtaç ve yoksullara yardım yapmanın yer alması, kuruluş amacının malları işlemek, değerlendirmek ve satmak manasına gelmemektedir. Diğer bir ifade ile belediyelerin kuruluş amacı, ham malları işleyip, iyileştirip katma değer katıp satmak değildir.
Belediyelerin yoksul ve muhtaçlara yardım görevinin bulunması, belediyenin bu amaçla kurulduğu sonucunu doğurmaz. Belediyeler, 4734 sayılı Kanun'a tabi idareler olup, görev ve hizmetlerinin yerine getirilmesinde bu Kanun'da yer alan ihale usullerine göre ihtiyaçlarını temin etmek durumundadırlar.
