Bölgede aynı yerde 6 ay arayla çekilen fotoğraflar kaymanın şiddetini ve yörede yaşayan vatandaşları bekleyen tehdidin ne kadar büyük olduğunu gözler önüne serdi. Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Harmandalı'nın zaten jeolojik açıdan sakıncalı, heyelana elverişli bir bölge olduğuna dikkat çekerek; "1992 yılında çöp tesisi kurulurken hata yapılmış. Bölgenin jeolojik durumu dikkate alınmamış. Yanlış yer seçimi yapılmış" diye konuştu.
İYİ ETÜD EDİLMEMİŞ
Yer seçimi hatasından sonra çöplüğün belki de gereğinden fazla büyüdüğüne dikkat çeken Prof. Doktor Hasan Sözbilir: "Harmandalı bölgesi jeolojik yapı bakımından heyelanlar için uygun bir yapıya sahip. Buna insan faaliyetleri, deprem ve yağışlar da eklenince heyelan konusunda daha da duyarlı bir bölge haline gelmiş. Çöp depolama alanı olsun yerleşim yeri olsun insan oraya girmeden o bölgenin jeolojik yapısının çözülmesi, iyi bir etüt çalışması yapılması gerekiyordu. Bu çalışmalar ilk başta çok iyi yapılmadığı için bugün bunlar yaşanıyor" diye konuştu.
İNSAN VE DOĞA ELBİRLİĞİ YAPMIŞ
"Normalde o çöplük belli bir seviyede tutulsa yük anlamında belki yine bu ölçüde bir kayma olmayacaktı." Diyen Prof. Doktor Sözbilir; "Orası zaten heyelan bölgesi. Geçmişte küçük boyutlarda heyelanların yaşandığı bir bölge. Üstelik altından da fay hattı geçmekte. Orada eski deve güreşleri yapılan bir alan var. Heyelanın topuk noktası dediğimiz bu bölgeden geçmişte yol yapımı için malzeme alınmış. Kısacası doğa, yağmur ve deprem üreterek insanlar da o heyelanın topuk noktasından toprak alarak heyelanın olmasına zemin hazırlamış. Harmandalında doğayla el birliği yapıp heyelanı oluşturmuşuz" dedi.
DURUM ÇOK KRİTİK
Bölgede durumun çok kritik olduğuna dikkat çeken Sözbilir; "Şu an o bölgenin dengesini daha fazla bozacak hiçbir şey yapmamak gerekir. Bu, oraya daha fazla çöp koymamakta olabilir. Eğer halen aşağıdaki alandan malzeme alınıyorsa hemen durdurulmalıdır. Şu an o bölgede heyelanın yönünü, boyutunu ve heyelana neyin sebep olduğunu belirlemek için bilimsel çalışma yapılıyor. 30'a yakın sondaj çalışması yapıldı. Bu araştırma sonucunda elde edilecek veriler ışığında heyelanı önlemek için ne gibi tedbirler alınacağı da ortaya çıkacak. Şu an orada aktif bir heyelan söz konusu. O nedenle bölgede insan kaynaklı hiçbir şey yapmamak gerekiyor. Zaten şu an doğa yağmurla, depremlerle sistemi hızlandırmak için çalışıyor. Birkaç gün sonra yağışlarda başlayacak. Bu da heyelanı tetikleyen diğer bir faktör. Dolayısı ile bu tehlikenin üzerine insan kaynaklı bir tehlike daha koyarsak tabi ki oradaki olayı hızlandırmış oluruz."
GEÇ KALINMIŞ
Harmandalı bölgesinin heyelan tehlikesini ve riskini ortaya çıkartıp önlem alınması için şu anda doğru bir yolda ilerlediklerini hatırladtan Sözbilir; " Ama çok sınırdayız. Çok geç kalındığı için sınırdayız. O yüzden çalışmalar hızlı bir şekilde yürütülüyor. Hem jeolojik hem jeofizik hem de sondaj aynı anda yapılıyor. Yoğun bir çalışma var. Sondaj verileri geldi. Onları değerlendireceğiz. Sürekli veriler geliyor, üzerinde çalışılıyor. Çünkü ona göre önlem projesi hazırlanıyor. Büyük olasılıkla bu ayın sonunda drenajla ilgili çalışmalar başlayacak. Çünkü kış geliyor. Yağışı kontrol altına alacak bir drenaj sistemi projesi oluşturuluyor"
4-5 FARKLI HEYELAN VAR
30 Ekim'de gerçekleşen İzmir depreminin ardından 7 bin tane küçük ölçekte deprem yaşandığını hatırlatan Sözbilir; "Bölge sürekli sarsıldı. Heyelanın nasıl büyüdüğünü farklı zamanlarda çekilen uydu görüntüleri ile görüyoruz. Bir tane heyelan değil 4-5 tane farklı heyelan parçası var. Birbirini etkileyecek şekilde hareket mekanizması var. Bunlar çalışmalar sonrası ortaya çıkardık. Sondaj çalışmaları sonrasında da hangi bölgede ne kadar geçekleşiyor, ne tarafa doğru gerçekleşiyor, kaç milim kayıyor ortaya çıkartılıyor. Şu an orada alınmış bir önlem yok. Biz sadece eğer kayma varsa ve kaymanın olduğu yönde evler varsa belediyeye bildiriyoruz. Belediyede bu evleri boşaltıyor. Böylece insanların can anlamında zarar görmesini engelliyoruz. Ama mal anlamında zarar görmesini şu anda engelleyemeyiz." Diye konuştu.
