Arabuluculuk, iş uyuşmazlıklarında 1 Ocak 2018, ticari uyuşmazlıklarda 1 Ocak 2019, tüketici uyuşmazlıklarında ise 28 Temmuz 2020'den itibaren zorunlu olarak uygulanıyor. İhtiyari arabuluculuk ise hukuk sistemine 14 Kasım 2013'te kazandırıldı.
Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanı Çağdaş Özer, arabuluculuk hakkında değerlendirmede bulundu.
Arabuluculuğun barışçıl yollarla uyuşmazlıkları çözmeye katkı sağladığını, yargının iş yükünü hafiflettiğini aktaran Özer, vatandaşların uyuşmazlıklarını dostane bir şekilde, el sıkışarak, barışçıl bir yolla çözmelerini ve bu kültürün oluşmasını amaçladıklarını vurguladı.
Özer, "2013'te Türkiye'de Arabuluculuk Kanunu yürürlüğe girdi. 2,5 milyon uyuşmazlık arabuluculuğun önüne geldi, görüşüldü, konuşuldu. Bu dosyalardan ortalama yüzde 72'sinde bir başarı sağladık. Bunların içerisinde iş, tüketici, ticari, kira gibi uyuşmazlıklar var." ifadelerini kullandı.
61 YILLIK MİRAS UYUŞMAZLIĞI 8 AYDA ÇÖZÜLDÜ
Geçen günlerde 61 yıllık bir miras uyuşmazlığının 8 aylık bir arabuluculuk faaliyetiyle çözüldüğünü bildiren Özer, bu tarz uyuşmazlıkların da arabuluculuk sayesinde çözüme kavuştuğunu kaydetti.
Uyuşmazlıkları adliyelerde yargı yoluyla çözmek yerine arabuluculuk ile çözüme kavuşturma kültürünün oluştuğunu ifade eden Özer, uygulama için 8 yıllık bir sürenin çok uzun olmadığını, zaman geçtikçe, arabuluculuk konusunda farkındalık oluştukça, kurumun faydaları görüldükçe vatandaşların uyuşmazlıklarını bu yolla çözeceklerine işaret etti.
Özer, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Türkiye'de 2014'te 200 uyuşmazlık için ihtiyari arabuluculuk yolu ile görüşme yapılmışken, günümüzde sadece geçen hafta 8 bin uyuşmazlıkta ihtiyari arabuluculuk görüşmesi yapıldı. Rakamın bu yılın sonuna kadar toplamda 250 bine ulaşacağını yani ortalama 250 bin uyuşmazlığın ihtiyari arabuluculuk yolu ile çözüleceğini değerlendiriyoruz. 200 uyuşmazlıktan 250 bin uyuşmazlığa geçtik. Türkiye'de dava şartı ve ihtiyari dahil yılda toplam 750 bin arabuluculuk görüşmesi yapılıyor. Bunların dava şartı kapsamında olanlarının yüzde 50'sinden fazlası anlaşma ile sonuçlanıyor. İhtiyari arabuluculukta ise yüzde 98 oranında anlaşma söz konusudur."
Özer, vatandaşların uyuşmazlıklarını bu yolla çözmeye başlamasının kendilerini mutlu ettiğini belirtti.
SALGINDA VİDEO KONFERANS YOLUYLA ARABULUCULUK GÖRÜŞMELERİ SÜRDÜ
Salgın döneminde arabuluculukla ilgili görüşmelerin devam ettiğini anlatan Özer, arabuluculukta klasik yargının dışında taraflarca usullerin belirlendiğini söyledi.
Arabuluculukta video konferans yoluyla tarafların uyuşmazlıklarını görüşme imkanı bulduğunu bildiren Özer, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Salgının etkileri sona erdikten sonra tekrar vatandaşlarımız arabuluculuk merkezlerimizde görüşmelerini yüz yüze yapar. Salgında bu anlamda bir sıkıntı yaşamadık. Arabuluculuk ilkelerinin özü gereği usul serbesttir. Sıkı sert usule tabi değildir. Taraflar istedikleri şekilde görüşmelerini yapabildikleri için arabuluculuk bu anlamda sekteye uğramadı. Bu süreçten sonra da vatandaşlar merkezlerde bir araya gelerek, el sıkışarak uyuşmazlıkları çözerler diye umut ediyoruz."
Özer, adliyede 3-5 yıllık süren uyuşmazlıkların arabuluculuk sayesinde birkaç saat, hafta veya geniş bir olaysa birkaç ayda çözülebildiği için vatandaşların olumlu tepkilerini aldıklarını dile getirdi.
"Arabuluculukta anlaşmak istemeyen, yargıya taşımak isteyenler için yargımız ve adliyelerimiz duruyor. Fakat arabuluculuktaki mesele komşuluk, iş ve ticaret hukukunu koruyor. Husumetlerin ortadan kaldırılmasını sağladığı için arabuluculuk bizim için çok önemlidir." diyen Özer, konuşmasını şöyle tamamladı:
"Vatandaş uyuşmazlığını sonlandırırken aynı zamanda husumetini de sonlandırmış oluyor. Vatandaşlara önerimiz uyuşmazlıklarını arabuluculukla çözmeleridir. Komşunla yaşadığın bir uyuşmazlığı, yan yana olan evden çıkıp adliyeye gidip çözmektense bir arabuluculuk merkezinde masada oturarak uyuşmak ve helalleşmek suretiyle çözebilirler. Komşuluk ilişkisini de kaldıkları yerde devam ettirebilirler. Bu hukuk işçi ve işveren arasında da önemlidir. Ticaret yapanların da ticaretinin devam etmesi için önemlidir."
