Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 28 yıl sonra Ermenistan işgalinden kurtarılan Dağlık Karabağ'ın tarihi sembol şehri Şuşa'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile bir araya geldi. İki lider baş başa görüşmelerinin ardından Şuşa Beyannamesi'ni imzalayıp ortak basın toplantısı düzenlendi. Erdoğan burada önemli mesajlar verdi:
KADİM ŞEHİR ŞUŞA: 44 günlük savaşın ardından Karabağ sahiplerine geçmiş oldu. Ermeni mezaliminden, işgalinden kurtulmuş oldu. Şu anda arkadaki fonda görülen bina aslında Ermeni mezaliminin ne yazık ki, bu şaheserleri ne hale getirdiğinin ifadesidir. Haydar Aliyev'i de anmadan geçemeyeceğiz. Kahraman Azerbaycan Ordusu'nun Karabağ zaferinin sevincini Bakü'de paylaşmıştık. 6 ay sonra kadim şehir Şuşa'da kendisiyle beraber olmaktan büyük bir memnuniyet duyuyorum.
HER TÜRLÜ DESTEĞİ VERECEĞİZ: Kardeşim Aliyev'in liderliğinde özgürlüğe kavuşan Karabağ'ı ayağa kaldıran çalışmaları takip ediyoruz. Yeniden inşa faaliyetlerinde de kardeşlerimize her türlü katkıyı vereceğiz. Burada gerçek sahipleri tekrar evlerine, meskenlerine dönsün. Karabağ ve Azerbaycan topraklarının bir daha böyle felaketi yaşamaması için tedbirleri alacağız. Burada bizim de TOKİ ile atmayı planladığımız adımlar var. Bu adımları atacağız.
BAŞKONSOLOSLUK AÇACAĞIZ: Bugün değerli kardeşimin de ifade ettiği gibi özellikle tek millet, iki devlet temelinde yükselttiğimiz ilişkilerimizi daha da ileriye taşıyacak yeni bir tarihi adımı attık. Bu adım önemli ve bunu bundan sonraki süreçte daha da güçlendireceğiz, güçlendirerek yolumuza da devam edeceğiz. Şuşa Beyannamesi ile ilişkilerimizin yeni dönemdeki yol haritasını belirledik. Bu beyannamenin içeriği birçok şeyleri kapsadığı gibi bundan sonra geleceğe yönelik adımları atarken artık sadece iki ülke değil, bölgeyi kapsayan bir kararlılığın burada yattığını görüyoruz. Türkiye olarak kadim şehir Şuşa'da en kısa sürede inşallah bir başkonsolosluk açmayı planlıyoruz. Böylece bölgede gerçekleştireceğimiz faaliyetlerin daha hızlı ve etkin şekilde yürütülmesini de sağlayacağız.
6'LI PLATFORM ÇAĞRISI: Bölge ülkelerini de Azerbaycan halkının zaferini görmeye, geleceğe bakmaya davet ediyoruz. Ermenistan'ın kendisine uzatılan iyi niyet ve dayanışma elini tutmasını temenni ediyoruz. 6'lı bir platform dedik. Rusya, Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan ve İran. İstiyoruz ki 6'lı platform ile bölge barış içinde yaşanan bir bölge olsun. Böyle bir iklim oluştuğunda Ermenistan ile normalleşme için biz de üzerimize düşeni yapacağımızın sözünü veriyoruz. Ermenistan'ın kendisine uzatılan bu iyi niyet ve dayanışma elini tutmasını, ortak geleceği birlikte şekillendirme fırsatını iyi kullanmasını temenni ediyoruz.
İŞBİRLİĞİMIZİN KAPSAMINI GELIŞTİRECEĞİZ
KARDEŞİM Aliyev'le görüşmede ilişkilerimizi etraflıca değerlendirme fırsatı bulduk. Anlaşma ile birlikte iki ülke arasında kimlikle seyahati 1 Nisan 2021 itibarıyla başlattık. Bu adım bizleri daha da yakınlaştıracak. İkili ticarette önemli adımlar attık. SOCAR başta olmak üzere Azerbaycanlı şirketlerin Türkiye'deki yatırımları bizleri memnun ediyor. Gerekirse SOCAR ve Türkiye Petrolleri'nin üçüncü ülkelerde yatırımlarını da ele aldık. Önümüzdeki dönemde ticari ve ekonomik işbirliğimizin kapsamını daha da geliştireceğiz. Dev projeleri beraberce tamamladık.
FUZULİ'DE MOLA
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bakü'den resmi ziyarette bulunacağı Şuşa'ya gelirken, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Fuzuli şehrinde buluştu. Sabah saatlerinde Bakü'den Şuşa'ya hareket eden Erdoğan, Fuzuli'deki mola noktasında aracından inerek kendisini bekleyen Aliyev ile kucaklaştı. Bir süre sohbet eden iki lider, daha sonra aynı araçla Şuşa'ya hareket etti. Aliyev, yol boyunca bölgede yürütülen imar ve inşa çalışmalarına ilişkin Erdoğan'a bilgi verdi.
Başkanı Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve eşi Mihriban Aliyeva, bazı tarihi mekanları ziyaret etti. Liderler ve eşleri yöresel oyunlara eşlik etti. Aliyev, Erdoğan'a bir at hediye etti.
İKİ KARDEŞ ÜLKENIN DÜNYADAKI ROLÜ ARTACAK
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ise şunları söyledi:
Bugün imzaladığımız Müttefiklik Beyannamesi iki ülke ilişkilerini en yüksek düzeye çıkardı. Biz dünya çapında işbirliği ve müttefiklik örneği sergiliyoruz. Şuşa Beyannnamesi ile Azerbaycan-Türkiye ilişkileri yeni bir aşamaya geldi. Bu tarihi belge, iki kardeş ülkenin bölgesel ve uluslararası rolünü ve ağırlığını daha da artıracak. İmzalanan beyanname tarihe dayanıyor. Sözleşmede, Mustafa Kemal Atatürk ve Haydar Aliyev'in sözleri yer alıyor. Atatürk, 'Azerbaycan'ın sevinci sevincimiz, kederi kederimizdir', Haydar Aliyev, 'Türkiye ile Azerbaycan bir millet iki devlettir' demişti. Bu tarihi sözler faaliyetimiz için başlıca etkenlerdir. Biz bu vasiyetlere sadığız.
Bugün biz Türkiye ve Azerbaycan'ı demir yolu ve kara yoluyla birleştirecek Zengezur koridoruyla ilgili sadece konuşmakla yetinmiyor filli çalışmalarla bu koridoru oluşturuyoruz.
Beyannamede Kars Anlaşması'na atıfta bulunuluyor. Tarihi Kars Anlaşması tam 100 yıl önce imzalanmıştı. Bu da sembolik önem taşıyor. 100 yıldan sonra, işgalden kurtarılan Şuşa'da Müttefiklik Beyannamesi bizim gelecek işbirliklerimizin istikametlerini gösteriyor.
Bugün buradan yapılan açıklamalar tüm dünyada büyük yankı bulacaktır. Bu ziyaretin tarihi önemi bundan sonra uzun yıllar konuşulacaktır.
HER ALANDA ORTAK HAREKET
Türkiye
ve Azerbaycan arasında imzalanan Şuşa Beyannamesi'nde yer alan maddelerden bazıları şöyle:
Taraflar, Kafkasya'da istikrar ve güvenliğin pekiştirilmesi, ekonomi ve ulaştırma alanındaki tüm bağların yeniden sağlanması, bölge devletleri arasındaki ilişkilerin normale dönüştürülmesi ve barışın sağlanması yönündeki çabalarını sürdürecek. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin coğrafi konumu dikkate alınacak.
Türkiye ve Azerbaycan bağımsızlık, egemenlik, toprak bütünlüğü, uluslararası düzeyde tanınmış sınırların dokunulmazlığı, devletlerin iç işlerine karışmama ilkelerine dayanarak müttefiklik ilişkilerinin kurulmasının siyasi ve hukuki mekanizmalarını belirler.
Taraflar, dış politika alanındaki koordinasyonun ve düzenli ikili siyasi istişarelerin gerçekleştirilmesinin önemini belirtir ve bu yönde Türkiye ve Azerbaycan arasında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi çerçevesindeki faaliyetlerin önemini vurgular.
Taraflar, bölgesel ve uluslararası düzeyde istikrar ve refah üzerinden barış, dostluk ve samimi komşuluğa dayalı uluslararası ilişkilerin geliştirilmesi, bölgesel ve küresel güvenlik meselelerinin çözümlenmesi yönünde ortak çaba gösterir.
Taraflardan herhangi birinin bağımsızlığına, egemenliğine, toprak bütünlüğüne, uluslararası düzeyde tanınmış sınırlarının dokunulmazlığına veya güvenliğine karşı üçüncü devlet veya devletlerce tehdit ve saldırı gerçekleştirildiğinde, birbirine BM Şartı'na uygun şekilde gerekli yardımı yapacaklardır.
Tarafların Güvenlik Konseylerinin milli güvenlik konularında düzenli olarak ortak toplantıları düzenlenecektir ve bu toplantılarda ulusal çıkarların, tarafların çıkarlarını etkileyen bölgesel ve uluslararası güvenlik konularının müzakeresi gerçekleştirilecektir.
