Ermenistan ordusu tarafından 26 Şubat 1992'de 613 Azerbaycanlı'nın katledildiği Hocalı Soykırımı'nın kurbanları, 29 yıl sonra işgalden kurtarılan topraklarda anıldı.
Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla Azerbaycan'a karşı toprak iddiasında bulunan Ermenistan, bölgede stratejik önemi olan Hocalı'ya 25 Şubat 1992'de üç koldan saldırdı. Ermenistan ordusu, savunmasız durumdaki 106'sı kadın, 70'i yaşlı, 63'ü çocuk 613 Azerbaycan vatandaşını katletti. 257 kişi esir alındı. 150'sinden bugüne kadar haber alınamadı. Geçen yıl sonunda Ermenistan işgalinden kurtarılan topraklarda dün Hocalı'yı anma törenleri düzenlendi. Ağdam'daki törene, katliamdan kurtulan Azerbaycan vatandaşları ve 1. Karabağ Savaşı'nda görev yapan askerler de katıldı.
Hocalı'daki katliamdan kurtulanların acısı, aradan geçen 29 yıla rağmen tazeliğini koruyor. Hocalı'da Ermenistan'a esir düşen, ağır işkenceler gören Dürdane Agayeva o acı günleri SABAH'a şöyle anlattı: "Düşman bizleri gece uykusunda yakaladı ve Hocalı'ya saldırdı. Gece boyu ormanlıktan yürüyerek Ağdam'ı geçtik. Çatışma esnasında ailemin yerini kaybettim ve erkek kardeşim Elşad ile esir düştük. İnsanların aklına gelmeyecek işkenceleri yaşadım. Ermeniler birçok kadını ekmek, benzin, sigara ile takas etti. Esir kaldığım 8 gün boyunca işkenceye maruz kaldım. Bir keresinde öldüğümü sanıp beni çöpe attılar. Gözümü açtığımı fark ettiklerinde saçlarımdan tutup beni yerlerde sürüklediler, zindana attılar. Cam parçaları ve taşlar tüm vücuduma yapışmıştı. Giysilerim yoktu, ayağım da yaralıydı. Bazen sesim çıkmasın diye buzlu suda saatlerce bekletir, ardından zincirle vururlardı."
İLK KEZ BAŞIMIZ DİK
Karabağ'ın alınmasıyla 29 yıl sonra ilk kez başları dik yürüyebildiklerini anlatan Agayeva, "Ben yapamadım ama kızımı doğduğum evden telli duvaklı beyaz gelinliğiyle çıkaracağım. Türkiye sağ olsun, var olsun. O bizi hiç bırakmadı. Biz zaferi beraber kazandık. Aliyev'in arkasında, güçlü bir lider olarak Erdoğan durmasa başaramazdık. Bu zafer mücadelesinin kahramanı, galibi Erdoğan'dır. Bunu Ermeniler bile söylüyor" dedi.
'YUVAMA TORUNLARIMLA DÖNECEĞİM'
Esir düştüğünde 19 yaşında olan Dürdane Agayeva'nın kardeşi Elşad Agayeva ise, Ermenistan tarafından yaralandığını söyledi. Agayeva, "Önümde çocuk, kadın, hamile, yaşlı demeden bir sürü insana zulmettiler, öldürdüler. Beni zincire vurdular, bıçakladılar. Gözümüzün önünde bir gencin başını kestiler ve oynadılar, hendek kazıp içine attılar. Kurtulacağımıza dair hiç umudumuz yoktu, öleceğimizi düşündük. Kurtuluşumuz mucize oldu. Dürdane'yi bir gün getirip bizi çıkardılar. O ben olmadan gitmeyeceğini söyledi, benim için işkenceyi, ölümü göze aldı" dedi. Türkiye'nin arkalarında durduğunu, gücünü hep hissettirdiğini belirten Agayeva, "Genç bir çocuk olarak çıktığım yuvama, torunlarımla döneceğim" dedi.
YILLAR SONRA MEZARINA GELDİLER
Hocalı katliamının tanıkları 29 yıl sonra katliamdan kaçanların sığındığı Ağdam Cuma Mescidi önünde toplandı. Hocalı katliamından kurtulanlar, ölü ve yaralıları taşıyan askerler ve tüm bu yaşananları fotoğraflayan İranlı fotoğrafçı Reza Deghati tanık olduklarını anlattı. Deghati, Ağdam Cuma Camisi önünde o gün çektiği fotoğrafları göstererek, "Ölenler, yaralananlar, gözleri oyulan insanlar. Korkunç bir manzaraydı" dedi.
Ermenistan askerlerinin yok ettiği mezarlıkta şehit oğlunun mezarını bulan Ekber Rüstemov, oğlunun fotoğrafını mezarlığa dikti.
ANNELER BULUŞTU
Srebrenista Anaları sözcüsü Şuhra Sinanoviç ve Hocalı katliamında kızını ve eşini kaybeden Melahat Aliyeva, katliamın yıldönümünde buluştu. Ermenistan'ın saldırıları sonucu Ağdam'ı da terk etmek zorunda kalan Azeriler, yıllar sonra çocuklarının mezarına geldi.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Meclis'te Azerbaycan Büyükelçiliği'nce düzenlenen 'Hocalı Katliamının 29'uncu Yıl Dönümü Fotoğraf ve Resim Sergisi'nin açılışını yaptı.
HAYAT HİÇBİR ZAMAN ESKİSİ GİBİ OLMADI
Azerbaycan İstanbul Başkonsolosu Narmina Mustafayeva, Hocalı Katliamı'nın 29'uncu yıldönümü nedeniyle yazılı bir açıklama yaptı. Mustafayeva, açıklamasında şu ifadelere yer verdi: "Hocalı katliamı, savaşlar esnasında uluslararası hukukun ilkeleri ile bağdaşmayan, insani değerleri hiçe sayan tavır ve icraatın 20'nci yüzyılda nadir örneklerinden biridir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararında Hocalı'da yaşananlar, savaş suçları veya insanlık aleyhine suçlarla eşdeğer eylemler olarak kabul edildi. Azerbaycan, Hocalı'da yaşananları 1994'te soykırım ilan etti. Dünyanın 17 ülkesi ve ABD'nin 20'den fazla eyaleti Hocalı soykırımını kabul etmiştir."
HOCALI'DAN BU YANA ZİHNEN DEĞİŞEN YOK
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hikmet Hacıyev, dünyadaki Müslüman gençleri temsil eden, 56 ülkenin üye olduğu İslam İşbirliği Gençlik Forumu'nun (ICYF) düzenlediği "Special Edition Talks" programına konuk oldu. 28 yıllık Ermenistan işgalini sonlandıran Dağlık Karabağ Zaferi'yle ilgili değerlendirmelerde bulunan Hacıyev, "44 gün boyunca Türk halkının, Azerbaycan halkının yanında olduğunu gördük. Hocalı'dan bu yana zihnen çok bir şey değişmiş değil. Hâlâ politik ve askeri güdülerde o olayın özünün yansımalarını görüyoruz" dedi.
