Tırmanıştaki Covid-19'a dair kritik bir son dakika haberi geldi. Koronavirüs salgınına dair uzman isimlerden çok önemli açıklamalar geldi. Covid-19 salgınının tam ortasındayız; en şiddetli en tehlikeli günlerinden geçiyoruz. Virüse yakalananların sayısı da yakalanma endişesi de hızla artıyor. "Aşı bulundu" haberleri umut ışığını yaksa da o ışık herkes için henüz çok yakında değil… Bir an önce karanlıktan kurtulmak o aydınlık dünyaya varmak istiyoruz. Peki oraya vardığımızda nasıl bir dünyada bulacağız kendimizi? Her şey eskisi gibi olacak mı? Salgının ardından neler yaşanacak? İşte içlerinde en dikkat çeken İspanyol gribi reflekslerine dair ayrıntı ve koronavirüsün yarınına dair son dakika tespitleri;
UZMANLAR BİR ARAYA GELEREK KORONAVİRÜS'TEKİ SON DAKİKA GELİŞMELERİNİ DEĞERLENDİRDİ
Tellekt Yayınları'ndan çıkan "Salgın: Tükeniş Çağında Dünyayı Yeniden Düşünmek" adlı kitapta, uzmanlar işte bu soruları sağlık, siyaset, ekonomi, çevre, kültür sanat gibi farklı perspektiflerden değerlendirdi. "Corona milliyetçiliği", "Ulus-devletlere dönüş" "Küreselleşmenin sonu", "Yeni normal", "Post-Corona Dönemi", "Robot çağı" ve "İklim krizi" gibi konuları tartışıyor.
YARIN NE OLACAK?
Çünkü kendini dünyayı kuşatan belirsizliklerin içinde buluveren insan, küreselleşme nedeniyle ilk kez böylesine hızlı yayılan ve tüm dünyayı saran bir felaketle karşı karşıya. Ve bir çıkış yolu arıyor. Bugün pek çoğumuz geçmişi, bugünü ve geleceği yalnızca bireysel bağlamda değil küresel açıdan da ele alıyoruz. Sağlık, açlık, ekonomik buhran ve gelecek korkusuyla yüzleşiyoruz. Reel hayatta ise öne çıkan tek bir sorumuz var: Yarın ne olacak?
İşte kitaptaki bazı uzmanlardan gelen son dakika değerlendirmelerinin satırbaşları:
YENİ BİR DÜNYA GELECEK Mİ?
İnsan Hakları Uzmanı Prof.Dr. İoanna Kuçuradi: Bugünlerde, dünya olarak yaşadığımız Corona virüs felaketi karşısında, herkesin ağzından "Bundan sonra hiçbir şey aynı olmayacak" cümlesini tekrar tekrar duyuyoruz. Aynı olmayacak, ama nasıl olacak?
Kuçuradi'den son dakika tespitleri: Sağlıkçıya saldırı bitmediyse yeni bir dünya hayal etmeyin
BİR GÜN KISITLAMALAR BİTECEK Mİ?
Doğru anlıyorsam, bunu her söyleyenin istediği, şu anda istemediği olan bitenlerin olmayacağı bir dünyadır: bir depremde sokakta kalan insanlara gönderilen yardımın ve bir salgın sırasında bir ülkenin başka bir ülkeye gönderdiği maskelerin çalınmadığı bir dünya, 10 liralık dezenfektanın 100 liraya satılmadığı bir dünya; ama aynı zamanda, kimilerinin istediği gibi, kısıtlamaların olmadığı, Corona virüsün olduğu zaman bile sokağa çıkma kısıtlamasının olmadığı bir dünya.
Corona virüs salgınının dünya insanlarının birçoğuna hatırlattığı bir şey de, geniş çapta unutulmuş bir değerlilik yaşantısı olan minnet duygusudur. Etik bir değer olan minnet, hekimlere ve diğer sağlıkçılara saldırıları bitirmediyse de, en azından şimdilik, bu postmodern çağda, daha çok insanın duyduğu bir duygu olmuştur.
CORONA KÜRESELLEŞMENİN SONUNU GETİRECEK Mİ?
Siyaset, Kamu Yönetimi, Uluslararası İlişkiler Uzmanı Fuat Keyman ise yaptığı son dakika açıklamalarında şunları söyledi Corona pandemisi küreselleşen dünyamız üzerinde nasıl bir etki yaratacak, nasıl bir dünyayı bize bırakacak, Corona virüs sonrası nasıl bir küreselleşen dünyada yaşayacağız? Coronalı günler küreselleşmenin sonunu mu getirecek?
Bu soruya evet yanıtı verme eğilimi yüksek. İçe kapanmanın, milliyetçiliğin, ulus devletin daha da güçleneceğini söyleyenler var. Haksız da değiller: Zaten milliyetçilik ve farklılıklara karşı korku ve endişe duygusu taşımanın güçlendiği bir dönemde gelen ve küresel salgın niteliğine hızla ulaşan Corona virüs, küreselleşmenin sonunu getirebilir. Devletler içine kapanabilir, çatışmalar artabilir, var olan politik-ekonomik sistem tümüyle çökebilir, savaş olasılığı artabilir.
"Koronavirüsten yaşanan her son dakika gelişmesi, her artış haberinin arkasında da küreselleşmenin etkisi var. Neden mi?"
Küreselleşen dünyanın ritmi ve hızı Corona pandemisiyle yavaşlayacak mı? Bu soruya evet yanıtı verebiliriz diye düşünüyorum. Corona virüsün pandemiye hızla dönüşmesinin bir nedeni de "hız" faktörüydü. Bir yılda 4,3 milyar kişinin uçak kullandığı, 1,3 milyar kişinin farklı araçlarla turizm alanında hareket ettiği, teknolojik gelişmelerle hızlanmış küreselleşen dünyanın ritminin yavaşlatılması gerekliliği noktasında ikazlar son yıllarda yapılıyordu.
"KENDİ ÜRETTİĞİMİZ VERİLERLE HAREKET EDER DURUMA GELECEĞİZ"
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Önder Ergönül yaptığı son dakika tespitlerinde şunları aktardı:
Bu pandemiye hazırlanamamıştık. Peki, gelecek başka pandemiler için dersler çıkarabilir miyiz? Pandemi, en başta, bize bilimin önemini öğretmiş olmalı. Bizim dışımızda birilerinin ürettikleri bilgileri kendimize uyarlamaya çalışmaktan ibaret olan bilgi işçiliğinin ötesine geçmenin zamanı gelmiştir. Kendi ürettiğimiz verileri kullanabilir olmalıyız. Bu bilgileri sınamalı, sınavdan geçenleri sürdürmeli, sürekli geliştirmeli ve dünyayla paylaşmalıyız; hem de coşkuyla, cesaretle, özgüvenle. Bu sürecin adı bilimdir ve bilim en güvenilir rehberdir.
"NE ESKİ NE YENİ BİR DÜNYAMIZ OLACAK"
İstanbul Kültür Sanat Vakfı Genel Müdürü Görgün Taner'in son dakika değerlendirmeleri şöyle:
Önümüzdeki dönemde küreselleşme durabilir mi? Cevabım çok net: Hayır. Çok kültürlü ve akışkan bir dünyada yaşıyoruz. Bence geleceğimiz daha hibrit. Ne her şey eskisi gibi olacak ne de artık önümüzde yepyeni bir dünya var.
SON DAKİKA DÜNYADA SİNEMA SEKTÖRÜ DAHA ÇOK BEKLEYECEK
Online'a en uygun görünen sektör sinema sektörü. Sinema salonlarının seyirci için daha uzunca bir süre beklemeleri gerekecek. Tiyatro, canlı müzik, dans ve opera, sosyal mesafeli oturma düzenleriyle kolay halledilecek sanatsal disiplinler değil. Berliner Ensemble'ın yüzyıllık salonunda koltukların sosyal mesafe kuralına göre düzenlenmiş halini görünce içimi bir hüzün kapladı doğrusu. İçimden "Olur mu böyle?!" dedim. Müzeler mesela... Toplumsal gelişim açısından son derece önemliler, sizce dijital olarak gezdiğiniz müze yeterli tatmin sağlıyor mu?
KORONAVİRÜSÜN EN CİDDİYE ALINMASI GEREKEN YÖNÜ...
Pandemi Tarihçisi Doç. Dr. Nükhet Varlık'ın son dakika açıklamaları şöyle oldu:
Pandemilerin dünü, bugünü ve yarını birlikte ele alınmalıdır. Pandemisiz yarınlar için geçmişteki pandemileri iyi anlamak esastır. Pandemilerin geride bıraktığı miras, bugün deneyimlediğimiz pandemiyi anlamak için anahtar görevi görür. Tüm tarihsel olaylar gibi pandemiler de hafızalarda bir iz bırakır ve pandemilerin nasıl hatırlandığını (ya da unutulduğunu) incelemek de bize çok şey öğretir. Pandemi çalışmalarında küresellik boyutu ciddiye alınmalıdır. Pandemiler kısa süreli bir olay değil uzun bir süreç olarak değerlendirilmelidir.
KORONA HER ŞEYİN BİTECEĞİNİ GÖSTERDİ, PETROL, SU BUĞDAY...
Araştırmacı Yazar Bekir Ağırdır koronavirüsün dünyaya açıkça gösterdiği gerçeklere dikkat çektiği son dakika açıklamalarında şu sözlere yer verdi:
İnsanlık tarihindeki tüm felaket kehanetleri, Nostradamus'tan beri hep geleceğe dair bir hikâye anlatıyordu bize. Bilimkurgu filmlerine bakın. Üç yüz sene sonra robotlar mı Marslılar mı dünyayı ele geçirdi? Virüsler mi bizi öldürdü? Bu hikâyelerin hepsi gelecekle ilgiliydi. Ama televizyonu kapattığımızda, sinemadan çıktığımızda ya da o kitabı bitirdiğimizde döndüğümüz –gördüğümüz– reel bir hayat var.
YERKÜRENİN RİTMİ DEĞİŞİYOR
Son kırk yıldır yerkürenin ritmi değişiyor: küresel iklim değişikliği, petrolün bitişi, içme suyunun azalması, küresel ısınma, ozon tabakasının delinmesi vs. İnsanlığın elindeki bütün modeller; üretim modelleri, tüketim modelleri, hayat tarzı modelleri yerküre sonsuzmuş ve değişmeyecekmiş gibi bir kabul üzerine dayalı. Petrol hiç bitmeyecek gibi fabrikalar kuruyor, yarın hiç buğday kıtlığı çıkmayacak gibi tüketiyoruz (…) Ama öyle değil; yerkürenin de bir ritmi olduğunu ve tepki verdiğini Corona görünür kıldı.
AFRİKALI ÇOCUKLAR ELLERİNİ GÜNDE KAÇ KEZ YIKIYOR?
Corona döneminde ellerimizi her gün sürekli yıkamamız gerektiği uyarısı üzerine pek çoğumuz o soruyu ilk defa sorduk: "Afrika'da içme suyunu bulamayan çocuklar ellerini günde kaç kere yıkıyordur acaba?" Afrika'da ne olduğunu, kaç kişinin öldüğünü hâlâ bilmiyoruz; üstelik bütün bu teknolojik devrime rağmen.
SON DAKİKA HABERİ KORONAVİRÜS İSPANYOL GRİBİNİN YAPTIĞINI YAPACAK SİNYALLER VERMEYE BAŞLADI
Tıp Tarihi ve Etik Uzmanı Doç. Dr. Fatih Artvinli ise kitapta yer alan ve direkt sağlımızı etkileyen belki de en kritki son dakika bilgisini verdi. Artvinli'nin açıklamaları şöyle:
Covid-19 pandemisi başladığında, "Psikiyatri tarihinden bakınca neler görünüyor, ne düşünüyorsun?" şeklindeki soruları cevaplamaya çalışırken sözlerimi genellikle bir temenniyle bitiriyordum: "Umarım, İspanyol gribindeki gibi bir başka salgını tetiklemez: Nöropsikiyatrik bir hastalık olarak uyku hastalığı salgınıyla asla karşılaşmayız!"
BELİRTİLERİ BAŞLADI
Şu ana kadar karşılaşmadık ama her geçen gün Covid-19 pandemisinden iyileşen kişilerden bazılarında nöropsikiyatrik bozuklukların gelişmeye başladığı yönündeki her bulgu, vaka, makale bir psikiyatri tarihçisi olarak kaygımı artırıyor.
