Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Dışişleri Bakanlığının 2021 bütçesi üzerinde milletvekillerinin soru ve eleştirilerini cevaplandırdı.
Dünyada sorunların giderek daha çetrefilli hale geldiğini ve uluslararası sistemin, bu sorunların çözümünde yetersiz kaldığını belirten Çavuşoğlu, Türkiye'nin "Dünya 5'ten büyüktür." anlayışını benimsediğini ve uluslararası sistemin güçlü ve adaletli olması gerektiğini savunduğunu aktardı.
Çavuşoğlu, "Bir taraftan sahada, bir taraftan masada güçlü olmazsak etrafımızda yaşanan sorunlardan en çok etkilenen ülke biz oluyoruz." dedi.
Çok boyutlu sorunlar karşısında, Türkiye'nin elbette kendi çıkarları ve güvenliği için gerekli adımları atacağının altını çizen Çavuşoğlu, "Şimdi siz diyorsunuz ki Türk dış politikası tamamen berbat, sıfır, kötü, hep kötü, hep kötü diyorsunuz. Bu doğru değil." dedi.
"DOĞU İLE BATI'NIN BİRLEŞTİĞİ NOKTADAYIZ"
Çavuşoğlu, Türkiye-Avrupa Birliği (AB) ilişkileri hakkında, "Biz ne diyoruz? Biz, Avrupa'nın bir parçası mıyız? Parçasıyız. Tam da merkezindeyiz. Doğu ile Batı'nın da birleştiği noktadayız." ifadelerini kullandı.
Türkiye-AB ilişkilerinin gidişatıyla ilgili, hakkaniyetten uzak bir şekilde Türkiye'yi suçlamanın doğru olmadığını söyleyen Çavuşoğlu, Avrupa'nın da kendi içinde sorunları ve yanlışları olduğunu dile getirdi.
Bakan Çavuşoğlu, "AB ile ilgili süreç de reform, devam eden bir süreçtir. Reform bir günde biten bir süreç değil." diye konuştu.
İnsan Hakları Eylem Planına ilişkin de görüş bildiren Çavuşoğlu, bu planın amacının, özgürlük alanlarını genişletmek olduğuna işaret etti. Çavuşoğlu, "Yani 17-25 Aralık'tan tutun da Gezi olaylarından, 15 Temmuz hain darbe girişiminden bu taraftaki travmaları yavaş yavaş atlattıktan sonra reformcu kimliğimize tekrar bürünmemiz gerekiyor." dedi.
Çavuşoğlu, vize serbestisiyle ilgili yaptığı değerlendirmede ise "Vize serbestisiyle ilgili, tüm bu 6 kriterle ilgili görüşlerimizi Avrupa Birliği'ne ilettik. Avrupa Birliği geri dönmüyor. Bir virgül takıyor, aylarca oyalıyor bizi, bir virgül. Bir virgülden bahsediyoruz." diye konuştu.
Bakan Çavuşoğlu, Türk dış politikasına ilişkin, "Biz İhvancı dış politika izlemedik hiçbir zaman. O'cu, bu'cu dış politika da izlemiyoruz. Milletimizin çıkarı neyi gerektiriyorsa, o yönde dış politika izliyoruz." diye konuştu.
"SURİYE'NİN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ VE SİYASİ BİRLİĞİNİ SAVUNUYORUZ"
Dış politika alanında her konuda bilgilendirmeye hazır olduklarını ifade eden Çavuşoğlu, Türkiye'nin komşularının toprak bütünlüğüne saygı duymadığına ilişkin bir eleştiriye dair şunları söyledi:
"Bizim, DEAŞ ve PKK'ya yönelik operasyonlarımız uluslararası hukuka uygun değil mi? Biz ne diyoruz? Suriye'nin toprak bütünlüğünü ve siyasi birliğini savunuyoruz. Siz bizim Kuzey Irak'taki PKK'ya yönelik operasyonlarımızdan mı rahatsızsınız? Ya da Doğu Akdeniz'de o sözde Sevilla Haritası'nı yırtıp atıp da gemilerimizle bizim haklarımızı yok sayanlara karşı attığımız adımları mı kastediyorsunuz? Hangi ülkenin toprak bütünlüğüne saygısızlık yaptık?"
Diğer taraftan Özgür Suriye Ordusu'na (ÖSO) yönelik eleştirilere de değinen Çavuşoğlu, ÖSO'nun Amerika dahil birçok ülke tarafından tanınmış bir güç olduğunu kaydetti.
Çavuşoğlu, ÖSÖ'nun DEAŞ'a karşı çok sayıda şehit verdiğini belirterek, "Bugün Suriye'de siyasi bir süreçten bahsediyorsak, sahada ÖSO'nun mücadelesinden de bahsediyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Terör örgütü DEAŞ'la göğüs göğüse savaşan tek ülkenin Türkiye olduğunun altını çizen Çavuşoğlu, "Terör örgütleri arasında ayrım yapmayalım. PKK da terörist DEAŞ da terörist, ikisiyle de ayrım yapmadan mücadele eden biziz." dedi.
"DİPLOMASİYE HER ZAMAN FIRSAT VERİYORUZ"
Oruç Reis'e ilişkin diplomasiye fırsat verilmediğiyle ilgili iddialara dair ise Çavuşoğlu, "Diplomasiye biz her zaman fırsat veriyoruz. Önce diplomasiye, eğer işlemiyorsa da sahadaki adımlarımızla da gerekeni yapıyoruz." vurgusunda bulundu.
Çavuşoğlu, aynı zamanda tek taraflı adımlar atılmaması yönünde çağrılarını yenilediklerini kaydederek, hakça paylaşımın önemli olduğunu ifade etti.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, "Ancak, eğer Türkiye'yi yok sayarsanız, Kuzey Kıbrıs Türk halkının haklarını gasbetmeye çalışırsanız, o zaman biz gereğini yaparız." diye konuştu.
"KIBRIS'TA ERBAKAN'IN VE ECEVİT'İN SİYASETİNİ İZLİYORUZ"
Kıbrıs'ın bir milli mesele olduğunun altını çizen ve Türkiye'nin tüm imkanlarıyla KKTC'de bulunduğunu kaydeden Çavuşoğlu, "Biz Kıbrıs'ta rahmetli Ecevit'in, rahmetli Erbakan'ın çizgisinde siyaset izliyoruz." açıklamasında bulundu.
Kapalı Maraş konusunda ise birçok Rum vatandaşın teşekkür ettiğini belirten Çavuşoğlu, "Biz uluslararası hukuk çerçevesinde, BM kararları çerçevesinde açıyoruz. Envanter çıktıktan sonra herkesin mülküne hakkına riayet edilecek." dedi.
Uygur Türkleri konusunda ise Çavuşoğlu, 39 ülkenin bir bildirgeye imza attığını, Türkiye'nin de aynı gün kendi beyanını yayınladığını belirtti.
Çavuşoğlu, bu beyanda Türkiye'nin hassasiyetinin açık bir şekilde dile getirildiğini, Uygur Türklerinin durumunun öncellikli olarak bir insan hakları konusu olduğunu söyledi.
Türkiye'nin bölgeye heyet göndermek istediğini kaydeden Çavuşoğlu, "Biz heyeti gönderecektik, bağımsız çalışacak, Çin'in propagandasına alet olmayacak şekilde gönderecektik. Heyetler oluştu, ama maalesef pandemi dolayısıyla gönderemedik. Ama ilk fırsatta göndereceğiz." bilgisini paylaştı.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın neden parti kongresinde Avrupa Birliğiyle ilgili konuları ele aldığının sorulması üzerine Çavuşoğlu, "Bir lider, milletiyle sohbet ederken nerede olursa olsun dış politikayı konuşur, iç politikayı da konuşur. Bundan neden rahatsız olduğunuzu çok merak ediyorum." değerlendirmesinde bulundu.
"PKK ÇÖZÜM SÜRECİNİ SUİSTİMAL ETTİ"
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Türkiye'de bir Kürt sorunu vardır" dediğini anımsatan Çavuşoğlu, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
"Kürt kardeşlerimizin sorunlarının çözümü konusunda çok önemli, güzel, cesur adımlar da atmıştır. Bu adımlara kimse karşı çıkmamıştır. Fakat PKK bunu suistimal ettiği için, tam tersine terör saldırılarını artırdığı için maalesef bu iyi niyetli girişim, yani çözüm veya milli kardeşlik birlik süreci; bunu biz öldürmedik, PKK öldürdü. PKK'ya niye sormuyorsunuz bu süreci niye öldürdünüz diye? PKK'yı niye eleştirmiyorsunuz?
Çavuşoğlu, terör örgütü PKK'nın askeri çözüm dilinden anladığı için operasyonların tekrar başladığını belirterek, "Tek seçenek var, ya silah bırakacaklar ya da tamamen temizleyeceğiz." dedi.
Türkiye'nin Libya'da denklem dışı olmadığını belirten Çavuşoğlu, "Türkiye her aşamada vardır. Siyasi çözüm sürecine inanıyoruz. Tek çözüm siyasi çözümdür." dedi.
Çavuşoğlu, Dışişleri Bakanlığındaki atamalara ilişkin yöneltilen bir soruya, bakanlıkta "ekipçilik" yapılmadığı yanıtını vererek, "Ekipçiliği kaldırdım. Adam kayırmacılığı kaldırdım. Her mensubumuz dünyanın her yerine gidiyor. Eskiden belirli seçilmiş bir grup sadece Avrupa ülkelerine, Batı'ya giderdi. Şimdi Afrika'ya da gidiyor, döndükten sonra en iyi yerlere de geliyor." dedi.
Türkiye'nin Ahıska Türklerine yönelik politikasıyla ilgili yöneltilen eleştirilere de cevap veren Çavuşoğlu, "Ahıskalıları unuttuğumuzu kim söyledi size? Ben 2003'ten beri adeta geri dönemedikleri için kendimi Ahıska Türklerine adamış bir siyasetçiyim." diye konuştu.
Çavuşoğlu, Libya konusuna ilişkin ise şu değerlendirmelerde bulundu:
"Libya'da bizim anlaşmalarımız devam edecek. Yine Siyasi Diyalog Forumunda da bu gündeme geldi. Oradan yapılan açıklamayı da gördünüz. Dolayısıyla bizim açıklamalarımız, anlaşmalarımız onların geleceği için de faydalı. Deniz Yetki Anlaşmaları olsun, diğer anlaşmalar olsun. Dolayısıyla burada bir risk yok. O konuda rahat olunuz."
DAĞLIK KARABAĞ MESELESİ
Çavuşoğlu, HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan'ın, "Benim hayalim var; Türkiye'nin, 'Kardeş Azerbaycan' dediği gibi 'Kardeş Ermenistan da diyebilmesidir." sözlerine karşılık, "Bugüne kadar Ermenistan Azerbaycan'ın işgal edilmiş topraklarından çekilsin dediniz mi? Hiçbir zaman 'Dağlık Karabağ Azerbaycan toprağı, Ermenistan buradan çekilsin' demediniz." ifadelerini kullandı.
Dağlık Karabağ'ın statüsüyle ilgili bundan sonra müzakerelerin devam edeceğini söyleyen Çavuşoğlu, Azerbaycan'ın da bunu görüşmeye hazır olduğunu dile getirdi.
Rusya, Ermenistan ve Azerbaycan'ın bir anlaşma imzaladığını hatırlatan Çavuşoğlu, Türkiye'nin de yerinde denetleme, inceleme, raporlama ve gereken adımları atma, tedbirleri alma konusunda Rusya ile ayrı bir anlaşma imzaladığı bilgisini paylaştı.
Türkiye ve Azerbaycan'a yönelik eleştirilerin yersiz olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, 30 yıldır Azerbaycan'ın topraklarının işgal altında olduğunu, farklı ateşkes anlaşmalarını ise Ermenistan'ın bozduğunu ifade etti.
"BAŞKASININ TOPRAKLARINDA SALTANAT KALICI OLMAZ"
Çavuşoğlu, "Ermenistan topraklardan çekilirse ve normalleşme başlarsa bu konularda Azerbaycan ile birlikte karar vereceğiz, birlikte adım atacağız. Bunu hiç kimse yadırgamasın. Normalleşme olursa en çok Ermenistan ve Ermenistan halkı burada kazanacak. Başkasının toprakları üzerinde saltanat kalıcı olmaz." dedi.
"ABD İLE DİYALOGDAN YANAYIZ AMA HER DAYATMAYI KABUL ETMEYİZ"
ABD başkanlığına seçilen Joe Biden ile dış politikanın değişip değişmeyeceği sorusu üzerine Çavuşoğlu, dünyanın çok değiştiğini, tam kestirmenin zor olduğunu söyledi.
İlişkilerde ise köklü değişiklik olmayacağına işaret eden Çavuşoğlu, "Yanı başımızdaki PKK'yı Obama döneminde desteklemeye başladılar. Trump da bunu devam ettirdi. FETÖ meselesi o zaman da öyleydi, Trump geldi, maalesef değişmedi. Her görüşmede soruldu. Bu işin peşini tabii bırakmayacağız." dedi.
Çavuşoğlu, Türkiye'nin ilişkileri geliştirmek için diyalogdan yana olduğunun altını çizerek, "Ama Amerika'nın her dayatmasını kabul edeceğiz diye bir şey yok." ifadesini kullandı.
Mevlüt Çavuşoğlu'nun açıklamalarının ardından Dışişleri Bakanlığı ve ilgili kurumlarının bütçeleri komisyonda kabul edildi.
