Rusya ile kurulacak ortak merkezde Türk askeri görev yapacak. Tezkere, Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin 1 yıl süreyle görev yapmasına imkan veriyor. Ortak merkezde gerekli görülürse sivil personel de görevlendirilecek. TSK'nın Azerbaycan görevinin sınırı ve kapsamı Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek.
"TÜRKİYE AZERBAYCAN'DIR, AZERBAYCAN TÜRKİYE'DİR"
Tezkere görüşmelerinde AK Parti adına konuşan TBMM Milli Savunma Komisyonu Başkanı İsmet Yılmaz, Türk milletinin "kaderi kaderimizdir" diyerek Azerbaycan'ın haklı davasına ilk günden bu yana güçlü destek verdiğini söyledi. Tarihsel olarak her ülke halkının birlikte hareket ettiğini ve kader birliği yaptığını belirten Yılmaz, "Türkiye'nin bu duruşu devlet ve milletin tarihsel refleksinin devamlılığını göstermektedir. Dün de Azerbaycan'ın yanındaydık, bugün de yanındayız, yarın da yanında olacağız. Azerbaycan'ın kabul edeceği çözüme razı olduğumuzu, her şartta desteğimizin devam edeceğini her vesile ile beyan ettik. Soruyorlar Türkiye bu anlaşmanın neresinde? Azerbaycan neresinde ise Türkiye orasındadır. Zira Türkiye Azerbaycan'dır, Azerbaycan Türkiye'dir" dedi.
Anlaşmanın başından beri Azerbaycan'ın hukuken ve ahlaken haklılığını gözler önüne serdiğini belirten Yılmaz, "Anlaşma ile birlikte Azerbaycan topraklarını beşte birine tekabul eden toprakları iade edilmekte, 1 milyonu aşkın yerlerinden edilmiş Azerbaycanlı kardeşlerimize evlerine dönüş yolu açılmaktadır" diye konuştu.
Mutabakatın imzalanmasının yanında bunun gözlemlenmesinin de önemli olduğuna vurgu yapan Yılmaz, bunun için Türkiye ile Rusya arasında Ortak Merkez kurulması için bir mutabakat zaptı imzalandığını ifade etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla TBMM Genel Kuruluna sunulan ve kabul edilen tezkerenin metni şöyle:
"Dost ve kardeş ülke Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarını kurtarma mücadelesi yıllardır devam etmektedir. Ermenistan'ın 27 Eylül 2020 tarihinde Yukarı Karabağ cephe hattı boyunca askerî ve sivil hedeflere yönelik saldırılarına cevaben Azerbaycan, meşru müdafaa hakkına dayanarak başlattığı karşı harekât sonucunda, işgal altındaki topraklarının kurtarılması yönünde önemli başarı elde etmiştir. Türkiye, uluslararası hukuk ve meşru egemenlik hakları temelinde, Azerbaycan'a toprak bütünlüğü dâhil tüm haklarını savunabilmesi için sürecin başından itibaren destek vermiştir. Neticede Azerbaycan'ın karşı harekâtında sağladığı ilerleme sahada yeni bir durum ortaya çıkarmıştır. Azerbaycan, Rusya ve Ermenistan'ın aralarında vardıkları mutabakat uyarınca, 10 Kasım 2020 tarihinde saat 00.00 itibarıyla bölgede ateşkes tesis edilmiş ve işgal altındaki bazı bölgelerin belirlenen takvime göre Azerbaycan'a iadesini içeren bir plan ilan edilmiştir. Varılan mutabakata göre, ateşkese uyulup uyulmadığının denetlenmesi amacıyla işgalden kurtarılan Azerbaycan topraklarında bir Ortak Merkez oluşturulacaktır. Azerbaycan'ın talebi üzerine Merkezde Türkiye ve Rusya'nın müştereken yer almaları kararlaştırılmıştır. Azerbaycan'ın belirleyeceği yerde Türkiye'nin Rusya ile birlikte kuracağı Ortak Merkezde ve bu Merkezin icra edeceği faaliyetlerde Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin ve lüzumuna göre ülkemizden sivil personelin görev yapmasının, 16 Ağustos 2010 tarihinde imzalanan 'Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında Stratejik Ortaklık ve Karşılıklı Yardım Anlaşması' uyarınca ülkemizin taahhütlerine uygun, Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü tescil eden uluslararası hukuk, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı ilkeleriyle uyumlu olduğu; bölge halklarının da huzur ve refahı yararına olacağı, ayrıca milli çıkarlarımız bakımından gerekli olduğu değerlendirilmektedir. Bu mülahazalarla, 'Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında Stratejik Ortaklık ve Karşılıklı Yardım Anlaşması' hükümlerinden kaynaklanan taahhütlerimizi yerine getirmek, ateşkesin tesisi, ihlallerin önlenmesi, bölgede barış ve istikrarın sağlanması amacıyla Türkiye'nin yüksek menfaatlerini etkili şekilde korumak ve kollamak üzere, hudut, şümul, miktar ve zamanı Cumhurbaşkanınca takdir ve tayin olunacak şekilde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Ortak Merkezin görevlerinin ifası yönünde hareket etmek üzere yabancı ülkelere gönderilmesi, bu kuvvetlerin Cumhurbaşkanının belirleyeceği esaslara göre kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilmesi için her türlü tedbirin alınması ve bunlara imkân sağlayacak düzenlemelerin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek esaslara göre yapılması için Anayasa'nın 92'inci maddesi uyarınca bir yıl süreyle izin verilmesi hususunda gereğini bilgilerinize sunarım."
RESMİ GAZETE'DE YAYIMLANDI
Azerbaycan'a asker gönderilmesine ilişkin TBMM Genel Kurulunda kabul edilen Cumhurbaşkanlığı Tezkeresi Resmi Gazete'de yayımlandı.
Resmi Gazete'de yer alan tezkereye ilişkin TBMM Kararı'nda, dost ve kardeş ülke Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarını kurtarma mücadelesinin yıllardır sürdüğü belirtildi.
Ermenistan'ın 27 Eylül'de Yukarı Karabağ cephe hattı boyunca askeri ve sivil hedeflere yönelik saldırılarına cevaben Azerbaycan'ın meşru müdafaa hakkına dayanarak başlattığı karşı harekat sonucunda, işgal altındaki topraklarının kurtarılması yönünde önemli başarı elde ettiği belirtilen tezkerede, "Türkiye, uluslararası hukuk ve meşru egemenlik hakları temelinde, Azerbaycan'a toprak bütünlüğü dahil tüm haklarını savunabilmesi için sürecin başından itibaren destek vermiştir. Neticede Azerbaycan'ın karşı harekatında sağladığı ilerleme sahada yeni bir durum ortaya çıkarmıştır. Azerbaycan, Rusya ve Ermenistan'ın aralarında vardıkları mutabakat uyarınca 10 Kasım 2020 tarihinde 00.00 itibarıyla bölgede ateşkes tesis edilmiş ve işgal altındaki bazı bölgelerin belirlenen takvime göre Azerbaycan'a iadesini içeren bir plan ilan edilmiştir." ifadesi kullanıldı.
Varılan mutabakata göre, ateşkese uyulup uyulmadığının denetlenmesi amacıyla işgalden kurtarılan Azerbaycan topraklarında "Ortak Merkez" oluşturulacağı vurgulanan kararda, şunlar kaydedildi:
"Azerbaycan'ın talebi üzerine Merkez'de Türkiye ve Rusya'nın müştereken yer almaları kararlaştırılmıştır. Azerbaycan'ın belirleyeceği yerde Türkiye'nin Rusya ile birlikte kuracağı Ortak Merkez'de ve bu Merkez'in icra edeceği faaliyetlerde Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin ve lüzumuna göre ülkemizden sivil personelin görev yapmasının 16 Ağustos 2020 tarihinde imzalanan 'Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında Stratejik Ortaklık ve Karşılıklı yardım Anlaşması' uyarınca ülkemizin taahhütlerine uygun Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü tescil eden uluslararası hukuk, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları ve Avrupa Güvenlik ve İş birliği Teşkilatı ilkeleriyle uyumlu olduğu, bölge halklarının da huzur ve refahı yararına olacağı, ayrıca milli çıkarlarımız bakımından gerekli olduğu değerlendirilmektedir.
Bu mülahazalarla 'Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında Stratejik Ortaklık ve Karşılıklı yardım Anlaşması' hükümlerinden kaynaklanan taahhütlerimizi yerine getirmek, ateşkesin tesisi, ihlallerin önlenmesi, bölgede barış ve istikrarın sağlanması amacıyla Türkiye'nin yüksek menfaatleri etkili şekilde korumak ve kollamak üzere, hudut, şümul, miktar ve zamanı Cumhurbaşkanınca takdir ve tayin olunacak şekilde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Ortak Merkezin görevlerinin ifası yönünde hareket etmek üzere yabancı ülkelere gönderilmesi, bu kuvvetlerin Cumhurbaşkanının belirleyeceği esaslara göre kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilmesi için her türlü tedbirin alınması ve bunlara imkan sağlayacak düzenlemelerin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek esaslara göre yapılması için Anayasa'nın 92'nci maddesi uyarınca bir yıl süreyle izin verilmesi Genel Kurul'un 17 Kasım 2020 tarihli 16'ıncı birleşiminde kabul edilmiştir."
