Azerbaycan tarihi bir günü yaşıyor! Dağlık Karabağ'daki 30 yıllık Ermenistan işgali dün yapılan anlaşma ile resmen sona erdi. Anlaşmaya göre; 15 Kasım'a kadar Kelbecer, 20 Kasım'a kadar Ağdam Rayonu, 1 Aralık'a kadar ise Laçin Azerbaycan'a verilecek. Rusya ve Türkiye ise barışın temini için bölgede güç bulunduracak. 'İçişleri Bakanlığı Müşaviri' sıfatıyla Bakü'deki Türkiye Büyükelçiliği'nde müşavir olarak 2 yıl görev yapan Emekli Tuğgeneral Ali Demir, tarihi Karabağ zaferini sabah.com.tr'ye çarpıcı açıklamalarla değerlendirdi.
Demir; "Azerbaycan, tam bir zafer kazandı" dedi, Karabağ'da özerkliğin sözkonusu olmadığını belirtti. Demir ayrıca, Ermenistan ordusunun asker temini konusunda 10 yıldan önce toparlanamayacağını, harp araç gereç teçhizatı açısından ise 8-9 yıldan önce toparlanamayacağını belirtti. Emekli Tuğgeneral Demir, Ermenistan'ın diğer 3 ateşkes gibi bu ateşkesi bozamayacağını belirtti, "Paşinyan'ın dün öğleden sonradan itibaren kayıp olduğu anlaşılıyor. Ateşkesi bozma yönünde karar verebilecek bir irade şu an Ermenistan'da yok." dedi.
Demir, Nahçıvan ile kurulan karayolu iletişimini ise, 'Çok önemli bi stratejik kazanım' olarak nitelendirdi.
"TÜRK ASKERLERİNİN DE RUS ASKERLERİ İLE BİRLİKTE BARIŞ GÜCÜNÜ SAĞLAMAK İÇİN YER ALACAĞI ANLAŞILIYOR"
Ermenistan ile Azerbaycan arasında Rusya'nın aracı olması ile sağlanan ateşkesi değerlendiren Emekli Tuğgeneral Ali Demir, Rus askerlerinin bölgeye havadan ve karadan intikal edeceklerini söyledi. Demir, anlaşmanın 5'inci maddesine dikkat çekti, "5'inci maddeden gözlemci grup oluşturuşacağı, bunun için de Türkiye'nin de olacağı da anlaşılıyor. Ateşkes anlaşmasının şartlarını sağlamak için Türkiye Cumhuriyeti askerlerinin de Rus askerleri ile bölgede olacağını anlıyoruz." dedi.
İdlib'in M4 Karayolu bölgesinde Türkiye ile Rusya'nın birlikte icra ettikleri devriye görevlerine atıfta bulunan Demir, Dağlık Karabağ'da oluşan koridorlara dikkat çekti. Demir, "Burada iki koridor ortaya çıktı. Birinci koridor, Şuşa'nın içine girmeden etrafından dolanarak Dağlık Karabağ'a varıyor. Burada muhtemelen Türkiye ve Rusya devriye görevlerini icra edecek. İkinci bir husus ise bana göre çok önemli bir stratejik kazanım, Azerbaycan - Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasındaki koridor. Bahsedilen bu koridorda da Türk ve Rus askeri barış gücünün devriye faaliyeti gerçekleştireceğini anlıyoruz. Bu koridor açılarak, Azerbaycan ile Nahçıvan arasında karayolu iletişimi sağlanırsa çok büyük bir kazanım elde edilmiş olur." diye konuştu.
"DAĞLIK KARABAĞ'IN ÖZERKLİĞİ DE ORTADAN KALKIYOR, AZERBAYCAN AÇISINDAN TAM BİR ZAFER"
Demir, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki anlaşmayı şu sözler ile özetledi, "Şu anda elde edilen kazanım Azerbaycan açısından tam bir zaferdir. Azerbaycan bu anlaşma sonrası 7 vilayetini işgalden kurtarıyor, toprak bütünlüğünü sağlıyor. Yerlerinden edilen Azerbaycan vatandaşlarının bölgeye dönüşü sağlanıyor. Dağlık Karabağ bölgesinin özerkliği de ortadan kalkıyor. Bu anlaşmada açık olarak Dağlık Karabağ'ın özerkliğine dair bir ifade yer almıyor." ifadelerini kullandı.
DAĞLIK KARABAĞ ZAFERİ NAHÇIVAN'IN POZİSYONUNU ETKİLER Mİ?
Dağlık Karabağ zaferinin Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin pozisyonunda bir değişiklik yaratmayacağını ifade eden Demir, başka anlaşmaların sözkonusu olduğunu ifade etti. Demir, Nahçıvan, özerk bir cumhuriyettir. Türkiye'nin orada garantörlüğü sözkonusu. Anlaşmada buna atıfta da bulunuyor. Orada başka anlaşmalardan gelen özel bir statü var. Nahçıvan'ın meclisi var, yönetimi var, sadece savunma ve dışişleri bakanlığı yok. Savunma ve dışişleri alanında Azerbaycan merkezi hükümetine bağlıdır. Ancak Karabağ'daki zafer sonrası Azerbaycan için yüzde yüz çok daha güçlü bir yapı oluştu." şeklinde konuştu.
"ERMENİSTAN ORDUSU 10 YILDAN ÖNCE TOPARLANAMAZ"
Emekli Tuğgeneral Ali Demir, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki çatışmalarda Ermeni ordusunun çok ağır kayıplar verdiğini hatırlattı. Demir, rakamlar verdi, Ermeni ordusunun bundan sonraki süreçte zor günler yaşayacağını aktardı.
Demir, "İmha edilen 300'ün üzerinde tank, 100'ün üzerinde zırhlı muharebe aracı, 8 tane hava savunma sistemi ve bir topçu alayı var. Ermenistan'ın asgari kaybı 13 bin asker. Onlar bin 500 - bin 600 olarak açıklıyor. Ermenistan hibeler hariç, son 10 yılda Ermeni diasporasının desteği ile 4.7 milyar dolarlık harp araç gereç teçhizatı satın aldı. Azerbaycan karşısında 3 milyar dolarlık harp araç gereç teçhizatını kaybetti. Ermenistan ordusu harp araç gereç teçhizatı açısından zayıf ve yetersiz ekonomisini dikkate aldığınızda 8-9 yıldan önce toparlanamaz. İnsan gücü sıkıntısı yaşayan Ermenistan 45 bin askerinin 13 binini kaybetti, bu alanda da 10 yıldan önce toparlanması mümkün değil" dedi.
"YA TESLİM OLACAKLARDI YA FİRAR EDECEKLERDİ"
Demir, ateşkesin yürürlüğe girmemesi durumunda yaşanacaklara da değindi, "Azerbaycan ordusu başarıdan faydalanacak şekilde operasyonunu Şuşa tarafına doğru devem ettirseydi, Ağdam, Ağdere, Kelbecer bölgesindeki Ermeni birlikleri ya firar edeceklerdi, ya da teslim olacaklardı." ifadelerini kullandı.
"PAŞİNYAN YÖNETİMİ İLE OLMAZ"
Ermenistan'ın ateşkese riayet etmesi ve işbirliği içinde yoluna devam etmesinin önemli olduğunu ifade eden Demir, mevcut hükümet ile bunun imkansız olduğunu söyledi. Demir, "Ermenistan'ın yapabileceği en önemli strateji, ateşkes şartlarına tam riayet ederek, mevcut yönetimini değiştirip, bölgede işbirliği arayışlarına girmektir. Bunu dün Cumhurbaşkanı Aliyev kısmen açıkladı. 'Dağlık Karabağ ithilafı olmadan önce 1900'lü yılların başlarında Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan arasında ekonomik ilişkileri de kapsayan bir oluşum mevcuttu' dedi. Şu an bu Paşinyan yönetimi ile olmaz." diye konuştu.
"ERMENİSTAN'DA ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLERDE YÖNETİM DEĞİŞİKLİĞİ OLUR"
Paşinyan'ı Karabağ hezimeti sonrası zor günler beklediğine dikkat çeken Tuğgeneral Ali Demir, düzensiz göçe dikkat çekti. Azerbaycan'ın ilerleyişi sonrası 150 bin Ermenistan vatandaşının Karabağ'ı terk ederek ülkesine döndüğünü belirten Demir, 13 bin hayatını kaybeden askerin aileleri ve içerideki muhalefet durumuna vurgu yaptı. Demir, "Paşinyan'ın son 2 yılda muhalefet parti liderini içeri atması, genelkurmay başkanını, içişleri bakanını görevden alması ile kendisine içeride çok büyük bir muhalefet oluştu. Karabağ yenilgisi sonrası protestocular makamına girdi, bu kadar şiddetli bir direnç var. Ermenistan'da önümüzdeki günlerde yönetim değişikliği olacaktır. Ülkede politik kriz var, ekonomik kriz mevcut, pandemi krizi de var. Zaten dünyanın en kötü pandemi ile mücadele eden ülkesiydi, iç güvenliğini de sağlayamayacaktır." ifadelerini kullandı.
ERMENİSTAN ATEŞKESİ BOZABİLİR Mİ, BOZARSA NELER YAŞANIR?
Emekli Tuğgeneral Ali Demir, son olarak Ermenistan'ın terörist bir saldırı girişimi ile tank, top veya füze ile Azerbaycan topraklarını yeniden hedef alma ihtimalini değerlendirdi. Bunun çok zayıf bir ihtimal olduğunu ifade eden Demir, 3 ateşkesten farklı olark Rus askerlerinin bölgeye gelmesine dikkat çekti. Demir, zayıf ihtimalin gerçekleşmesi durumunda Azerbaycan'ın kaldığı yerden operasyonlarını yürütme hakkının olacağını, uluslararası hukuktan bu hakkın doğacağını söyledi. Demir, ateşkesi bozabilecek bir iradenin şu an için Ermenistan'da kalmadığını şu sözler ile vurguladı:
Ermenistan'ın savaşma azim ve iradesi kırıldı. Daha önce ilan edilen 3 ayrı ateşkesin Ermenistan tarafından bozulması gibi bir durumun tekrarlanmayacağını düşünüyorum. Çünkü Paşinyan'ın dün öğleden sonradan itibaren kayıp olduğu anlaşılıyor. An itibarı ile Ermenistan'da ateşkesi bozma yönünde karar verebilecek bir irade de bulunmamaktadır.