Tunceli'de 13 bin 722 dekarlık alanda yıllık ortalama bin 250 ton ceviz üretimi gerçekleştiriliyor. Sonbahar mevsiminde uzun sırıklar yardımıyla silkelenen cevizler, toplanıp kabuklarından ayıklandıktan sonra kurumaları için güneşe bırakılıyor. Evin ihtiyacı kadar ceviz bırakıldıktan sonra satılan cevizler, kalitesine göre kilosu 25 ile 40 liradan il merkezi ve il dışındaki organik pazarlarda alıcı buluyor.
AİLE BOYU CEVİZ HASADI
Tunceli'nin bütün ilçelerde yetişen ceviz hasadının yapıldığı ilçelerden biri de Pülümür. İlçeye bağlı Çobanyıldızı Köyü'nde atadan kalma ceviz hasadı yapan Yıldız Ailesi'nin küçüğünden büyüğüne bütün fertlerin hasatta işbirliği halinde çalışıyor.
Aile reisi Nuri Yıldız'ın silkelediği cevizleri toplayan İsmail Yıldız, bu yıl bazı bölgelerde cevizin iyi tuttuğunu ancak bazı bölgelerde istenen verimi elde edemediklerini belirterek, başta ayılar olmak üzere yaban hayvanlarının cevizlere zarar verdiğini söyledi.
Ali Rıza Han ise, ceviz hasadının zahmetli olduğunu ifade ederek, "Silkeledikten sonra kabuğundan ayırıyoruz. Daha sonra kurutuyoruz. Fazlasını satıyoruz. Bazen kabuklu hali yerine ceviz içi olarak sattığımız da oluyor" dedi.
Ailenin ceviz hasadına küçük kardeşi Ali ile yardım ettiklerini söyleyen Ayaz Yıldız, "Ben on bir yaşındayım. Kardeşim Ali ile beraber ailemize yardım ediyoruz. Ceviz bitene kadar geliyoruz. Akşam da eve gittiğimizde topladığımız cevizleri pay ediyoruz" diye konuştu.
En zor ve zahmetli olan silkeleme işini ailenin 65 yaşındaki babası Nuri Yıldız yapıyor. Metrelerce yükseklikteki ağaçlara tırmanarak uzun sırık yardımıyla cevizleri silkeleyen Nuri Yıldız, işin zahmetli ve riskli olduğunu söylüyor.
"ATA CEVİZLERİ DAHA LEZZETLİ"
Ata cevizlerinin diğer cevizlerden farkına vurgu yapan Yıldız, "Bu ceviz ziraat cevizlerinden daha kaliteli. Tadı daha lezzetli. Ziraat cevizleri iri oluyor ancak içi tam dolmuyor" şeklinde konuştu.
İşten fırsat buldukça ailesine ceviz hasadında yardımcı olduğunu ifade eden Ahmet Yıldız, "Bunlar dedemden kalan 1940-1950'lerde yetişen cevizler. Dedemiz öldü. Bizler de onun emeği boşa gitmesin diye hasat zamanında bunların bakımlarını yapıyoruz. Sonbaharda silkeleme zamanı. Babam 65 yaşında çıkabildiği kadar çıkıyor ağaçlara silkeliyor. Bundan sonra ayıklama işlemi var. Ayıkladıktan sonra güneşte kurutuyoruz. Eşimize, dostumuza dağıtımını yapıyoruz. Yediğimizi yiyoruz. Pek ticaretini yapmıyoruz. Ancak geçmiş yıllarda 80 ile 100 teneke sattığımız dönemler oluyordu. Son zamanlarda yaban hayvanlarının zarar vermesinden ötürü ağaçlardaki verim yüzde 50 kadar düştü" dedi.
Cevizlerin özelliği hakkında da bilgi veren Yıldız, "Ziraat cevizleri iri oluyor ancak içi boş. Onların yağ oranı düşük oluyor. Bu cevizler biraz daha sert ancak yağlı ve kaliteli. Bunların kör dediğimiz kabuğundan zor ayrılanları oluyor. Onu da fidancılar satın alıp dikiyorlar. Kabuklarını fırınlarda yakmak için satıyorlar. Eskiden bu dışındaki yeşilin kumaş boyalarında kullanıldığı söyleniyordu. Son zamanlarda bunu göremiyoruz" diye konuştu.
