Türkiye'nin güneyinde 911 kilometre uzunluğunda sınırı bulunan Suriye'de 2011 yılında iç savaş başladı. İç savaşın başlamasının ardından çatışma tedirginliği ve terör örgütlerinin kontrolünü sağladığı bölgelerde uyguladığı baskılar nedeniyle 3,5 milyonu aşkın Suriyeli evlerini terk ederek Türkiye'ye sığındı. Türkiye sınırına yakın noktalardaki yerleşim alanlarındaki terör örgütlerinin oluşturduğu tehdidin sonlandırılması için TSK tarafından Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı Harekatı düzenlendi. Sınır ötesi düzenlenen harekatlar ile Fırat Nehri batısındaki Cerablus ile Afrin arasındaki bölge terör örgütlerinden arındırıldı. TSK'nın harekatı ile güvenli hale getirilen 4 bin kilometrekareyi aşkın alana 300 binden fazlası Türkiye'den olmak üzere yüz binlerce Suriyeli yeniden döndü ve yaşamlarına huzur içerisinde kaldıkları yerden devam etmeye başladı.
Suriye'nin kuzeyinde oluşturulması planlanan Güvenli Bölge'nin detayları ortaya çıkmaya başladı
57 gün sonunda başarıyla tamamlanan Zeytin Dalı Harekatı'nın ardından Fırat Nehri'nin doğusunda kalan Şanlıurfa ile Şırnak kentlerinin karşısında olan ve Türkiye için tehdit oluşturan Suriye'nin terör örgütü PKK/YPG kontrolündeki yerleşim alanlarının da özgürleştirilmesi gündeme geldi. Türkiye'nin bu süreçte sık sık teröristlerin silah bırakarak işgal ettikleri bölgeleri gerçek sahiplerine bırakması yönündeki çağrısı karşılık bulmadı.
Zaman zaman Suriye tarafından yapılan ve Türkiye'nin anında karşılık vermesiyle engellenen saldırıların ardından Türkiye, Fırat'ın doğusundaki tehdidi sonlandırmak istediğini sıkça dile getirmeye başladı. Uluslararası arenada özellikle ABD'nin silah ve teçhizat desteği verdiği terör örgütünün bulunduğu bölgelerdeki üslerini gerekçe göstererek Türkiye'nin olası sınır ötesi operasyonuna sürekli engel olmaya çalıştı. Türkiye'nin baskısı ile ABD, Suriye'deki üslerini belirli bir takvim içerisinde boşaltacağını ifade ederek harekatın ötelenmesine neden oldu. Ancak, aradan geçen süreçte üslerin boşalmaması ile Türkiye'nin ortaya koyduğu askeri harekat kararlılığının ardından ABD heyeti Suriye'nin kuzeyinde güvenli bölge oluşturulması konusunu gündeme getirdi.
MÜŞTEREK HAREKET EDİLMESİ KARARLAŞTIRILDI
Türkiye'nin baskısının ardından geri adım atan ABD heyeti, geçen hafta Ankara'da Milli Savunma Bakanlığı'nda birbiri ardına toplantılar düzenledi. Askeri heyetler arasında yapılan detaylı görüşmelerin ardından Suriye'nin kuzeyinde Güvenli Bölge oluşturulması ve bunun da Türkiye ve ABD tarafından koordineli şekilde tesis edilmesi kararlaştırıldı. Mutabakatın ardından iki ülke askerlerinin sınır hattında Müşterek Harekat Merkezi kurması konusunda görüş birliğine varıldı.
ABD'Lİ 6 KİŞİLİK HEYET ŞANLIURFA'DA İNCELEMELER YAPIYOR
Ankara'da yapılan toplantıların ardından ABD'nin ilk askeri heyeti Pazartesi günü havayoluyla Şanlıurfa'ya geldi. Türk askerlerin eşlik ettiği 1'i albay 2'si binbaşının da aralarında olduğu 6 kişilik ABD askeri heyeti, Şanlıurfa'nın sınır hattında bulunan terör örgütü PKK/YPG kontrolündeki Telabyad ile komşu olan Akçakale ilçesine geldi. Türk ve ABD askeri heyeti, Akçakale'de bulunan 3'üncü Hudut Alay Komutanlığı'nda uzun süre toplantı yaptı. Bu toplantının ardından iki ülke askerlerinden oluşan heyet, askeri araçlar ile sınır hattında bir süre de incelemelerde bulundu.
KAPALI KAPILAR ARDINDA TOPLANTILAR SÜRÜYOR
Kamuoyunun gözünün çevrili olduğu Akçakale'de bulunan ABD ve Türk askeri heyeti, Hudut Alay Komutanlığı'nda sınırlı sayıda ismin katıldığı dar kapsamlı toplantılarını sürdürüyor. Kapalı kapılar ardında yapılan ve Suriye'nin kuzeyini gösteren haritanın üzerinde konuşulan toplantılarda iki ülke askerleri birçok konuda uzlaşıya vardı. Güvenli bölge kapsamında kurulacak Müşterek Harekat Merkezi'nin altyapı kurulum çalışmaları ile kritik fonksiyonlarının tesisi sağlandı. Toplantılarda, güvenli bölgenin tesis edilmesinin ardından iki ülke askerlerinin yapacakları devriye görevi sırasında kullanacakları güzergahlar ile zırhlı araçların Suriye'ye hangi noktalardan gireceği saptandı. Suriye'nin Ayn-el Arap bölgesinden başlayıp Kamışlı kentine kadar uzanan yüzlerce kilometre uzunluğundaki Suriye'nin kuzeyindeki ikmal ve lojistik hatları konusunda da görüş birliğine varıldı.
DERİNLİK KAÇ KİLOMETRE OLACAK?
Halen devam eden Müşterek Harekat Merkezi'ne ilişkin görüşmelerde iki ülkenin askeri heyetlerinin üzerinde uzlaşıya varamadığı tek konu ise Güvenli Bölge'nin Türkiye sınırından kaç kilometre derinlikte oluşacağı. ABD askerleri derinliğin Türkiye sınırından itibaren 15 kilometre olması ve bu bölgenin silahlı terörist unsurlarından arındırılmasını teklif etti. Bu teklifi kabul etmeyen Türk heyet ise derinliğin 40 kilometre olması, aksi halde ise Türkiye sınırına 32 kilometre mesafedeki Rakka-Halep-Haseki otoyoluna kadar uzanmasını istedi. Türk heyet, sınır hattından en az 32 kilometre derinliğe ulaşılmasının, Türkiye sınırındaki kentlerin teröristlerin elindeki roket, havan ve ağır silahların menzilinden çıkması için zaruri olduğundaki ısrarını yineledi. Derinliğin kaç kilometre olacağı konusu henüz netlik kazanmazken, Türkiye en az 32 kilometre derinlik talebinden vazgeçmeyeceğini ABD'li heyete iletti.
SURİYE'NİN KUZEYİNE İLK ETAPTA TSK TARAFINDAN 10 ÜS KURULACAK
Türkiye ile ABD arasındaki görüşmelerin olumlu sonuçlanması ve Güvenli Bölge'nin tesis edilmesinin ardından Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Suriye'nin kuzeyinde ilk etapta 10 noktaya üs bölgesi kurulacağı kaydedildi. Askeri yetkililer, ilk etapta Fırat'ın doğu bölgesinde kalan Suriye'nin Ayn-el Arap, Telabyad, Rasulayn, Kamışlı, Derbesiye, Amude bölgeleri başta olmak üzere 10 noktada üs kurup, zırhlı araçlarla burada gözlem noktaları oluşturmasının planlandığını bildirdi. TSK'nın ilerleyen süreçte ihtiyaç duyulan bölgelerde yeni üs noktaları kuracağı ve Güvenli Bölge'deki etki alanını artırarak sivillerin geri dönüşünün desteklenmesine de katkı sağlayacağı belirtildi.
ANLAŞMAYA VARILINCA ABD'Lİ ASKERLER GELECEK
Müşterek Harekat Merkezi kurulması için ABD ve Türk askeri heyetleri arasında devam eden görüşmelerin olumlu neticelenmesinin ardından ABD'nin Güvenli Bölge'de yapılacak devriye görevinde yer alacak askerlerinin de Türkiye'ye geleceği belirtildi. ABD'den gelecek askerlerin bir bölümünün Türkiye'de kalacağı, bir bölümünün ise Suriye kuzeyindeki mevcut üslere takviye olarak sınırın diğer tarafında görevlendirileceği kaydedildi.
HAREKAT SEÇENEĞİ DE GÜNDEMDE
Fırat'ın doğusundaki terör varlığının sonlandırılarak sınır güvenliğinin sağlanması ve terör örgütünün baskısı nedeniyle yerlerinden edilmiş sivillerin geri dönüşlerinin desteklenmesini hedefleyen Türkiye, bu konudaki kararlılığını ABD başta olmak üzere uluslararası platformlarda sık sık dile getiriyor. Son gelişmelerin ardından ABD ile oluşabilecek uyumsuzluk durumunda Güvenli Bölge uygulamasının rafa kalkması halinde de Türkiye sınır ötesi harekat seçeneğini gündemde tutuyor. Aylardır olası bir harekat için Fırat'ın doğusundaki sınır hattına zırhlı araç ve personel takviyesi yapan TSK'nın, Güvenli Bölge uygulamasından vazgeçilmesi durumunda Zeytin Dalı ve Fırat Kalkanı Harekatı gibi Fırat'ın doğusunu da teröristlerden arındırmak için askeri operasyon düzenlemesine kesin gözle bakılıyor.
TÜRK ASKERİ HEYETİ AKÇAKALE'DE
Suriye'nin kuzeyine kurulması planlanan güvenli bölge ile ilgili ABD askerlerinin bulunduğu, sınırdaki Şanlıurfa'nın Akçakale ilçesine, öğleden sonra, aralarında 7'nci Kolordu Komutanı Korgeneral Sinan Yayla'nın da olduğu askeri heyet geldi. Güvenlik önlemleri eşliğinde ilçeye gelen Türk askeri heyeti, 3'üncü Hudut Alay Komutanlığı'na giriş yaptı. Korgeneral Yayla ve beraberindeki askeri yetkililerin, burada bulunan ABD'li askerler ile Müşterek Harekat Merkezi'ne ilişkin görüşmeler yapacağı belirtildi.
