Kocaeli 5. Ağır Ceza Mahkemesinin, darbe girişiminin yaşandığı 15 Temmuz 2016'da, Donanma Komutanlığındaki eylemlerle ilgili 23 sanığın "ağırlaştırılmış müebbet", 13'ünün "müebbet", 8 sanığı ise çeşitli suçlardan 5 yıl ila 17 yıl arasında değişen sürelerle hapisle cezalandırılması ve 9'unun beraati yönündeki kararına ilişkin istinaf başvurusu karara bağlandı.
Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, yerel mahkemenin 44 sanık hakkındaki mahkumiyet ve 8 sanık hakkındaki beraat kararını onadı ve tutuklu sanıkların bu halinin devamına hükmetti.
Sanık Birkan Özkan hakkında ise "Anayasayı ihlal", "silahlı terör örgu¨tu¨ne u¨ye olmak ve yönetmek" ile "kişiyi hu¨rriyetinden yoksun kılma" suçlarından verilen beraat kararlarına yönelik istinaf istemlerinin incelenmesi için dosyasının ayrılmasına ve yeniden incelenmesine karar verildi.
Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, sanıklardan eski Sahil Güvenlik Komutanı Tümamiral Hakan Üstem ve eski Sahil Güvenlik Komutanlığı Harekat Başkanı Süleyman Yarayan'ın, "hürriyeti tahdit" suçlarından beraat, Ankara 17. Ağır Ceza Mahkemesi''nce aynı suçtan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası almaları nedeniyle yerel mahkemenin burada açılan davanın reddi ile bu kişilerin dosyalarının Ankara'ya gönderilmesi kararını da onadı.
Kararın gerekçesinde, ilk derece mahkemesinin verdiği hükmün esas ve usul yönünden hukuka aykırılığının bulunmadığı belirtildi.
Yargılama aşamasında herhangi bir eksiklik olmadığı, ispat bakımından ise değerlendirmenin yerinde olduğu vurgulanan kararda, eylemin doğru nitelendirildiği ve kanunda öngörülen suç tanımına uyduğu kaydedildi.
Cezanın kanuni bağlamda uygulandığı, bu nedenle sanıkların istinaf başvurularının esastan reddine karar verildiği aktarılan kararda, Kocaeli 5. Ağır Ceza Mahkemesinin mahkumiyet kararının yerinde olduğu ifade edildi.
Kararda, sanıklar Ali Kocamanoğlu, Hayrettin İmren ve Nazmi Ekici hakkında "Askeri Ceza Kanunununa muhalefet" suçundan verilen hu¨ku¨mler yönu¨nden CMK'nın 284/1 ve 286/1 maddeleri gereğince "kesin", diğer hu¨ku¨mlere ilişkin istinaf başvurularının esastan reddine ve du¨zelterek esastan reddine dair kararlara karşı ise 15 gu¨n içerisinde CMK'nin 286 ve devamı maddeleri uyarınca Yargıtay ilgili Ceza Dairesi nezdinde "temyiz" kanun yolu açık olmak u¨zere karar verildiği bildirildi.
- Davanın geçmişi
Kocaeli 5. Ağır Ceza Mahkemesinde "Donanma Komutanlığındaki hareketlilik", "Donanmaya bağlı gemilerin seyre açılması", "Cengiz Topel Deniz Hava Üs Komutanlığı" ve "Mahrem imamlar" başlığı altında görülen davanın ilk duruşması, 11 Eylül 2017'de yapıldı.
Davada şimdiye kadar müşteki olan, darbe girişimi sırasında TCG Yavuz Gemisi'nde alıkonulan dönemin Donanma Komutanı Oramiral Veysel Kösele ve Komodor Kurmay Albay Levent Kerim Uça, darbeci askerlerin emrine uymadıkları için darbecilerin talimatıyla gözaltına alınan dönemin Harp Filosu Komutanı Tümamiral Ahmet İskender Yıldırım ve eski Donanma Komutanı Kurmay Başkanı Tuğamiral Yalçın Payal ile 100'den fazla kişi "tanık" olarak dinlenildi.
- Mütalaada 51 sanığa ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası talebi
Cumhuriyet savcısı Bülent Elmas, 17 Temmuz 2018'de 55 sanıkla ilgili esas hakkındaki mütalaasını açıkladı.
Mütalaada, eski Gölcük Deniz Ana Üs Komutanı Tuğamiral Hayrettin İmren ve eski Güney Grup Görevi Komutanı Tuğamiral Nazmi Ekici ile kurmay albayların da aralarında bulunduğu 51 sanık hakkında, "Anayasal düzeni zorla değiştirmeye teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istendi.
Eski Donanma Komutanı emekli Oramiral Veysel Kösele ile Komodor Levent Kerim Uça'nın derdest edildiği TCG Yavuz Gemisi Komutanı eski Kurmay Yarbay Sezai Özgür Öztürk ve 15 personeli ile İstanbul Moda açıklarında top atışı yapılan TCG Kemalreis Gemisi Komutanı Yarbay Arif Çırtlık, TCG Turgutreis Gemisi 2. Komutanı Kurmay Yarbay Ali Kocamanoğlu, TCG Salihreis Gemisi 2. Komutanı Sami Tulgar, TCG Oruçreis Gemisi 2. Komutanı Özgür Gencer, bu suçtan cezalandırılmaları istenen sanıklar arasında yer aldı.
Sanıklardan eski Sahil Güvenlik Komutanı Tümamiral Hakan Üstem ve eski Sahil Güvenlik Komutanlığı Harekat Başkanı Süleyman Yarayan'ın, "hürriyeti tahdit" suçlarından beraati istenen mütalaada, bu kişilerin dosyalarının, Ankara'ya gönderilmesi öngörüldü.
Eski Tuğamiral Hayrettin İmren'in "mahrem abisi" olduğu iddia edilen Aytekin Tekin ile eski Genelkurmay Konsept Teşkilat ve Harbe Hazırlık Daire Başkanı Gürel Kaynak'ın "silahlı terör örgütüne üye olmak" suçundan cezalandırılması istenen mütalaada, firari sanıklar örgüt elebaşı Fetullah Gülen ile eski Kuzey Görev Grup Komutanı Tuğamiral Ayhan Bay ve tutuklu sanık eski Deniz Hava Komutanı Tuğamiral Tezcan Kızılelma'nın da aralarında bulunduğu 35 sanığın dosyasının, delil toplama süreci ve kamera kayıtları incelemesinin henüz tamamlanmaması dolayısıyla ayrılması talebinde bulunuldu.
- Mahkemenin esasa ilişkin kararı
Kocaeli 5. Ağır Ceza Mahkemesince 25 Ekim 2018'de karara bağlanan dava kapsamında, 23 sanığın "ağırlaştırılmış müebbet", 13'ünün "müebbet", 8 sanığı ise çeşitli suçlardan 5 yıl ila 17 yıl arasında değişen sürelerle hapis cezasına çarptırılmasına karar verildi.
Mahkeme, sanıklardan eski tuğamiral Hayrettin İmren'e "Anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet ile "hürriyeti tahdit" suçundan toplam 93 yıl, aynı suçlardan eski tuğamiral Nazmi Ekici'yi ağırlaştırılmış müebbet ile 27 yıl, 13 sanık hakkında ise müebbet hapis cezası verdi.
"Anayasayı ihlal" ve "hürriyeti tahdit" suçlarından eski Gölcük Deniz Ana Üs Komutanlığı İstihbarat Şube Müdürü Kurmay Albay Muharrem Aslan ağırlaştırılmış müebbet ve 75 yıl, eski 5. Muhrip Filotillası Komodoru Kurmay Albay Önder Öngör ağırlaştırılmış müebbet ve 8 yıl, İmren'in eski emir astsubayı İsmet Coşkun ağırlaştırılmış müebbet ve 45 yıl, eski Yüzbaşı Harun İlaslan ağırlaştırılmış müebbet ve 30 yıl, eski Güvenlik Tabur Komutanlığı Fiziki Güvenlik Subayı Üsteğmen Ahmet Aykut Şevik ağırlaştırılmış müebbet ve 30 yıl, eski TCG Yavuz Gemisinin Komutanı Kurmay Yarbay Sezayi Özgür Öztürk ağırlaştırılmış müebbet ve 62 yıl 3 ay, 2. Komutanı Kurmay Yarbay Meftun Metin ağırlaştırılmış müebbet ve 52 yıl 6 ay, Harekat Subayı Kurmay Binbas¸ı Fatih Dalkıran ağırlaştırılmış müebbet ve 42 yıl 9 ay, Savaş Harekat Merkezi Subayı Üsteğmen Ömer Faruk Avcı ağırlaştırılmış müebbet ve 27 yıl, Silah Elektronik Subayı Teğmen Murad Hüdavendigar Bozik ağırlaştırılmış müebbet ve 11 yıl 3 ay hapse mahkum edildi.
Eski Harp Filosu Komutanlığı Kurmay Başkanı Murat Erdem, eski Harekat Başkanı Kurmay Albay Mustafa Bardakçı, eski TCG Turgutreis Gemisi 2. Komutanı Kurmay Yarbay Ali Kocamanoğlu, TCG Kemalreis Savaş Gemisi Komutan Vekili Kurmay Yarbay Arif Çırtlık, eski TCG Salihreis Gemisi 2. Komutanı Sami Tulgar ile "mahrem imamlar" Oktay Aygün, Yakup Dalkılıç, Ümit Kol, Emrah Çoban, Mehmet Sarı, Enver Kılıç da "Anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası aldı.
Mahkeme heyeti, ayrıca tutuksuz 7 sanığın delil yetersizliğinden beraatine, 2 sanığa da ceza verilmesine yer oladığına hükmetti.
Heyet, sanıklardan eski Sahil Güvenlik Komutanı Tümamiral Hakan Üstem ve eski Sahil Güvenlik Komutanlığı Harekat Başkanı Süleyman Yarayan'ın, "hürriyeti tahdit" suçlarından beraatına, Ankara 17. Ağır Ceza Mahkemesi''nce aynı suçtan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası almaları nedeniyle burada açılan davanın reddine karar vererek, bu kişilerin dosyalarının Ankara'ya gönderilmesini kararlaştırdı.
Mahkeme heyeti ayrıca firari sanıklar örgüt elebaşı Fetullah Gülen ile eski Kuzey Görev Grup Komutanı Tuğamiral Ayhan Bay ve tutuklu sanık eski Deniz Hava Komutanı Tuğamiral Tezcan Kızılelma'nın da aralarında bulunduğu 35 sanığın dosyasının, delil toplama süreci ve kamera kayıtları incelemesinin henüz tamamlanmaması nedeniyle ayrılmasına karar verdi.
- İddianameden
FETÖ elebaşı Fetullah Gülen'in 1 numaralı şüpheli olduğu iddianamede, eski Sahil Güvenlik Komutanı Tümamiral Hakan Üstem, eski Gölcük Deniz Ana Üs Komutanı Tuğamiral Hayrettin İmren, eski Kuzey Deniz Saha Komutanı Kurmay Başkanı Tuğamiral Ömer Faruk Harmancık, eski Güney Grup Görevi Komutanı Tuğamiral Nazmi Ekici, eski Sahil Güvenlik Komutanlığı Harekat Başkanı Süleyman Yarayan, eski Kuzey Görev Grup Komutanı Tuğamiral Ayhan Bay, eski Deniz Hava Komutanı Tuğamiral Tezcan Kızılelma, eski Genelkurmay Konsept Teşkilat ve Harbe Hazırlık Daire Başkanı Gürel Kaynak, eski Gölcük Deniz Ana Üs Komutanlığı İstihbarat Şube Müdürü Muharrem Aslan, eski Harp Filosu Komutanlığı Kurmay Başkanı Murat Erdem ile Donanma Komutanlığında görevli askerlerin "mahrem abileri" konumundaki 18 sivil ve 1 asker öğretmenin de aralarında yer aldığı 90 sanık yer aldı.
İddianamede, terör örgütü elebaşı Gülen hakkında, "cebir ve şiddet kullanarak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye teşebbüs", "silahlı örgüt kurmak veya yönetmek" ve "silahla birden fazla kişiyle birlikte yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle kişiyi hürriyetinden yoksun kılmak" suçlarından ağırlaştırılmış müebbet ile 19 yıldan 36 yıl 6 aya kadar hapis cezası istendi.
Şüpheli askerlerle irtibatlı olan, onları darbe toplantılarına götüren ve kaçtıkları dönemde saklayan, Donanma Komutanlığında görevli askerlerin "mahrem abileri" konumundaki 18'i sivil, 1'i asker öğretmen ile Donanma Komutanlığında darbe girişimini yönettiği belirtilen tutuklu sanıklar Hakan Üstem, Hayrettin İmren, Ömer Faruk Harmancık, Nazmi Ekici, Süleyman Yarayan, Tezcan Kızılelma, Gürel Kaynak, Muharrem Aslan ve Murat Erdem ile firari sanık Ayhan Bay hakkında ağırlaştırılmış müebbet ile 19 yıldan 36 yıl altışar aya kadar hapis cezası istenen iddianamede, diğer sanıkların ise ağırlaştırılmış müebbet ile 7 yıl 6 aydan 29'ar yıla kadar hapisle cezalandırılmaları talep edildi.
