TÜRKİYE-ABD İLİŞKİLERİNİN DURUMU NE?
Türkiye ile Amerika arasındaki buzlar eriyor. Münbiç başta olmak üzere Suriye ve ambargolar başlığında önemli gelişmeler yaşanıyor. Peki Ankara-Washington hattında neler oluyor, hangi kriz başlıkları çözüldü, hangileri çözümü bekliyor, Taha Dağlı sabah.com.tr için yanıtladı.
İRAN AMBARGOSU NE OLACAK?
ABD İran'a yönelik petrol ambargosunu başlatıyor, müttefiklerine de "İran'dan petrol satın almayın" baskısı yapıyor. Petrol ticaretini engellemeye yönelik bu karara AB'den sert tepkiler var. ABD ise 8 ülkeyi petrol ambargosundan muaf tuttu ve bu ülkeler arasında Türkiye de var.
BAKANLARA YÖNELİK YAPTIRIMLAR KONUSU
Türkiye-ABD yakınlaşmasında önemli bir karar da iki ülkenin karşılıklı olarak bakanlarına uyguladıkları yaptırımlardı. Papaz Brunson krizi sürecinde İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile Adalet Bakanı Abdülhamit Gül'e kişisel yaptırım kararı alınmıştı. Ankara da aynı karşılığı vererek misilleme yapmıştı. ABD Hazine Bakanlığının Temmuz ayındaki o yaptırım kararı iki ülke ilişkileri açısından önemliydi. Amerika'dan gelen telefonla bu yaptırımların kaldırıldığı açıklandı. Ankara da Washington'un geri adımı sonrası Amerikalı bakanlara uyguladığı yaptırımı kaldırma kararı aldı.
MÜNBİÇ'TE ORTAK DEVRİYELERİN BAŞLAMASI NE ANLAMA GELİYOR?
Geçtiğimiz Mart ayında Türkiye ile ABD Münbiç'teki PKK teröristlerinin şehri terk etmesi konusunda mutabakata varmıştı. Haziran ayında Türk askeri Münbiç'e girdi. Planın ikinci aşaması ise Türk ve Amerikan askerlerinin ortak devriyesi vardı. Bu gelişme geride bıraktığımız hafta içi hayata geçti. Türkiye ile ABD Münbiç'te ortak devriyelere başladı. Yol haritasında bir sonraki aşamada PKK'lıların Münbiç'ten tamamen ayrılması var. Mutabakat süreci Münbiç'in idaresinin yerel halka teslim edilmesiyle son bulacak.
MÜNBİÇ İLE BİRLİKTE FIRAT'IN DOĞUSUNDAKİ OPERASYONLAR
Münbiç'te ortak devriye önemli bir adımdı. Bir gün öncesinde ise Türkiye Fırat'ın doğusundaki PKK teröristlerine yönelik operasyon gerçekleştirdi. Ayn el Arap'ta 10 terörist etkisiz hale getirildi. Türkiye sadece Münbiç gibi Fırat'ın batısında kalan yerler için değil Ayn el Arap, Telabyad gibi Fırat'ın doğusunda da PKK teröristlerine yönelik operasyonlarda kararlı.
ERDOĞAN-TRUMP GÖRÜŞMESİNDE MÜNBİÇ VE SURİYE OPERASYONLARI
Münbiç'te ortak devriye başlarken, Fırat'ın doğusunda da PKK'ya yönelik operasyonların hız kazanması ve hemen ertesi gün ABD Başkanı Donald Trump'la Başkan Erdoğan'ın telefon görüşmesinde bu detayların konuşulması dikkat çekici. Münbiç'te işbirliğinin devam edeceğine dikkat çekilirken Suriye genelinde de koordinasyon vurgusu yapıldı.
ABD PKK'DAN VAZGEÇER Mİ?
Münbiç'ten PKK'dan temizlenmesi Türkiye'nin 2 yıl önce ABD'ye koştuğu vazgeçilmez bir şarttı. Bu şimdi yerine getiriliyor. Öte yandan sınırımız boyunca da PKK'nın işgaline operasyon yapılacak. ABD her ne kadar silahlı yardımda bulunsa da PKK'nın Türkiye sınırında istenmediğini ve Türkiye'nin bu mücadeledeki kararlılığının farkında. ABD belki Suriye'de PKK ile olan ittifakını sonlandırmaz ama PKK'nın Türkiye sınırından uzak durması noktasına müdahale etmez. Tıpkı daha önce Afrin operasyonunda olduğu gibi. Bunun dışında Deyruzzor ya da Ürdün sınırı bölgelerinde ABD'nin PKK ve çatısındaki örgütlerle işbirliği devam ediyor. Oralardaki ittifaklarına yönelebilirler.
MÜNBİÇ VE FIRAT'IN DOĞUSUNDAKİ HIZLI GELİŞMELER NE ANLAMA GELİYOR?
ABD'de son iki yönetim Suriye'de PKK ile işbirliğinin mimarı olan ve terör örgütünün bir numaralı destekçisi kabul edilen Brett Mcgurk ile çalıştı. Son birkaç ayda ise bu göreve James Jeffrey getirildi. Mcgurk hala görevde ama Ocak'ta görevi son buluyor. Eski Ankara büyükelçisi olan Jeffrey ise PKK konusunda Türkiye'nin hassasiyetlerini bilen ve buna göre politika uygulanmasını öngören bir isim.
SIRADA HALK BANK KRİZİ Mİ VAR?
ABD İran'a petrol ambargosundan Türkiye'yi muaf tutuyor, bakanlara yönelik yaptırımdan geri adım atıyor, Münbiç'te Türkiye ile ortak çalışıyor, Fırat'ın doğusunda koordinasyon kararı alıyor. Tüm bunların yanı sıra bir de Trump'ın bir FETÖ kumpası olan Halkbank davasını da çözme noktasında adım atacağı söyleniyor, bu konuda Trump'ın ABD hazine bakanıyla görüşüp, "nasıl bir yol izleneceğine bakacağız" dediği öne sürülüyor.
GÜNDEMDE BAŞKA HANGİ KRİZ BAŞLIKLARI VAR?
ABD ile yaşanan kriz süreçlerinde belki de en can alıcı başlık FETÖ'ydü. FETÖ elebaşının iadesi ve diğer firari FETÖ'cülerin ABD'deki faaliyetlerinin engellenmesi yönünde Türkiye'nin 2 yılı aşkın süredir resmi talepleri bulunuyor. ABD şu ana kadar bu konuda hiçbir adım atmadı ama ilişkilerin rayına girmesiyle bu konuda da adımlar atılacağı belirtiliyor.
ERDOĞAN- TRUMP GÖRÜŞECEK Mİ?
11-12 Kasım tarihlerinde Paris'te Barış Konferansı var. Başkan Erdoğan'ın bu zirvede ABD başkanı Trump'la yüz yüze görüşmesi bekleniyor. İki lider Eylül ayında BM Genel Kurulunda kısa süreli bir görüşme yapmıştı ama bu resmi değildi. Paris'te 11 Kasım'da, Brunson krizi sürecinde ilk defa yüz yüze bir görüşme bekleniyor. O görüşmede de muhakkak bu kriz başlıkları masaya yatırılacaktır.
