24 Haziran seçimlerine saatler kala yurttaşların kafasındaki soru işaretleri de artmaya başladı. Nasıl oy kullanacağını bilmeyen veya ilk kez oy kullanacak olan vatandaşlar için seçimlerde oy nasıl kullanılır sorusuna bu haberimizde cevap vermeye çalıştık. Bu doğrultuda seçmen, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan, resimli ve resmi bir kimlik belgesiyle oy kullanabilecek, cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak olacak. Pusulalara, "TERCİH" veya "EVET" mührü dışında imza, işaret yapılmayacak, zarfa pusulalar dışında bir şey konulmayacak. Yanlış oy kullandığını düşünen ve yeni pusula isteyen seçmene yenisi verilmeyecek.
Yenimahalle İlçe Seçmen Kütük Bürosu Müdürü Mustafa Karabulut, seçim günü sandık kurulunun hazırlıklarını ve oy verme işleminin nasıl yapılacağını AA muhabirine anlattı. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanlık binasında oluşturulan temsili sandık kurulu ve oy verme kabininde, oy verme süreci uygulamalı gösterildi. Buna göre, vatandaşlar sadece kayıtlı olduğu sandıklarda oy kullanabilecek. Adrese gönderilen seçmen bilgi kağıdında yazan yer ve sandıkta oy verilecek.
1- Vatandaşlar ilk olarak nerede ve hangi sandıkta oy kullanacağını öğrenecek. Bu bilgileri içeren seçmen bilgi kağıdı eline ulaşmayanlar, YSK'nin internet sitesinden, e-devlet kapısından veya Seçmen Sorgulama mobil uygulamasından oy kullanacağı yer ve sandık numarasını öğrenebilecek.
2- Seçmenlerin oy verme günü yanına Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan, Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı, geçici kimlik belgesi, nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki bir belgeyi yanında bulundurması gerekecek.
Üzerinde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası olmayan resimli ve resmi bir kimlik belgesi ibraz eden seçmenin oy kullanabilmesi için, bu belgelerin yanında ayrıca seçmen bilgi kağıdını veya nüfus müdürlüklerince verilmiş nüfus kayıt örneğini ibraz etmesi şart olacak. Bu belgelerden birini vermeyen seçmen oy kullanamayacak.
3- Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak olacak. Bu tür cihazların oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandık kuruluna bırakılması gerekecek.
4- Seçmenler, birleşik oy pusulalarında tercih ettiği cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak veya bağımsız aday için ayrılan bölümden dışarı taşırmadan "TERCİH" veya "EVET" mührünü basarak oyunu kullanacak.
5- Oyun geçerli sayılması için "TERCİH" veya "EVET" mührü dışında oy pusulalarının herhangi bir yerine imza atılmaması, işaret konulmaması, birleşik oy pusulalarının düzgün bir şekilde katlanıp zarfa koyulması gerekecek. Zarfa pusulalar dışında bir şey konulmayacak.
6- Seçmen, zarfı sandığa attıktan sonra sandık seçmen listesinde adının bulunduğu yerin karşısına imza atacak.
Öte yandan, seçim sabahı, sandık kurulu başkanı, memur üye ve son seçimde en çok oyu almış 5 siyasi parti temsilcisinden oluşan sandık kurulu saat 07.00'de oy verme yerinde bir araya gelecek. Sandık kurulu ilk olarak ant metnini okuyacak ve başkan tarafından oy sandığı mühürlenecek. Daha sonra sarı renkli oy zarfları sayılacak, oy pusulalarının bulunduğu paketler açılacak ve zarflar ile oy pusulalarının arka yüzlerine mühür basılacak.
Hazırlıklar 07.00-08.00 saatlerinde tamamlanacak, oy verme işlemi 08.00'de başlayacak ve saat 17.00'ye kadar sürecek. Saat 17.00 itibarıyla sırada bekleyenler varsa, bu kişiler sandık kurulu başkanınca sayılıp oy vermeleri sağlanacak.
Sandık kurulu görevlisi, seçmenin kimliğini alarak sandık seçmen listesinde ismini bulacak ve kontrollerini yaptıktan sonra Cumhurbaşkanı Seçimi birleşik oy pusulası ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimi birleşik oy pusulası ile zarf ve mührü vererek kabinde oyunu kullanmasını isteyecek.
Sandık Kurulu Başkanı, kullanılan oyun geçersiz sayılmaması için, zarfın içine başka bir materyal atılmaması, pusulaların ve zarfın üzerine işaret konulmaması yönünde seçmeni uyaracak ve ikinci bir oy pusulası verilmeyeceğini belirtecek.
Görme engelliler, felçliler, elleri eksik olanlar veya bu gibi bedeni engelleri açıkça belli olanlar o seçim çevresi seçmeni olan ve o sırada sandık çevresinde bulunan akrabalarından birinin, akrabası yoksa diğer herhangi bir seçmenin yardımı ile oylarını kullanabilecek. Bir seçmen birden fazla engelliye yardım edemeyecek. Sandık kurulu başkan veya üyeleri, engelli seçmenlere yardım etmek amacıyla oy verme kabinine giremeyecek, oy kullanma sırasında yardım edemeyecek.
Sandıklar kapandıktan sonra oy sayımına geçilecek. İlk olarak cumhurbaşkanı seçimi oyları, ardından milletvekili seçimi oyları sandık kurulunun siyasi parti temsilcisi üyeleriyle beraber sayılacak. Sonuçların tutanağa bağlanmasının ardından, sandık kurulu başkanınca kurayla iki siyasi partili üye belirlenecek ve oylar ilçe seçim kuruluna götürülecek.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK), il ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderdiği yazıyla seçmenin oy verme kabinine cep telefonu, görüntü kaydedici cihazlarla girmemesi konusunda gerekli hassasiyetin gösterilmesini istedi.
YSK Başkanı Sadi Güven imzasıyla il, ilçe seçim kurulu başkanlıklarına görüntü kaydedici cihazlarla kapalı oy verme yerine girilmemesine yönelik yazı gönderildi.
Yazıda, 298 sayılı Kanun'da "Seçmenin cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla kapalı oy verme yerine girmesi yasaktır. Bu tür cihazlar kapalı oy verme yerine girmeden önce kapatılarak sandık kurulu başkanına teslim edilir ve oy kullanma işlemi bittikten sonra seçmene iade edilir." hükmünün yer aldığı hatırlatıldı.
Sandık kurulunun oluşumu, görevleri ve yetkilerini düzenleyen genelgede de bu konunun yer aldığı belirtilen yazıda, "Konu hakkında gerekli hassasiyetin gösterilerek, seçmenin cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici ve haberleşme sağlayıcı cihazlarla kapalı oy verme yerine girmemeleri gerektiğinin sandık kurulu başkanlarına hatırlatılması hususunda bilgi ve gereği önemle rica olunur." değerlendirmesinde bulundu.