İran'da Meşhet kentinde başlayan gösteriler 12'den fazla kente sıçradı. Peki İran'da halk neden ayaklandı, göstericiler kimden ne
istiyor, ABD İran konusunda ne diyor, Taha Dağlı sabah.com.tr için yanıtladı.
HABERİN VİDEOSUNU İZLEMEK İÇİN TIKLAYIN!
İRAN'DA GÖSTERİLER NE ZAMAN BAŞLADI?
Geride bıraktığımız hafta ortasında İran'da Meşhet kentinde hükümet karşıtı gösteriler başladı.
ŞU AN DURUM NEDİR?
12'den fazla kente sıçradı. Başta başkent Tahran olmak üzere İran'ın Reşt, Meşhed, Şiraz, İsfahan ve Hemedan kentlerinde başlayan protesto gösterileri Kirmanşan kentine de sıçradı. En az 52 gösterici gözaltına alındı.
GÖSTERİCİLER NE İSTİYOR?
Gösteriler ekonomik kriz kaynaklı olarak başladı. İşsizlik baş nedenlerden biri olarak gösteriliyor. Bununla birlikte ayaklanan gruplar İran'ın politikalarını da eleştiriyor.
İRAN'IN HANGİ POLİTİKALARINA TEPKİ VAR?
Özellikle Suriye politikası ve bununla birlikte Lübnan, Yemen gibi ülkelere yapılan İran destekli müdahalelere tepki var. Cumhurbaşkanı Ruhani ile birlikte dini otoriteye de tepki gösteriliyor.
BU TARZ GÖSTERİLER DAHA ÖNCE DE OLDU MU?
İran'da 2009 Haziran ayındaki seçimden sonra da muhalifler seçime hile karıştırıldığı gerekçesiyle sokağa dökülmüş, haftalar süren gösteriler ve çatışmalar yaşanmıştı. 2011 sonrası benzer eylemler Tahran'da da meydana gelmişti.
ABD'NİN TUTUMU NEDİR?
Amerika Başkanı Donald Trump, İran'daki olaylarda göstericilerin yanında duruyor, halkın hükümete yönelik tepkisinin meşru olduğunu savunuyor. Benzer açıklama ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü tarafından da yapıldı.
İRAN ORTADOĞU'DA NELER YAPIYOR?
İran 2011 sonrası Suriye, Irak ve Yemen'de yayılmacı politika izledi ve bunu hala sürdürüyor. Lübnan'da daha öncesinden itibaren böyle bir politikası vardı, bunu da güçlendirme gayreti gösterdi. İran son süreçte 5 başkentli ülke olarak adlandırıldı.
İRAN ABD DIŞINDA KİMLERLE KRİZ YAŞIYOR?
İran Ortadoğu'da en çok Suudi Arabistan'la kriz halinde. Özellikle Yemen ve Lübnan politikasında direk Suudi Arabistan'ı hedef alan uygulamalar göze çarptı ve Suudi Arabistan buna sessiz kalmadı. Haziran ayındaki Katar krizinde de Suudi Arabistan'ın en büyük gerekçesi İran'ın Körfez'deki varlığını genişletme çabasıydı.
TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ?
Türkiye 2011'deki Suriye krizinden bu yana ve İran'ın agresif politikalarından kaynaklı bazı nedenlerden dolayı İran'la ayrı düştüğü konular oldu. Türkiye-İran ilişkileri lokal sorunların dışında genel olarak büyük bir kriz ise yaşamadı. Suriye konusunda İran ve Rusya ile birlikte nihai çözüm için atılan adımlar oldu bununla birlikte Kuzey Irak'taki referandum sürecinde de Bağdat hükümeti ve İran'la ortak duruş sergilendi.
TÜRKİYE İRAN'IN HANGİ POLİTİKALARINA TEPKİLİ?
İran'ın Ortadoğu genelinde ve özellikle de Arap coğrafyasında Şii mezhepçiliği üzerinden yürüttüğü yayılmacı politika Türkiye için her seferinde tepkiye yol açtı. Türkiye, mezhepçiliğe kesinlikle karşı çıktı, İran'ın mezhep üzerinden Suriye, Irak, Lübnan ve Yemen gibi ülkelerdeki Sünnilere karşı politikasına da tepki gösterdi.
