Sınırın kontrolü Bağdat’ta

Habur'un karşısındaki İbrahim Halil Sınır Kapısı Türk ve Irak askerlerinin nezaretinde IKBY'nin elinden alınarak Bağdat hükümetinin kontrolüne geçti. 2. Ordu Komutanı Korgeneral İsmail Metin Temel ve Irak Genelkurmay Başkanı Orgeneral Osman Ganimi devir sürecinde bizzat bulundu.
Peşmerge, direnç göstermeden sınır kapısını Iraklı yetkililere teslim etti. 16 Ekim'de toplanan MGK sonrası yayımlanan bildiride "Habur Sınır Kapısı, Irak'a devredilmeli" ifadeleri yer almıştı.

TÜRKİYE'YE TEŞEKKÜR
Irak Genelkurmay Başkanı Orgeneral Osman Ganimi ve beraberindeki heyet dün erken saatlerde İbrahim Halil Sınır Kapısı'na gelerek kapıdaki IKBY'li yetkililerle bir araya geldi. Yapılan toplantıda IKBY'li yetkililer sınır kapısının Bağdat'a devredilmesini kabul etti. Daha sonra Türkiye tarafına geçen Irak Genelkurmay Başkanı Habur Sınır Kapısı'nda 2. Ordu Komutanı Korgeneral İsmail Metin Temel ile bir araya geldi. Kapının devredilmesi sürecinde Peşmergenin herhangi bir mukavemet göstermediği öğrenildi. Irak Genelkurmay Başkanı Müslüman kanı dökülmeden devir işleminin gerçekleşmesinden dolayı duyduğu mutluluğu dile getirdi. Ganimi, Irak Başbakanı Haydar El İbadi'nin selamını Türk heyetine ileterek, Türkiye'nin bu süreçte Irak'a verdiği destekten dolayı Türkiye'ye teşekkür etti.

Bölgedeki kaynaklardan edinilen bilgilere göre, sınır kapısını merkezi hükümete devreden IKBY'ye bağlı gümrük memurları ve peşmergeler 2 gün içerisinde sınır kapısından tamamen çekilecek. Bu süre zarfında Bağdat'tan gelen gümrük memurları sınır kapısındaki işleyişi öğrenecek. Sınır kapısının güvenliğini ise merkezi hükümetin göndereceği Irak Merkezi Hükümeti'ne bağlı özel kuvvet askerleri sağlayacak.

TÜRKİYE'NİN DEDİĞİ OLDU
Türkiye'nin gayrimeşru referandum sonrası IKBY'ye yönelik tavizsiz politikası meyvelerini vermeye başladı. İlk etapta bölgesel yönetime olan sivil uçuşları askıya alan Türkiye, Kuzey Irak'a yapılacak tüm uçuşlara da hava sahasını kapattı. 16 Ekim'de toplanan MGK'nın ardından yapılan açıklamada "Türk Hava Sahası'nın IKBY'ye kapatılması ve İbrahim Halil Sınır Kapısı'nın Merkezî Irak Yönetimi'nce devralınması sürecinin başlatılması hükûmete tavsiye edilmiştir" ifadeleri yer aldı. O MGK toplantısından iki hafta sonra İbrahim Halil Sınır Kapısı Peşmerge'den alındı.

BÖLGESEL KÜRT YÖNETİMİ İÇİN EKONOMİK KAYIP
Kerkük'ü ve Kerkük'teki petrol bölgelerinin kontrolünü kaybeden IKBY, sınır kapısının denetimini kaybetmesiyle ekonomik darbe de alacak. Gümrükteki ücret ve vergileri Bağdat hükümetine göndermesi gereken IKBY, Irak'tan merkezi bütçedeki yüzde 17'lik payını alamadığı gerekçesiyle bu geliri Bağdat'a göndermiyor. Kapıda görev yapmış bir yetkili, 2013'te elde edilen gelirin günlük 2 milyon doları bulduğunu belirtti. Bölgesel yönetiminin Türkiye ile ticaretin önemli bir kısmının gerçekleştiği kapıdan yıllık 500 milyon $'a yakın gelir elde ediyordu.

GAYRİMEŞRU REFERANDUM ÖNCESİ VE SONRASI YAŞANANLAR
18 Eylül 2017'de TSK Silopi-Habur tatbikatını başlattı. 4 gün sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan, Barzani'yi referandum için uyardı. Ertesi gün Irak ve Suriye'ye sınır ötesi operasyon tezkeresi TBMM'de kabul edildi. 25 Eylül'de Kuzey Irak referandumu yaptı. 29 Eylül'deTürkiye'den Süleymaniye ve Erbil'e uçuşlar iptal edildi. 5 Ekim'de Erdoğan, Barzani'ye son uyarısını yaptı. 16 Ekim'de Kerkük alındı. Aynı gün MGK'da Kuzey Irak'a yönelik yeni yaptırımlar tartışıldı. 25 Ekim'de Irak Başbakanı Haydar El İbadi Türkiye'ye geldi. 29 Ekim'de Barzani istifa etti. 31 Ekim'de İbrahim Halil Sınır Kapısı Bağdat hükümetine devredildi.

Selçuk ADIGÜZEL/ANKARA - Hüseyin KAÇAR-Mehmet DEMİRHAN / SABAH