Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz, il milli eğitim müdürlüklerine "Okul Kantinlerinde Satılacak Gıdalar ve Eğitim Kurumlarındaki Gıda İşletmelerinin Hijyen Yönünden Denetlenmesi" konulu genelge gönderdi.
Bakanlığa bağlı resmi ve özel okullardaki öğrencilerin, beslenme ihtiyaçlarını okullardaki yemekhane, kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı gibi yerlerden karşıladığına işaret edilen genelgede, bazı bulaşıcı hastalıklar ile gıda zehirlenmelerinin büyük ölçüde gıda güvenliği kurallarına uyulmadan üretilerek satışa veya tüketime sunulan gıda maddelerinden kaynaklandığı vurgulandı.
Genelgede, kontrolsüz tüketilen enerji değeri yüksek, besin değeri düşük yiyecek ve içeceklerin, yetersiz ve dengesiz beslenmeye bağlı olarak şişmanlık, zayıflık, kemik ve diş sağlığı bozuklukları, çeşitli vitamin ve mineral yetersizliklerine neden olduğuna ve yetişkinlik döneminde görülen bazı kronik hastalıklara (kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, bazı kanser türleri gibi) zemin oluşturduğuna dikkati çekildi.
Milli Eğitim, Sağlık ile Gıda Tarım ve Hayvancılık bakanlıkları ile ilgili kurum ve kuruluşlarca hazırlanan genelgenin 2016-2017 eğitim öğretim yılından itibaren yürürlüğe girdiği hatırlatılarak, bu genelgeyle "öğrenci, kursiyer ve çalışanlara sağlıklı beslenme ortamlarının oluşturulmasının, yeterli ve dengeli beslenmenin teşvik edilmesiyle doğru beslenme alışkanlıkları kazandırılmasının, güvenilir gıdaya erişim sağlanarak olabilecek zehirlenmeler, bulaşıcı hastalıklar ile yetersiz ve dengesiz beslenmeye bağlı hastalıkların önlenmesinin" amaçlandığına işaret edildi.
İlgi genelgenin etkinliğinin artırılması, okullarda sağlığa uygun gıda satışının yapılmasının sağlanması amacıyla, kurumlar arasında verimli ve eş güdüm içinde hareket edilmesi için illerde valinin onayıyla, il milli eğitim, halk sağlığı, gıda, tarım ve hayvancılık il müdürlükleri temsilcilerinden oluşan "il denetim komisyonları" kurulacağı bildirildi.
Genelgeye göre ilçelerde de kaymakamın onayıyla ilçe milli eğitim ile gıda, tarım ve hayvancılık ilçe müdürlükleri ve toplum sağlığı merkezi temsilcilerinden oluşan "ilçe denetim ekipleri" oluşturulacak.
Denetimler kılavuza göre yapılacak
Öte yandan, il denetim komisyonları ile ilçe denetim ekipleri için kantin, kafeterya, büfe ve çay ocağı işletmelerinin kontrol ve denetimine ilişkin uygulama kılavuzu hazırlandı.
Buna göre, okullardaki kafeterya, yemekhane, büfe ve kantinler her eğitim öğretim yılında en az bir kez olmak üzere kılavuzda belirtilen hususlara göre denetlenecek.
Hazırlanan denetim formu, ilçe milli eğitim müdürlüğüne, denetim yapan kurumlara ve okul yönetimine verilecek. Denetimde, genelgeye uygun olmayan konular bulunması durumunda "Uygun değildir" yazısı hazırlanarak, işletme yetkilisi için ayrı ayrı yazılı bildirimde bulunulacak. Süre verilmeyen uygunsuzluklarda ilgili mevzuat gereği idari yaptırım kararı alınacak. Verilen süre sonunda takip denetimine gidilecek.
Tespit sonrasındaki denetimlerde gıda işletmesi sahibi tarafından uygunsuzluğun giderilmemesi durumunda yeniden düzenlenecek tutanakla, ilgili mevzuat hükümleri gereğince, ilçe denetim ekiplerince yasal işlem uygulanacak.
İlçelerde denetime yönelik çalışmaların yürütülmesinden ilçe milli eğitim müdürü, toplum sağlığı merkezi başkanı ile gıda tarım ve hayvancılık ilçe müdürü sorumlu olacak. Denetimlerin raporlanmasının sorumluluğu da ilçe milli eğitim müdüründe bulunacak.
İlçe denetim ekipleri, ilçe milli eğitim, gıda tarım ve hayvancılık ilçe müdürlükleri ve topum sağlığı merkezinden birer personel olmak üzere 3 kişiden oluşacak.
Bu ekipler, ilçe düzeyinde denetim çalışmalarının planlanmasından, her eğitim öğretim yılında en az bir kez resmi-özel okullardaki yemekhane, kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmelerinin denetimlerinin yapılmasından, denetim formlarının ilçe milli eğitim müdürlüklerindeki okul sağlığı hizmetlerini yürüten birime teslim edilmesinden sorumlu olacak.
Cips, kola, çikolata, şeker satışı yasak
Geçen yıl çıkarılan genelgeye göre, kantinlerde kızartma, cips, çikolata, gofret, şeker, kek ve tatlandırıcılı içecek gibi ürünler satılamayacak. İçme suyu, ayran, pastörize süt dışında kalanlar, satışı uygun olmayan içecekler olarak sıralandı.
Okul kantinlerinde satılamayacak yiyecek ve içecek maddeleri şöyle: "Enerji içeceği, gazlı, kolalı, aromalı doğal mineralli içecekler, aromalı şurup, meyveli içecek ve tozu, meyveli doğal mineralli içecek, yapay soda, meyveli şurup, sporcu içecekleri ve suları, meyve suyu konsantresi; kızartmalar, cipsler, çerezler; çikolatalar, gofretler, tüm şeker ve şekerleme türleri; guarana, guarana özü eklenmiş kafein içeren ürünler; kremalı, çikolata dolgulu, jöleli kekler ve pastalar (yaş pastalar, ekler, kruvasan, donuk, parfe, mozaik pasta, muffin cupcake vb); hamurlu, şerbetli tatlılar, tatlandırıcılı yiyecek ve içecekler; krema, Hindistan cevizi sütü ve kreması; çay ve kahve tarzı içecekler (liseler hariç)"
Satışı serbest ürünler
Meyveler, çiğ tüketilebilen sebzeler, salatalar, kuru meyveler, kuru yemişler, içme suyu, süt (pastörize), taze sıkılmış meyve ve sebze suyu, yoğurt, ayran, pastörize peynir, günlük haşlanmış yumurta ve çeşnili ekmekler kantinlerde satışı uygun gıdalar olarak belirlendi.
Ayrıca tam buğday ekmeği, tam buğday unlu ekmek, karışık tahıllı ekmek ile yumurta, beyaz peynir, taze domates, havuç, marul, biber gibi sebzeler konularak yapılan sandviçlere, doğal mineralli su ve şekersiz gıdalara izin verildi.
Kantinlerde eğitimliler görev yapacak
Hijyen Eğitimi Yönetmeliği kapsamında, yemekhane, kantin, kafeterya, büfe ve çay ocağında görev yapan kişilerden doğrudan hizmetin içinde olanlar ile bizzat çalışmaları durumunda iş yeri sahipleri ve işletmecilerin, Milli Eğitim Bakanlığı Hayatboyu Öğrenme Genel Müdürlüğüne bağlı halk eğitim, mesleki eğitim, turizm eğitim merkezleri ile olgunlaşma enstitülerinden hijyen eğitimi almış olması gerekiyor.
