İsa TATLICAN-Sabah.com.tr
17 Aralık 2013 operasyonu ile başlayan ve Türkiye'de bir siyasi krize dönüşen AK Parti-Cemaat kavgasının hasar tespit raporu çalışmaları yapılmaya başlandı. Araştırma şirketleri, her gün yeni bir anket çalışmasını kamuoyu ile paylaşarak, son siyasi krizin seçmen üzerindeki etkisini ortaya koymaya çalışıyor.
METROPOLL'ün iki gün önce yayınlanan "Ocak/2014 Türkiye'nin Nabzı Araştırması" medyada tartışma konusu oldu. Zaman yazarı İhsan Dağı ve Zaman gazetesinin yorum sayfasında sık sık yazıları yayınlanan Prof.Özer Sencar imzası ile sunulan araştırmada, partilerin oy oranlarından, toplumdaki 17 Aralık operasyonu algısına kadar tartışma yaratacak bazı verilere yer verildi.
Biz de son polis-yargı darbesinin cemaat ve siyaset üzerindeki hasar tespit raporunu, yerel seçimler öncesi 3 büyük şehir ve İstanbul'un ilçelerindeki son durumu GENAR Araştırma Şirketi Başkanı İhsan Aktaş'a sorduk.
DERSANELER TARTIŞMASINDA AK PARTİ HAKLI GÖRÜLÜYOR
-İhsan Bey, her şey Dersaneler tartışması ile başladı. Bu tartışma olmasaydı paralel yapı belki bir süre daha uyanmayacak, Türkiye polis-yargı darbesi kavramı ile tanışmayacaktı? Toplum dersaneler meselesine nasıl bakıyor?
Hükümet ile cemaat arasındaki olumsuz münasebet aslında dersaneler konusunda başladı. Her ne kadar bir Hakan Fidan mevzusu olsa da fitili dersaneler ateşledi. Biz 15 gün önce yapmış olduğumuz araştırmada, hükümeti haklı bulanların oranı %64 civarında. Cemaati haklı bulanların orasın ise %18 civarında. Toplum bu konuda hükümeti haklı buluyor.
TOPLUM 17 ARALIK OPERASYONUNUN ARKASINDA CEMAATİ GÖRÜYOR
-Toplum 17 Aralık operasyonunun ardında paralel devlet organizasyonun polis ve yargıdaki uzantılarını mı yoksa bağımsız yargıyı mı görüyor?
Bu konuda biz "17 Aralık operasyonunda cemaatin parmağı var mıdır" diye bir soru sorduk. Halkın %73'ü doğrudan cemaatin parmağı olduğu yönünde bir kanaat bildirdi. Toplumun geniş kesimi operasyonun arkasında Cemaat olduğunu düşünüyor. Türk toplumu artık hadiselerin perde arkasını anlatılmadan da gören, koklayan bir toplum.
SOKAKTA CEMAAT ALGISI ÇOK DEĞİŞTİ
-Son operasyondan sonra toplumdaki Cemaat algısı değişti mi?
Sokaktaki Cemaat algısı Ergenekon ve Balyoz davalarında süreçlerde aşırıya gidilmesi ile başladı. Ergenekon sürecinden sonra toplumun bütün kesimlerini korkutmaya başladı. Polis ve yargıda devlet biziz algısı oluşturuldu. Cemaat önce iletişim yaparak olağanüstü bir servet kazandı. Arkasından toplumu tehdit ederek ve korkutarak bir maliyete doğru bunu sürükledi. 17 Aralık ile birlikte bu maliyet daha da katlandı. Cemaat geçtiğimiz aya kadar Türkiye'nin cemaatiydi. Şu an sadece cemaatlerden bir cemaat olarak varlığını sürdürecek. Artık bütün Türkiye'nin cemaati olma vasfını yitirmiştir.
AK PARTİ 2011 SEÇİMLERİNDEKİ OYLARINI KORUYOR
-Peki siyaset ne kaybetti bu süreçte? AK Parti'nin oy oranında bir düşüş tespit ettiniz mi?
AK Parti ekonomik kriz olmadığına göre sosyal tartışmalardan çok fazla oy kaybetmez. AK Parti'nin bu konuda sorgulanacağı tek konu, bu gruba çok fazla kredi açmış olması… Bu konu uzun vadede sorgulanabilir. Bizim üç ay önce yaptığımız araştırmada AK Parti'nin oyları %50.2 idi. Son yaptığımız araştırmada %49. CHP'de yarım puanlık bir artış var. Demekki seçimden bu yana oy bandında önemli bir değişiklik olmamış. Yani koparılan fırtınaya baktığımız zaman AK Part'den ayrılan bazı oylarla birlikte gelen oylar olduğunu düşünebiliriz. AK Parti'nin oyları şu an yerinde sabit duruyor.
YEREL SEÇİMLERDE AK PARTİ %48 OY ORANINI KORUYOR
-30 Mart seçimlerinde partilerin oy oranları hakkında yaptınız son araştırmalarda nasıl sonuçlar elde ettiniz?
Son yaptığımız araştırmada partilerin oyları yerel seçimde şöyle.
AK Parti % 48.8
CHP %28
MHP %13
BDP %6.5
Saadet Partisi %1.5
Genel seçimlere baktığımızda ise;
AK Parti %49
CHP %26.5
MHP %13.5
BDP %6.4
Saadet Partisi %1.4
Yaklaşık 2011 seçim sonuçları gibi…
TOPBAŞ-BARIGÜL ARASINDAKİ FARK 10 PUANDAN FAZLA
-İstanbul'da kim önde? Topbaş mı Sarıgül mü?
İstanbul'da son 6 ayda yaklaşık 7 tane araştırma yaptık. Bunların çoğunda Sarıgül ve Topbaş'ın aday olacağına kesin gözüyle bakılıyordu. Mustafa Sarıgül'ün adaylığı belli olduğunda CHP'nin oyları %38'e tırmandı. AK Parti'nin de %50-51 bandına indi. Mustafa Sarıgül'ün partisine kattığı 4-5 puanlık bir değer artışı görünüyor. Bu da Kemal Kılıçdaroğlu'nun 2009'da aldığı oy oranına yakın. Bu seçim de Mustafa Sarıgül Kadir Bey ile yarışmıyor kendi genel başkanı ile yarışıyor.
ANKARA'DA GÖKÇEK FARKLI ÖNDE
-Ankara'da durum nasıl. Seçmen 5. kez Melih Gökçek mi diyecek?
Ankara'da henüz elimizde bir araştırma yok. Adaylar belli olmadan önce Ankara için yaptığımız bir araştırmada AK Parti %53, CHP %27-28 bandında MHP ise 15-16 bandında görünüyor. Ankara'daki seçim 3 büyük partinin arasındaki oy kaymalarının etkileyeceği bir seçim gibi görünüyor.
BİNALİ YILDIRIM İZMİR'İ ZORLAR AMA KOPARABİLİR Mİ BİLMİYORUM
-İzmir'de Binali Yıldırım'a şans veriyor musunuz?
İzmir'de genel seçim tablosuna baktığımız zaman CHP %7-8 puan önde görünüyor. Bir önceki seçimde neredeyse rekor düzeyde oy almıştı. AK Parti İzmir'e en etkili adayla gitti. Zor bir süreç, zor bir seçim. Binali Bey'in etkinliği ve ortaya koyabileceği performansa göre İzmir'de başabaş konuma getirilebilir. Ama koparılabilir mi o konuda emin değilim.
MENDERES TÜREL ANTALYA'DA ÇOK ŞANSLI
-Antalya, Başbakan Erdoğan'ı çok şaşırtan bir seçim bölgesi olmuştu. Bu şaşkınlığını 2009 seçimlerinden hemen sonra açık bir şekilde söylemişti. Menderes Türel Antalya'da yeniden koltuğa oturabilecek mi?
2009 seçimlerinde AK Parti'nin adayı bir CHP'li aday profili ortaya koymuştu. CHP'nin adayı da bir AK Parti'li profili ortaya koymuştu. AK Parti zengin bölgelere CHP ise halka dönük çalışmıştı. Seçimden sonra Antalya halkı umduğunu bulamadı. CHP adayının kamuoyu desteği çok düşük. Menderes Türel Bey de geçmişte olan hatalarını telafi etmiş görünüyor. AK Parti Antalya'da bence oldukça şanslı.
MUKADDER BAŞEĞMEZ ŞİŞLİ'DE EN RENKLİ ADAY
Gelelim İstanbul'un ilçelerine…İsterseniz bu röportajda sadece CHP'li ilçe belediyelerinden bahsedelim. En renkli seçim Şişli'de geçecek. AK Parti Saadet Partisi ve Has Parti saflarından tanıdığımız Mukadder Başeğmez'i Şişli'den aday gösterdi. Şişli seçimlerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
AK Parti'nin İstanbul ilçe adaylarına baktığımızda içlerinde renkli sima olarak Mukadder Bey göze çarpıyor. Çünkü daha önce siyasette bulunmuş, aykırı kişiliği var, seçmenin dikkat ettiği şeylerden birisi de yakışıklı ve bıçkın bir hali var. Şişli çok kritik bir yer. Mustafa Sarıgül ile özdeşleşmiş. Seçimin kaderini Mustafa Sarıgül'ün adayı belirleyecek. Emanetçi mi gerçek bir başkan mı? Sarıgül'ün baskın siyasetçilği nedeniyle Şişli'de yerel yönetim konuları hiç tartışılmadı ve gündem olmadı. Renkli bir seçim izleyeceğiz.
MALTEPE'DE EDİBE SÖZEN BAŞABAŞ YARIŞACAK
-Renkli ilçelerden biri de Maltepe. AK Parti 2009'da Maltepe'yi sürpriz şekilde kaybetmişti. Şimdi Edibe Sözen ile yeniden Maltepe'yi kazanmayı hedefliyor. İstanbul 17 yıl sonra bir kadın adaya evet diyecek mi?
Edibe Hanım Maltepe için en olması gereken aday. Birincisi kendisi Sivas'lı. Maltepe'de bir Sivas oyu var. İkicisi bir sosyal demokrat görünümü var. Üçüncüsü de kadın aday. Maltepe'de bir karakter olarak yavaş yavaş Kadıköy'e benzemeye başladı. Bir iki dönem daha CHP'nin elinde kalırsa Kadıköy'e benzeyecek bir ilçe gibi duruyor. Ben Maltepe'deki seçimin tam ortada olduğunu düşünüyorum.
AK PARTİ KARTAL'I GERİ ALABİLİR
-Kartal'da AK Parti'nin kaybettiği ilçelerden biri. Burada şansı var mı?
Kartal ilçesi Maltepe'ye göre baktığınızda daha Anadolu'dur. Yeni yerleşimlerin fazla olduğu bir yer. AK Parti'nin genel seçimdeki oyları CHP'nin çok önünde. Sadece iyi bir performansla Kartal'ın AK Parti tarafından alınabileceğini düşünüyorum.
CHP KADIKÖY'DE ADAY GÖSTERMEDEN BİLE KAZANABİLİR
-Gelelim Kadıköy'e. Türkiye'de AK Parti'nin hangi ilçede şansı yok diye sorulsa heralde en başta Kadıköy cevabını alırız. Kadıköy'de durum hala aynı mı?
Kadıköy'de aslında seçime ihtiyaç görünmüyor. Seçim başladığı zaman CHP doğrudan kazanmış oluyor. Hatta adaya da ihtiyaç var mı bilmiyorum. Muhtemelen CHP aday koymasa da seçimleri kazanabilir. Sürekli bir partinin rahat bir şekilde bir ilçeyi kazanması heralde yöneticilere de bir rahatlık getiriyordur. Sürekli kazanılan bir yer yöneticileri de tembelleştirir.
BAKIRKÖY'DE İBRE YİNE CHP'DEN YANA
-Kadıköy kadar olmasa da Bakırköy de AK Parti'nin zorlandığı ilçeler arasında. Bakırköy'de dengeler değişti mi?
Bakırköy aslında Kadıköy gibi AK Parti'nin çok zayıf olduğu bir ilçe değil. Fakat seçimler bittikten sonra partiler tatile çıkıyorlar. Bir daha seçime yakın tekrar faaliyet gösteriyorlar. AK Parti Bakırköy'de yol alabilir. Ancak giderek Bakırköy de Kadıköy gibi aynı refleksleri gösteriyor. Bakırköy'de de seçim başladığı zaman CHP'nin adayı seçimi kazandığını düşünebiliriz.
AK PARTİ'NİN AVCILAR'DA ŞANSI YÜKSEK
-Avcılar göz önünde olmayan bir ilçe. Burada da yarış yine AK Parti CHP arasında mı geçecek?
AK Parti'nin Avcılar'da genel seçim oyu CHP'nin çok önünde. Dolayısıyla AK Parti'nin Avcılar'da şansı yüksek. Bir de son yerel seçimlerde CHP adayının kamuoyu popularitesi ve desteği çok yüksekti. Bu seçime giderken aynı desteğe sahip değil. Avcılar bu seçimde makas değiştirebilir.
BÜYÜKÇEKMECE STRATEJİ HATASI YÜZÜNDEN KAYBEDİLDİ
-AK Parti Büyükçekmece'yi çok küçük bir oy farkıyla kaybetmişti. Bu seçimlerde oy dağılımını nasıl görüyorsunuz?
Büyükçekmece üç dönemdir başkanlığı devam ettiren bir başkan var. Bugün kadar kamuoyunun dikkatini üzerine çekmeyi başardı. Bir önceki seçimde strateji hatası yaparak ağırlığı Beylikdüzü'ne verdi. Fakat seçim 200 oy gibi bir farkla bitti. Eğer seçimden önce Kadir Topbaş Büyükçekmece sahilde boydan boya bir yürüyüş yapmış olsaydı muhtemelen AK Parti seçimleri kazanmış olacaktı. Seçimlerin kaderini kampanyanın kalitesi belirleyecek.
AK PARTİ'NİN SARIYER ADAYI MHP KÖKENLİ AMA DEZAVANTAJLI DEĞİL
-AK Parti'nin kaybettiği ilçelerden biri de Sarıyer. Sarıyer de AK Parti yeni ve genç bir aday ile yarışıyor. Şansı var mı?
Sarıyer bütün seçimlerde iki parti arasında kaldı. Her seçimde oylar başabaş oldu. Bu seçim de AK Parti ile CHP arasında bir mücadele izleyeceğiz. Birbiren yakın oylar alınacağını düşünüyorum. MHP kökenli genç bir aday ile yarışa hazırlanan AK Parti'nin Sarıyer'de şansı hiç de az değil.
ATAŞEHİR'DE SEÇİM KIRAN KIRANA GEÇECEK
-Ataşehir AK Parti döneminde kurulan bir ilçe. İlk seçimlerde AK Parti bu ilçeyi kaybetti. Bu seçimleri nasıl görüyorsunuz?
Ataşehir ilginç bir demografiye sahip. Genel seçimlerde AK Parti CHP'nin 10 puan önünde. Yerel seçim oylarında da CHP 10 puan önde. Değişken bir seçmen kitlesi var. Seçimin tam seçime benzediği bir ilçe olacak.Kıran kırana bir yarış olacak. En kritik ilçelerden biri.
AK PARTİ BEYKOZ VE BEYLİKDÜZÜ'NE DİKKAT ETMELİ
-Son soru olarak AK Partili belediyeleri sorayım. AK Parti'nin kaybetme ihtimali olduğunu düşündüğünüz ilçeler var mı?
İstanbul'da kaderi çok ilginç olan bir ilçe var. Beykoz iki defa bir adayı üst üste seçmedi. Beykoz'da seçim sıkı bir yarış içinde geçer. Burada CHP adayının profili de önemli.
Beylikdüzü de her zaman CHP ve AK Parti'nin başabaş olduğu bir yer. Her iki partinin seçmeni de bilinçli. Dolayısıyla Beylikdüzü de AK Parti için kritik ilçelerden biridir.
