Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları 10'uncu Zirvesi dün İstanbul Çırağan Sarayı'nda Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün başkanlığında yapıldı. Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhammedov, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ve Kırgızistan Geçici Yönetimi Cumhurbaşkanı Roza Otunbayeva'nın katıldığı zirvenin ardından Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi oluşturuldu. Türkmenistan'ın tarafsızlık politikası gereği imza koymadığı Türk Konseyi'nin hedefi ise Avrupa Konseyi, Arap Ligi veya İngiliz Milletler Topluluğu gibi ortak bir çatı altında birleşmeyi sağlamak.
'AMELDE BİRLİK' VURGUSU...
Özbekistan'ın 1999'dan bu yana katılmadığı zirvelerde Abdullah Gül, Özbek halkını da unutmadı ve şu mesajı yolladı: "Gözden ırak olursak, gönülden de ırak oluyoruz. Hepimiz göz göze olduğumuzda, yan yana olduğumuzda, senede birkaç kez toplandığımızda, gönüllerimizde de şüphesiz ki yerlerimiz çok daha güçlü olarak devam etmektedir. Bir millet 6 devlet olmaktan gurur duyuyoruz." Abdullah Gül, şunları söyledi: "Paylaştığımız coğrafya çok geniş işbirliği imkânlarına sahip olmasının yanı sıra, bazı sorunlarla da karşı karşıyadır. Bu bakımdan, ilerletilmesine katkı sağlamayı hedeflediğimiz bölgesel işbirliği ve dayanışma, bölgemiz için ziyadesiyle mühimdir. Ortak maksadımız, bir taraftan ülkelerimiz ve halklarımızı birbirine daha sıkı kenetleyecek işbirliği imkânları yaratırken, diğer yandan ortaya çıkacak sinerjiden bölgemizin barış, istikrar, huzur ve refahının pekiştirilmesi için istifade etmektir. Türk İşbirliği Konseyi'nin kuruluşuyla, 'Amelde Birlik' şiarını hayata geçirmede tarihi bir adım atılmaktadır. Amacımız, yeni bir bürokratik yapı oluşturmak değil, halklarımızın girişimci ruhunu ve potansiyelini harekete geçirmektir."
TÜRKÇE VE İNGİLİZCE'YE ÇEVRİLDİ
Zirvede, Türk İşbirliği Konseyi Sekretaryası kurulması kararlaştırıldı. Genel sekreterliğe emekli Büyükelçi Halil Akıncı seçilirken, alınan kararlar farklı Türkçe lehçeleriyle yazıya döküldü. 5 cumhurbaşkanının düzenlediği basın toplantısında yalnızca Gül Türkçe konuştu. Diğer liderlerin Rusça yaptıkları açıklamalar, Türkçe ve İngilizce'ye çevrildi. Cumhurbaşkanı Gül, Türk dili için tek alfabe sorusuna, "Bunlar zamanla olacak şeyler" yanıtını verdi.
İŞTE ALINAN KARARLAR
Türk İşbirliği Konseyi, "Devlet Başkanları Konseyi, Dışişleri Bakanları Konseyi, Aksakallar Konseyi, Kıdemli Memurlar Komitesi ve Daimi Sekretarya" dan oluşacak.
Ekonomik ve ticari ilişkileri geliştirmek amacıyla "Türk İş Konseyi" kurulacak.
Türk kültürü ve mirasının korunması için Bakü'de bir vakıf oluşturulacak.
Astana, 2012 yılı Türk Kültür Başkenti olarak ilan edilecek.
Astana'daki Türk Akademisi bünyesinde bir müze ve kütüphane açılacak.
"Üniversitelerarası Birlik" adı altında bir yapılanmaya gidilerek, bu alandaki işbirliği ilerletilecek.
Araştırma-geliştirme faaliyetleri için özel bir fon kurulacak.
3 Ekim, "Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Günü" olarak kutlanacak.
Türk cumhuriyetlerinin 20. bağımsızlık yıldönümü 2011'de birlikte kutlanacak.
AFGANİSTAN'A DESTEK MESAJI
Zirvenin tek kadın lideri olan Roza Otunbayeva, basın toplantısında ülkesindeki istikrara katkıda bulunulması çağrısı yaptı ve Türkiye örneğini gösterdi. Otunbayeva, "Ülkemizdeki her eve ekmek girsin istiyoruz" diye konuştu. Türkmenistan-Afganistan-Pakistan ve Hindistan geçişli projede Afganistan'ın yaşadığı sorunlara değinen Türkmenistan Cumhurbaşkanı Berdimuhammedov da, ellerinden gelen desteği sağlayacaklarını belirterek şunları söyledi: "Afgan halkının gerçekten barıştan yana olduğunu düşünüyorum. Afganistan'da 12 bin noktada arama yapılacak, 1 milyar dolarlık yatırım yapılacak. Sorunun diplomatik yoldan çözüleceğini düşünüyorum."
