Yoğunluk hesaplaması cisimlerin ağırlıkları ve hacimleri kullanılır. Cismin ağırlığını hacimlerine bölerek yoğunluklarını hesaplamak mümkündür. Dünya içinde bir cismin kapladığı alana karşı gelen kütlelerine, öz kütle yani yoğunluk ismi verilmektedir. Cisimlerin yoğunlukları farklılık gösterir. Aynı maddenin katı hali sıvı haline oranla daha yoğundur. Kısacası maddenin katı hali sıvı haline göre daha az alan kaplar. Yoğunluk (d) formülü, kimya dersi sorularında çok sık kullanılmaktadır.
Yoğunluk formülü maddenin kütlesinin hacmi ile olan oranını ifade eder. Diğer bir isimle özkütle olarak tanımlanmaktadır. D harfi ile ifade edilir. kg/m³ ise birimidir. Arşimet tarafından keşfedilmiştir.
Maddenin yoğunluk ilkesine göre sıvı içinde yoğunluğu daha yüksek olan madde dibe çöker. Az olan maddeler ise yüzeyde kalmaktadır. Zeytinyağı su karışımında zeytin yağı dibe çöker.
Yoğunluk hesaplaması yukarı ifade ettiğimiz formül üzerinden yapılır. Belli şekli olmayan cisimlerde yoğunluk hesabı için ilk olarak eşit kollu terazi ile maddenin kütlesi bulunmaktadır. Dereceli silindire sıvı konularak sıvının 1. Ve son seviyesi arasındaki fark alınır. Fark, maddenin hacmini vermektedir. Hacim ve kütle belirleme işlemleri sonrasında madde yoğunluğu da çok basit bir şekilde bulunmaktadır.
Suyun katı hali bozdur. Sıvı haline göre çok daha az alan kaplar ve yoğunluğu da artar. Gaz hali olan buhar için de bu durum geçerlidir. Buhar hali katı ve sıvı haline oranla daha çok alan kaplar. Buhar halinin yoğunluğu az olur.
Yoğunluk hesaplamak için bazı bilgiler gereklidir. Cismin yoğunluğunu hesaplamak için en başta kütle ve hacim bilinmesi gerekir. Kütlenin hacme bölünmesi, cismin yoğunluğunu bizlere verir.
Yoğunluk hesaplama birim alana düşen kütlesi olarak ifade edilir. Brim bir gram olan cisim, bir gram halinde kapladığı alan yoğunluğunu ifade eder. Cisimlerin öz yoğunlukları vardır. Her cisim kendine ait öz yoğunluk değeri ile bilinir. Bu anlamda maddeler birbirinden farklı değerlere sahip olur.