Translasyon Nedir? Translasyon Hareketi Nerede Gerçekleşir, Aşamaları Neler?

Biyoloji dersinde en çok karıştırılan konu, protein sentezidir. Protein sentezi olayında ise karşılaşılan pek çok kavram vardır bu kavramlar arasında ‘transkripsiyon, translasyon, DNA, RNA’ kavramları bulunur. Translasyon kavramını iyi bir şekilde öğrenmek ve protein sentezindeki rolünü anlamak isteyenler “Translasyon nedir? Translasyon hareketi nerede gerçekleşir, aşamaları neler?” sorularının yanıtlarını araştırırlar.

Translasyon Nedir? Translasyon Hareketi Nerede Gerçekleşir, Aşamaları Neler?

Translasyon, DNA mekanizmalarını inceleyen bir kişinin karşısına çıkan bir kavramdır. İlk görüldüğü anda ne olduğu merak edilir ve akıllara "translasyon nedir?" sorusu gelir. Translasyon protein sentezinin ilk aşamasıdır ve bir sürece gereksinim duyar. Bu kavram hakkında yanıtı merak edilen diğer sorular "Translasyon hareketi nerede gerçekleşir, aşamaları neler, prokaryot ve ökaryotlarda translasyon farkları nelerdir?" şeklinde karşımıza çıkar. İşte translasyon hakkında detaylar…

Translasyon Nedir?

Translasyon kavramını açıklayabilmek için öncelikle, DNA, RNA ve protein sentezi gibi kavramları açıklamak gereklidir. DNA; genetik şifredir. RNA ise 3 çeşidi bulunan bir nükleik asittir. RNA'nın 3 çeşidi; tRNA, mRNA ve rRNA şeklindedir. Protein sentezi ise DNA ve RNA'nın birlikte protein üretmesidir. Translasyon kavramında öne çıkan RNA türü mRNA yani mesajcı RNA olarak karşımıza çıkar.

Translasyon, Transkripsiyon olayı sonucu oluşan mRNA'ların kodlarında uygun bir şekilde ribozomlarda gerçekleştirilen amino asit zinciri veya polipeptit sentezi sürecidir. Üretilen amino asit zincirleri uygun bir şekilde katlarınırlar ve etkin bir protein haline gelirler. Translasyon protein sentezinin ilk aşaması olarak karşımıza çıkar.

İngilizce olarak "çeviri" anlamına gelen "translation" sözcüğünden üretilmesinin nedeni; DNA dilindeki mesajları 20 harfli amino asit diline çevirmesindendir. Türkçe'ye translasyon olarak geçmiştir.

Translasyon Nerede Gerçekleşir?

DNA ve RNA hücre çekirdeğinde bulunsa da translasyon olayı, hücrenin sitoplazmasında gerçekleşir. Sitoplazma içerisinde yer alan ribozom protein sentezinde önemli göreve sahiptir. Sitoplazmada bulunan ribozom sayesinde translasyon sitoplazmada gerçekleşir.

Prokaryot ve Ökaryotlarda Translasyon Farkları Neler?

  • Prokaryot hücrelerde transkripsiyon ve translasyon olayları aynı anda aynı yerde sitozol içinde gerçekleşir

  • Ökaryot hücrelerde transkripsiyon olayı çekirdekte, translasyon olayı sitoplazmada gerçekleşir.

  • Prokaryot hücrelerde, translasyon sonrası oluşan ilk amino asitin türü formil metiyonin iken; ökaryot hücrelerde translasyon sonrasında oluşan ilk amino asitin türü metiyonindir.