Bitki küllerinde bugüne kadar 51 elementin bulunduğu tesbit edilmiştir ki bunlardan yalnız bir kısmının, P, S,Cl;Ca,Mg,K,Fe,Mn,B,Zn,Cu,Mo gibi elementlerin bitki hayatı için mutlaka lüzumlu oldukları deneylerle ispat edilmiş bulunmaktadır. Bu elementlere topraktan alınan fakat yanma esnasında amonyak halinde havaya geçen azotu da eklemek lazımdır. Hayata mutlaka lüzumlu elementlerin bir kısmı N,P,S,Ca,Mg,K,Fe,Mn,B,Zn,Cu,Mo gibileri çok az miktarlarda bile bitkilerin yetişmesine yeterlidir ( mikroelemenler). Aşağıda hayata mutlaka lüzumlu elementlerin topraklardaki kaynakları kısaca görülecektir.
Fosfor
Topraklarda primer şekilde bulunan fosfor kayanğı apatit, yani klor ve fluor ihtiva eden kalsiyum trifosfattır. Bunda başka topraklarda fosfor sekunder bir şekilde mevcuttur. Bu takdirde ya inorganik bileşikler halinde başlıca kalsiyum, magnezyum, demir ve alüminyum fosfatlar halinde, yahut fitin, fosfolipid ve nükleoprotein bileşikleri şeklinde ve organik formdadır. Toprakların ekserisinde inorganik fosfor, kalsiyum fosfat yahut bazik demir fosfat halinde rastlanır.
Nötr veya hafif asit orman topraklarında kalsiyum fosfat, buna mukabilçok yıkanmış, kalsiyum bakımından fakirleşmiş topraklarda ise demir ve alüminyum fosfat teşekkül etmiş bulunur.
Fosforun topraktaki miktarı genellikle küçüktür. Miktar değişimler son derece büyük olmarına rağmen, çok kaba suretle yaklaşık olarak % 0.01' den az bir miktardan % 0.2' ye kadar değişebilir.
Fosfor genel olarak yüzey toprakta, özellikle fazla organik maddede mevcut olduğunda, en çoktur. Orta horizonlarda nisbeten az, daha derin tabakalarda tekrar fazlalaşmaktadır. Bazı orman topraklarında en yüksek değerler ölü örtünün yaprak tabakasında rastlanmıştır.
Bir toprak suyunda, hatta veimli topraklarda bile fosforun miktarı pek az olup takriben 0.5 p.p.m ( parts per million=milyonda kısım ) kadardır. Fosforun toprakta bulunduğu şekil çözünürlük derecesini ve dolayısla bitki tarafından alınma derecesini tayin ettiğinden topraklarda fosfor durumu, mor tipindekinden çok daha elverişlidir. Bitki kökleri fosfat bileşiklerini çözündüren kuvvetli asit salgıladıklarından köklerin iyi gelişmesini sağlayacak fiziksel toprak durumunun da elverişli olması mühimdir.
Toprakta bulunan fosfatların çözünürlük derecesi pek küçüktür. Bununla beraber suyun ve karbon dioksidin tesiriyle bu tuzlardaki fosfat yavaş suretle çözünür ve fosfat aşağıdaki formüle göre faydalanılabilir şekle döner.
Ca3 (PO4)2 + 4CO2 + H2O ? CaH4 (PO4)2 + 2Ca (HCO3)2
Burada çok güç çözünür kalsiyum tirfosfattan, çözünebilen monokalsiyum fosfat hasıl olmuştur.