Teşbih Nedir? Söz Sanatlarından Teşbih-i Beliğ Ne Demek, Türk Edebiyatındaki Örnekleri Neler?

Edebiyatın geniş yelpazesi içinde birden çok edebi eserle karşılaşıldığı gibi çok fazla söz sanatı ya da dil bilgisi kurallarına da rastlanmaktadır. Şiirde, düz yazıda ya da romanlarda sıklıkla karşımıza çıkan söz sanatları bulunmaktadır. Teşbih sanatı da edebi eserlerde sıklıkla karşımıza çıkan söz sanatlarından biridir. Bir edebi eserde karşılaştığımız teşbih sanatını fark etmemiz için öncelikle teşbih nedir ya da teşbih-i beliğ nedir sorusunun cevabını bilmemiz gerekir. Biz de sizin için bu yazımızda teşbih ne demek sorusunun cevabını ve teşbih-i beliğ örneklerini hazırladık. İşte tüm detayları ile edebiyatta teşbih nedir sorusunun cevabı.

Edebi eserlerde kullanılan söz sanatları hem edebi metnin daha güç anlaşılmasına sebebiyet verirken hem de bu söz sanatlarının ne olmadığını bilmediğimiz zaman bizim de konuyu anlamamız oldukça güç hale gelebilir. Söz sanatları ile ilgili aklınızda soru işareti kalmaması açısından teşbih nedir sorusunun cevabı ve teşbih-i beliğ örnekleri bu yazımızda.

Teşbih Nedir?

Teşbih nedir ya da teşbih-i beliğ nedir sorusunun cevabı genel olarak söz sanatları ile ilgili karşımıza çıkmaktadır. Teşbih, edebi eserlerde benzetme sanatı olarak karşımıza çıkar. Diğer bir ifade ile teşbih, edebi eserde anlatımın gücünü geliştirmek ve daha etkili hale gelmesini sağlamak için kullanılan bir söz sanatıdır.

Teşbih Ne Demek?

Edebi eserde anlatımı daha güçlü hale getirmek için iki varlık arasında güçlü bir yön konusunda benzetme yapılmasına teşbih denmektedir. Diğer adı ile benzetme sanatıdır. Teşbih sanatında özellikle dikkat edilen nokta benzetilen varlığın benzetildiği varlıktan daha güçsüz durumda olması ve güçlü olana benzetilmesidir.

Teşbih sanatı içinde karşımıza çıkan 4 öğe bulunmaktadır ve teşbih sanatı bu öğeler üzerinden yapılmaktadır. Bu öğeler;

Benzeyen: Benzetme yapılırken güçsüz durumda olan varlık.
Kendisine Benzetilen: Benzetme yapılırken güçlü durumda olan varlık.
Benzetme Yönü: Benzetmede iki varlık arasında ortak olarak aktarılan özellik.
Benzetme Edatı: Benzetme yapılırken kullanılan "gibi, kadar, sanki, benzer" gibi edatlar.

Yukarıda bahsettiğimiz 4 unsurdan ilk ikisi teşbih sanatının asıl öğeleri olarak karşımıza çıkar. Yani teşbih sanatında 2 asil 2 yardımcı öğe bulunmaktadır. Benzeyen ve kendisine benzetilen asil öğe iken benzetme yönü ve benzetme edatı yardımcı öğedir.

Teşbih Sanatı Nedir?

Teşbih sanatı edebi eserlerde karşımıza çıkan bir söz sanatı çeşididir. Benzetme sanatı olarak da karşımıza çıkan teşbih sanatı, edebi eserlerde anlatım vurgusu ve anlatım gücünü arttırmak için kullanılır. Teşbih sanatının kendi içinde 4 farklı türü vardır;

Ayrıntılı teşbih
Kısaltılmış teşbih
Pekiştirilmiş teşbih
Yalın teşbih

Teşbih Örnekleri Nelerdir?

Edebi eserlerde karşımıza söz sanatı olarak çıkan teşbih edebiyatımızda da oldukça fazla örneği bulunmaktadır. İşte konunun daha iyi anlaşılması için sizin için hazırladığımız bazı teşbih sanatı örnekleri;

Yeni taşındığı evi çok merak ettik ama kutu gibi bir dairede oturuyor.
Kömür gibi kara gözlerini üzerimize dikmiş bize bakıyordu.
Kazandığı para annesinin ak sütü gibi helaldi.
Buraya geldiğinde korkak tavuk gibi saklandı.

Teşbih-i Beliğ Nedir?

Teşbih-i beliğ yani güzel benzetme, teşbih sanatı içinde sadece "kendisine benzetilen ve benzeyen" ile yapılan bir söz sanatıdır. Yukarıda bahsettiğimiz teşbihten farklı olarak 4 öğe aynı anda bulunmaz.

Teşbih-i Beliğ Örnekleri

Sadece kendisine benzetilen ve kendisine benzeyen ile yapılan teşbih-i beliğ sanatı ile ilgili örnekler aşağıdaki gibidir;

Dev çocuk görenleri şaşkınlığa uğrattı.
Yeni doğan bebeğin elma yanakları hemen dikkat çekiyordu.