Sülfürik Asit Nedir? Sülfürik Asit Formülü, Kullanım Alanları ve Yaygın Adı Nedir?
Halk arasında “hasan 2 salak osman 4” olarak ezberlenen sülfürik asit, hayatımızın içinde sıklıkla kullandığımız bir bileşiktir. Birçok alanda işe yarayan sülfürik asit, oldukça tehlikeli bir yapıya sahiptir. Bu nedenle kullanımından önce, onunla ilgili detayları bilmek gerekmektedir. Peki sülfürik asit nedir? Aşağıda bu sorunun cevabı ile sülfürik asit formülü ve kullanım alanlarını bulabilirsiniz.
Sülfürik asit, aşındırıcı etkiye sahip, güçlü bir asittir. Birçok kullanım alanına sahip olan bu asidi kullanırken dikkatli olmak gerekmektedir. Zira sülfürik asidin zararları ve riskleri de bulunmaktadır. Bu nedenle bu asidi kullanmadan önce, onun özelliklerini bilmek elzemdir.
SÜLFÜRİK ASİT NEDİR?
Sülfürik asit, kimyasal tepkimeler ile oluşturulan güçlü bir mineral asittir. Sülfürik asit; hidrojen, kükürt ve oksijen elementlerinin bir araya gelmesi ile meydana gelmektedir. Bu kimyasal bileşik oldukça güçlü bir aşındırıcıdır. Bu nedenle kullanırken dikkatli olunması önemlidir. Renksiz ve sert bir kokuya sahip olan sülfürik asit, yağımsı bir kıvama sahiptir.
SÜLFÜRİK ASİT NERELERDE KULLANILIR?
Sülfürik asit kullanım alanları oldukça geniştir. Sülfürik asit genellikle endüstriyel alanda kullanılmaktadır. Bu alanda sülfürik asidin başlıca kullanım alanları; patlayıcı yapımı, ilaçlama, gübre üretimi, inorganik tuz yapımı, boya sanayisi, petro-kimya sanayisi ve amonyum sülfat üretimidir. Ayrıca sülfürik asit bazı pillerin yapımında da kullanılmaktadır. Aşındırıcı etkisinden dolayı ise lavabo aşındırıcısı olarak da kullanılabilmektedir.
SÜLFÜRİK ASİT FORMÜLÜ
Sülfürik asit formülü aslında herkesin hayatında en az bir kere duyduğu bir isme sahiptir. Sülfürik asidin formülü yani bilimsel gösterimi H2SO4 şeklindedir. Bu formülde "H" hidrojen elementini, "S" kükürdü, "O" ise oksijen elementini sembolize etmektedir. Yani sülfürik asit 2 adet hidrojen atomu ile 1 adet kükürt atomu ve 4 tane oksijen atomunun bir araya gelmesinden oluşmaktadır.
SÜLFÜRİK ASİT YAYGIN ADI
Sülfürik asit yaygın adı halk arasında "Hasan iki salak osman dört" olarak bilinmektedir. Lakin bu aslında sülfürik asidin ezberlenme yoludur. Zira sülfürik asidin gerçekte baka bir yaygın ismi bulunmaktadır. Sülfürik asit, Zaç Yağı olarak da bilinmektedir. Aşındırıcı bir asit olduğundan halk arasında 'akü asidi' olarak da anılmaktadır. Tarihte ise vitriol yağı olarak geçmektedir.
SÜLFÜRİK ASİT ÖZELLİKLERİ
Sülfürik asit oldukça aşındırıcı ve güçlü bir mineral asittir. Bu asit renksiz ve keskin bir kokuya sahiptir. Yoğunluğu genel olarak yüksek bir sıvıdır. Bu açıdan kıvam olarak yağımsı bir sıvı olduğu düşünülebilmektedir. Sülfürik asidin özellikleri derişimine bağlıdır, yani sülfürik asit diprotik asit sınıfına üyedir.
Sülfürik asit iletken bir karışımdır, yani elektriği iletir. Ayrıca sülfürik asit higroskopik özelliğe sahiptir, yani havada bulunan nemi kolayca emebilir. Sülfürik asit, su da çözünülebilen bir yapıya sahiptir. Lakin sülfürik asidin su ile teması risklidir, zira su ile temas etmesi halinde ortaya yüksek bir ısı çıkmaktadır. Bunlara ek olarak sülfürik asit oksitleyici bir etkiye de sahiptir.
SÜLFÜRİK ASİT YOĞUNLUĞU
Sülfürik asit, aşındırıcı etkiye sahip oldukça kuvvetli bir asittir. Sülfürik asidin özellikleri derişimine bağlıdır. Bu açıdan da diprotik asit sınıfına aittir. Sülfürik asit yoğunluğu, bulunduğu ortamın derecesine göre değişebilmektedir. Lakin saf sülfürik asidin yoğunluğu 25°C'de 1,834'tür. Bu asidin donma derecesi 10,5°C iken, kaynama derecesi ise 315-318°C aralığındadır.
SÜLFÜRİK ASİT ZARARLARI
Sülfürik asit oldukça kuvvetli bir asittir. Sülfürik asit zararları olan bir maddedir. Bu nedenle de birçok riski beraberinde taşımaktadır. Sülfürik asit, yüksek dozda hem insanlara, hem hayvanlara, hem de çevreye zarar verebilen bir maddedir. Sülfürik asidin aşağıdaki gibi zararları bulunmaktadır;
- Sülfürik asidin gözlerle teması oldukça risklidir, zira körlüğe yol açabilir,
- Deri ile direkt teması halinde, deride şiddetli yanıkların oluşmasına neden olabilir,
- Temas edilen bölgeyi aşındırarak renk değişimlerine yol açabilir,
- Tene teması halinde kalıcı yara izlerinin oluşması mümkündür,
Yukarıda sayılan riskleri azaltmak için, sülfürik asidin döküldüğü yahut temas ettiği yer göz duşu veya seyreltik baz ile yıkanmalıdır. Kesinlikle bu bölgenin su ile temasından sakınılmalıdır. Sülfürik asit dökülen bir yerin su ile yıkanması çok zararlıdır. Zira bu bölge su ile yakındığında ortaya ısı çıkmaktadır ve asıl yanmayı ortaya çıkan bu ısı gerçekleştirmektedir.