Siyasetname Nedir? Türk Edebiyatında Ve Anadolu Sahasında Yazılan İlk Siyasetname Örnekleri Ve Yazarları
Bir devletin nasıl yönetilmesi gerektiğine dair fikirler her daim var olmuştur. Siyasetname nedir? Sorusu da bu bağlamda konu ile ilgilidir. Türk edebiyatında ve Anadolu sahasında yazılan ilk siyasetname örnekleri ve yazarları dendiği zaman belli birkaç eser muhakkak akla gelmektedir. Siyasetname nedir? Sorusunun cevabı genellikle bir defa öğrenildikten sonra unutulmayacak bilgiler arasındadır. İşte Türk edebiyatında ve Anadolu sahasında yazılan ilk siyasetname örnekleri ve yazarları…
Siyasetname yazan kişiler genelde entelektüel bilgi birikimi yüksek olan ve devlet yönetimi hakkında bilgisi olan insanlardır. Siyasetname nedir? Dendiği zaman öncelikli olarak siyasetname kaleme alacak olan kişinin ne gibi vasıflara sahip olması gerektiği de bilinmelidir. Türk edebiyatında ve Anadolu sahasında yazılan ilk siyasetname örnekleri ve yazarlarında da bu durum geçerlidir. Siyasetname yazarları aydın insanlardır. Peki ya siyasetname nedir?
Siyasetname Nedir?
Arap, Fars, Hint ve Türk edebiyatlarında devlet yöneticilerine yönelik olan çalışmalara, bu kişiler hakkında derin bilgiler veren eserlere verilen genel addır. Siyasetnameler içerisinde devlet yöneticilerine tavsiyeler verildiği de olmuştur.
İlk Siyasetname
Türk Edebiyatına dahil edilebilecek olan ilk siyasetname Yusuf Has Hacip tarafından 11. Yüzyılda yazılmış olan Kutadgu Bilig adlı eserler. Günümüz Türkçesine tercümesi "Mutlu Olma Bilgisi" olarak çevrilen bu değerli eser 7000 beyit ve 200 kıtadan meydana gelir, bu özelliğiyle de oldukça kapsamlı bir eser olduğunu söylemek mümkündür.
Kutadgu Bilig'in ilk başlarında bir hükümdarın sahip olması gereken özellikler sıralanmaktadır. Daha sonra Yusuf Has Hacip'e göre bir hükümdarda olması gereken ilk ve en önemli özellikler verilir. Bunlar adalet duygusu, otorite ve hoşgörüdür. Eserde yazana göre padişah her daim halkına karşı eşit ve adil olmalıdır. Yani ödül verirken de ceza verirken de aşırıya kaçmayarak tutarlı bir davranış sergilemelidir.
Siyasetname Özellikleri
- Siyasetnamelerde bir devletin nasıl örgütlenmesi ve işlemesi gerektiği anlatılır.
- Olası bir kötü yönetimin nasıl zararlı sonuçlar doğuracağına dair dikkat çekici metinlerle okuyucuya ve yöneticiye uyarı mesajı verilir.
- Siyasetnameler arasında en ünlü eser bir Selçuklu veziri olan Nizamülmülk'ün Melikşah'ın isteği üzerine hazırlamış olduğu "Siyasetname"dir.
- Türk Edebiyatının içerisine dahil edilebilecek olan en önemli siyasetname ise Yusuf Has Hacip tarafından yazılmış olan Kutadgu Bilig eseridir.