Eleştiri, mizah yazıları ile öyküler yazan Refik Halit Karay kimdir diyenler, Türk edebiyatındaki başarılı isimlerden olduğunu bilmelidir. Refik Halit Karay eserleri ve romanları, sade ve anlaşılır bir dil ile yazılmıştır. Gözleme dayalı eserler veren Refik Halit Karay edebi kişiliği sayesinde sevilen bir yazar olmuştur. Refik Halit Karay hayatı, en az eserleri kadar merak edilir. Peki Refik Halit Karay hangi akım ve toplulukta?
Ünlü Türk yazar Refik Halit, 15 Mart 1888 yılında İstanbul Beylerbeyi'nde dünyaya gelmiştir. Bolu Mudurnu'dan göç etmiş bir ailenin oğlu olan yazarın babası, o dönem Maliye Başveznedarı olan Mehmed Halid Bey'dir. Maddi imkanları geniş bir ailenin oğlu olduğu için oldukça iyi bir eğitim almıştır. Eğitimini Galatasaray Sultanisi ile Hukuk Mektebi'nde tamamlamış ve hemen ardından bugünkü Hazine ve Maliye Bakanlığı olan Maliye Nezareti'nde memurluğa başlamıştır.
Yazarlığa duyduğu ilgi nedeniyle Fecr-i tî edebi topluluğuna dahil olmuştur. Öte yandan, o zamanların ünlü mizah dergisi Kalem için "Kirpi" takma adıyla yazılar yazmaya başlamıştır. Yazdıkları yüzünden eleştiriler alan Refik Halit, bundan dolayı birçok kez sürgün edilmiştir. 1913'te Sinop'a, ardından Çorum, Ankara ile Bilecik'e gitmek zorunda kalmıştır. Sürgün döneminden sonra tekrar İstanbul'a dönmüş ve Türkçe öğretmeni olarak Robert Koleji'nde çalışmaya başlamıştır. Bu görevinden ayrıldıktan sonra, Posta Telgraf Umum Müdürlüğü'ne girmiş ve siyasete ilgi duyduğu için Hürriyet ve İtilaf Fırkası'na üye olmuştur. Aynı dönem, Tasvir-i Efkâr, Vakit ve Zaman gazeteleri için makaleler hazırlamıştır.
Ömrü sürgünde geçen yazarın, İstiklal Savaşı ile yazıları büyük tepki çekmiş ve vatan haini suçlaması ile karşı karşıya kalmıştır. Bundan dolayı, önce Yüzellilikler listesine alınmış ve sonra sürgün için Halep ve Beyrut'a gönderilmiştir. Sürgün sırasında, Atatürk için yazdığı şiirler sayesinde affedilmiş ve 1938 yılında geri dönmüştür. 16 yıllık sürgünden sonra tekrar siyasi mizah içerikli Aydede dergisini çıkarmaya başlamıştır. Refik Halit, 18 Temmuz 1965 yılında İstanbul'da hayatını kaybetmiştir.
Türk öykücülüğünün en önemli yazarlarından biri olan Refik Halit'in, 1919 yılında yayınlanan Memleket Hikayeleri adlı eseri büyük bir kesim tarafından beğenilmiştir. Köy edebiyatı yazarları içinde bulunan Karay, eserlerinde konu olarak aileyi, köy hayatını ve Anadolu'yu anlatmıştır. Sadece öykü değil, roman türünde de eserler vermiştir. Akıcı ve sade üslubu ile oldukça beğenilmiştir. Realist akıma bağlıdır ve Cumhuriyet dönemi yazarları arasında bulunur. Onun eserleri arasında aşağıdakiler yer alır.
Roman
İstanbul'un Bir Yüzü - 1920
Yezidin Kızı - 1939
Çete - 1939
Sürgün - 1941
Anahtar - 1947
Bu Bizim Hayatımız - 1950
Nilgün (3 cilt) - 1950-1952
Yeraltında Dünya Var - 1953
Dişi Örümcek - 1953
Bugünün Saraylısı - 1954
2000 Yılının Sevgilisi - 1954
İki Cisimli kadın - 1955
Kadınlar Tekkesi - 1956
Karlı Dağdaki Ateş - 1956
Dört Yapraklı Yonca - 1957
Sonuncu Kadeh - 1965
Yerini Seven Fidan - 1977
Ekmek Elden Su Gölden - 1980
Ayın On Dördü 1980
Yüzen Bahçe - 1981
Hikaye
Memleket Hikâyeleri - 1919
Gurbet Hikâyeleri - 1940
Mizah
Sakın Aldanma İnanma Kanma - 1915
Kirpinin Dedikleri - 1918
Ago Paşa'nın Hatıratı - 1918
Ay Peşinde - 1922
Tanıdıklarım - 1922
Guguklu Saat - 1925
Günce
Bir İçim Su - 1931
Bir Avuç Saçma - 1939
İlk Adım - 1941
Üç Nesil Üç Hayat - 1943
Makyajlı Kadın - 1943
Tanrıya Şikâyet - 1944
Anı
Minelbab İlelmihrab - 1946
Bir Ömür Boyunca - 1980