Nefsin mertebeleri araştırmasında öncelikle nefsin ne olduğu, ne ifade ettiği üzerinde durulmalıdır. Bu sayede konu çok daha sağlıklı şekilde anlaşılacaktır. Nefis mertebeleri bilinerek hayatınızı çok daha anlamlı kılabilirsiniz. Nefsin mertebeleri ve özellikleri tüm Müslümanların dikkatini çeker ve onları etkiler. Yapacağınız araştırma ile hayatınızın gidişatına yön vereceğinize emin olabiliriniz. Nefsin 7 mertebesi ile ilgili merak ettikleriniz yazımızın devamında.
Nefis, tasavvufta sıklıkla kullanılan kelimelerden biridir. Söz konusu kelime, insanı kötülüğe ya da günah işlemeye sevk eden benlik olarak tanımlanır. Tasavvuf âlimlerin nefsin 7 mertebesinin olduğundan bahsetmişlerdir. Bu mertebeler arasında nefsin en günahkâr olduğu seviye nefs-i emare olarak tanımlanmıştır.
Tasavvuf alanında yazdıkları eserler ile bilinen çok önemli iki âlim vardır. Bunlar İbn-i Arabi ve Sadreddin Konevi'dir. Söz konusu iki âlim de nefsin mertebeleri ile ilgili aydınlatıcı bilgiyi insanlara vermişlerdir.
Ünlü tasavvuf âlimlerinin eserlerinde nefsin 7 mertebesinin olduğu anlatılmıştır. Bunların ne olduğunu aşağıdaki listede görebilirsiniz.
Dilerseniz şimdi kısaca bu 7 mertebenin ne olduğundan kısaca bahsedelim.
Nefs-i emmare, insana sürekli günah işlemesini ve kötülük yapmasını tavsiye eden nefis olarak tanımlanmıştır. Bu nefse sahip olan insanlar özgürce günah işledikleri gibi işledikleri günahtan da pişman olmazlar. Allah'a ortak koşmak, zina etmek, büyü yapmak gibi günahlar nefs-i emareden kaynaklıdır.
Nefs-i levvame, kendini kınayan nefis olarak adlandırılır. Bu seviyede olan nefis, her ne kadar günah işlese de işlediği günahtan kaynaklı pişmanlık duyar. Ayrıca şehvetine karşı direnerek onu dizginlemeye çalışır.
Nefs-i mülhimede nefis yüzünü halktan çevirip Hakka dönmüştür. Kul daha çok ibadet etmeye gayret eder. Geçmiş günahlardan pişmanlığını da gönülden Allah'a ifade eder. Bu aşamadaki nefis uzlete çekilmiştir.
Nefs-i mutmain olan nefiste, kalbinde hiçbir şeye yer bırakmadan iman söz konusudur. Bu mertebedeki insanlar herkese karşı hoşgörülüdür.
Nefs-i raziyede kul, Allah'tan gelen her şeye razıdır. Yunus Emre dizelerinde bu nefis mertebesine atıfta bulunmuştur.
''Ya gonca gül yahut diken
Hoştur bana senden gelen.''
Nefs-İ mardiyye mertebesinde kulun kendisi ve ibadetinden Allah razıdır.
Nefs-i kâmil seviyesi, insanın ulaşabileceği en yüksek nefis mertebesidir. Bu mertebe insan-ı kâmil olarak da ifade edilir. İnsanın yaradılış gayesi de nefs-i kamil seviyesine ulaşmak olmalıdır.