En kaba tabiriyle organizmanın değişime uğraması olarak adlandırılan mutasyon terimi, virüs ile yan yana geldiğinde elbette korkutucu bir hal alıyor. Dünya çapında milyonlarca insanın ölümüne sebep olan Koronavirüs salgınında mutasyon haberleri, vatandaşları mutasyon ne demek, virüsün mutasyona uğraması nedir, mutasyonlu virüs ne demek gibi araştırmalara sevk etti. Mutant virüs ve varyant virüs hakkında pek çok sorgulama yapıldı.
MUTASYON ANLAMI TDK
Latince kökenli olan bu kelime, İngilizce ve Fransızca'da mutation "değişim, başka bir hale girme" manalarında kullanılmaktadır. Bir biyoloji terimi olan bu sözcük, canlı biliminde biyolojik değişim olarak karşımıza çıkar. Türk Dil Kurumu'nca verlien sözlük anlamı da değişim, form değiştirme, başka bir hale girme şeklindedir.
MUTASYON NE DEMEK?
Mutasyon ya da diğer bir adıyla değişinim, bir canlının gen haritasındaki DNA ya da RNA diziliminde meydana gelen kalıcı değişimlerdir. İlk kez yirminci yüzyılın başında ortaya çıkan mutasyon terimi, genetik çalışmaların temelini oluşturan bir olgudur. Mutasyona uğrayan organizma eskisinden farklı bir forma bürünür ya da farklı davranış sergiler.
VİRÜSÜN MUTASYONA UĞRAMASI NEDİR?
Koronavirüslerin tüm genetik materyalleri RNA (ribonükleik asit) adı verilen bir yapıda bulunur. RNA, DNA ile bazı benzerlikler taşır. Ancak bu ikisi aynı değildir. Virüsler insanlara bulaştığında hücrelere bağlanır, hücre içine girerler ve RNA'larının kopyalarını çoğaltarak yayılmasını sağlarlar. Bir kopyalama hatası olursa RNA değişime uğrar. Bilim dünyası bu değişikliklere 'mutasyon' adını verir. Bu değişiklikler rastgele ve tesadüfen meydana gelir. Virüsler çoğalırken ve insanlar arasında yayılırken başlarına gelen sıradan bir olaydır.
MUTASYONLU VİRÜS NE DEMEK?
Örneğin, her yıl grip aşısı yaptırmamızın nedeni, grip virüslerinin yıldan yıla değişime uğramasıdır. Bu yılki grip virüsü muhtemelen geçen yıl dolaşan virüsle aynı yapıda değildir. Bir virüsün insanları enfekte etmeyi kolaylaştıran rastgele bir değişikliği varsa ve yayılırsa, bu tür daha yaygınlaşır. Hızlı bulaşma söz konusu olur. Sonuç olarak, koronavirüsler dahil tüm virüsler zamanla değişebilir. Virüs mutasyona uğradığında ve enfekte etme durumunda değişimler meydana gelir. Virüsün bir hücreye bağlanma, o hücreye girme ve hücrede çoğalma yeteneği etkilenebilir.
MUTANT VİRÜS NE DEMEK?
Mutant, tıpkı mutasyon kelimesi gibi kökünü "mutate" fiilinden alan bir sözcüktür ve mutasyona uğramış, değişmiş anlamına gelir. Mutant virüs terimi de mutasyonlu virüsle aynıdır.
VARYANT VİRÜS NE DEMEK?
Varyant virüs, virüsün mutasyona uğrayarak çeşitlenmesi halidir. Mutant virüs kullanımıyla aynı anlama gelir.