Haziran'da düzenlenecek 2024 Liselere Geçiş Sınavı'na (LGS) bu yıl da 1 milyona yakın 8'inci sınıf öğrencisinin katılması bekleniyor. Çocuklar maalesef biraz da velilerin baskısıyla henüz 13-14 yaşlarında sınav kaygısı ve stresiyle baş etmeye çalışıyor. Oysaki LGS, bu yaştaki öğrencilerin sınav baskısı yaşamaması için hayata geçirilmişti. 7 yıl öncesine kadar 8'inci sınıf öğrencilerinin tamamı Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) kapsamında sınava giriyordu. Ancak bu sistem Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın çağrısıyla, bu yaştaki öğrencilerin sınav stersi yaşamaması için kaldırıldı. Yerine, sadece isteyen öğrencilerin katılabileceği, sınava girmeyen ya da kazanamayan öğrencilerin ise yerel yerleştirmeyle sınavsız liselere yerleşebileceği sistem hayata geçirildi. TEOG'dan LGS'ye geçişin temel gerekçelerinden biri istisnasız tüm öğrencileri merkezi sınav stresinden kurtarmak, bu süreci hedefi ve performansı olan öğrencilerle sürdürmekti. Ancak merkezi sınavlar hâlâ öğrencilerin üzerinde baskı yaratmaya devam ediyor. Liselere alınan öğrencilerin yüzde 22'si merkezi sınavla, yüzde 78'i ise adrese dayalı yerel yerleştirmeden geliyor. Velilerdeki endişe çocuklarının iyi bir liseye gidemezse üniversiteyi kazanamayacağı yönünde. Oysaki bu tamamen bir önyargı. Geçen yıl son sınıf düzeyinde 268 bin 766 öğrenci üniversiteye yerleşti. Bu öğrencilerin yalnızca 94 bin 433'ü LGS ile öğrenci alan liselerden. 174 bin 333'ü ise yerel lise olarak bilinen, adrese dayalı liselere yerleşen öğrencilerden oluşuyor.
Eğitim Uzmanı Salim Ünsal'ın hazırladığı çalışmaya göre 2023'te baraj puanı şartı olan gözde alanlara yerleşen yerel lise mezunlarının sayısı da oldukça fazla. Örneğin Tıp'a LGS ile öğrenci alan liselerden mezun 7 bin 191 öğrenci yerleşirken, yerel liselerden yerleşen sayısı 3 bin 35 oldu. Hukuk programlarına LGS ile öğrenci alan liselerden mezun 3 bin 144 öğrenci yerleşirken bu sayı yerel liselerde 2 bin 967. Psikolojiye bin 63 LGS okulu mezunu öğrenci yerleşirken bu sayı yerel liselerde 2 bin 795 oldu. Mimarlığa bin 499 yerel lise mezunu yerleşirken, sınavla öğrenci alan liselerden mezun öğrencilerin sayısı 764. Yerel lise mezunları Tıp, hukuk ve diş hekimliği dışında baraj puanı olan gözde programlara yerleşme açısından sınavla öğrenci alan lise mezunlarını solladı.
ÇOCUKLAR TRAVMA YAŞIYOR
SABAH'a konuşan Ünsal "Liselere alınan öğrencilerin yüzde 22'si merkezi sınavla, yüzde 78'i ise adrese dayalı yerel yerleştirmeden geliyor. Oranlar böyleyken 8'inci sınıf öğrencilerinin yüzde 90'ının kendini merkezi sınavlara girme mecburiyetinde hissetmelerinin rasyonel olmadığını düşünüyorum. Zaten çocukların daha 13 yaşında böyle kaygı ve stres dolu bir merkezi sınav sürecine dahil olmaları başlı başına sorgulanması gerekirken bu sınavlarda performansı merkezi sınavla yerleşmekten çok uzak öğrencilere de böyle bir misyon yüklenmesinin adil olmadığını düşünüyorum. Daha hayatının baharında ilk mağlubiyeti ile tanıştırmak sonraki mağlubiyetler için de bir yol olmaya başlıyor ve çocuğun benlik duygusunu ve özgüvenini daha baştan yaralıyor" dedi. Ünsal "Veliler yerel veriler üzerinden çocuklarının şimdiye kadarki performansına objektif bir gözle bakıp bu sınava başvuru kararını okul dilimleri ve öğrenci dilimlerini kıyaslayarak vermeliler. Baştan çocuğu mağlubiyet travması ile tanıştırmanın gereği yok" diye konuştu.
