Kontaminasyon Nedir? Tıp Dilinde Çapraz Kontaminasyon Ne Demek Ve Anlamı Ne?

Kontaminasyon, tıpta sıkça geçen bu sebeple de sağlıkçıların ve doktorların çok duyduğu bir kavram olarak biliniyor. Genel olarak resmi bir kullanım alanına sahip olan kontaminasyon, günlük hayatta sık kullanılan terimler arasında yer almıyor. Duyulduğu zaman ne olduğu merak edilen kelime için bilmeniz gerekenleri sizler için derledik. Konuyla ilgili merak ettikleriniz için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.

Sağlık alanında, tıp alanında ve gıda alanında kontaminasyon kelimesi önem kazanıyor. Bulaşma anlamını taşıyan kelime aynı zamanda; enfekte olmak, enfekte, bulaşmış gibi anlamlara da geliyor. Radyoaktif kontaminasyon, çapraz kontaminasyon gibi şekillerde karşımıza çıkan kelime; radyoaktif bulaşma ve çapraz bulaşma anlamlarını taşıyor. Kontamine kelimesi, tehlikeli maddeleri ya da istenmeyen maddelerin, durumların diğer canlılara ve insanlara bulaşmasına deniliyor.

Kontaminasyon Nedir?

Kontaminasyon, radyoaktif maddelerin bir alana bulaşması anlamına geliyor. Bu radyoaktif maddeler ise zararlı atıkları bünyesi içerisinde barındırıyor. Bu sebeple de bir yere bulaşması durumunda tıp dilinde kontaminasyon ya da radyoaktif kontaminasyon olarak ifade ediliyor. Bu durum her zaman radyoaktif durumlarda meydana gelmiyor.

İstenmeyen durumların insanlara ve diğer canlılara bulaşmasına da deniliyor. Örneğin yiyecek, içecek ve eşyalara bulaşan bir madde, kişilere de geçebiliyor.

İdrar Kültüründe Kontaminasyon Nedir?

İdrar kültüründe ≥104 CFU/ml üreyen bakterilere üropatojen deniliyor. Ürogenital flora elamanı veyahut üç ya da daha fazla çeşitli tipte bakteri üreyen kültürler kontaminasyon olarak değerlendiriliyor.

Çapraz Kontaminasyon Ne Demek?

Çapraz kontaminasyon kavramı; virüs ve bakterilerin, kontamine olmuş bir yüzey aracılığı ile kontamine olmamış başka bir yüzeye aktarılmasına deniliyor. Kontamine yiyecek nedir sorusunun cevabını da bu şekilde verebiliriz.

Çapraz kontaminasyon, gıda zehirlenmeleri veya gıdadan kaynaklı hastalıklarına neden olabiliyor. Çapraz kontaminasyon kavramının, dört farklı ana kaynağa sahip olduğu biliniyor. Bu dört ana kaynağı şu şekilde sıralayabiliriz:

İnsanlar
Çalışma alanları
Ekipmanlar
Gıdalar

Çapraz Kontaminasyon Çeşitleri Nelerdir?

Ana kaynaklardan kontaminasyonun nasıl yayıldığını şu şekilde ifade edebiliriz:

İnsan elinden gıdaya bulaşabiliyor
Gıdadan gıdaya bulaşabiliyor
Buzdolabı ve soğutma ekipmanlarından gıdaya bulaşabiliyor
Tezgah üzerinde bulunan paketlerden gıdaya bulaşabiliyor
Çalışma tezgahlarının düzenli ve düzgün bir şekilde dezenfekte edilmemesinden kaynaklı olarak bulaşabiliyor
Gıdaların ya da ekipmanların temas ettiği yüzeyler neticesinde gıdaya bulaşabiliyor
Eldiven kullanımı öncesinde ellerin yıkanmamış olması sonucu bulaşabiliyor
Dezenfektanların yeterli yoğunlukta olmamasından kaynaklı bulaşabiliyor
Kesme tahtası kullanımının ardından temizlenmeden üzerine birden fazla gıdanın temas etmesi sonucunda bulaşabiliyor

Çapraz Kontaminasyon Nasıl Önlenir?

Çapraz kontaminasyon durumunun yaşanmaması için alınabilecek çeşitli yöntemler bulunuyor. Bu yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Depolama ve üretim alanlarında çöplerin düzenli olarak atılması gerekiyor. Çöpler alanda uzun süreli beklememeli.
Direkt olarak tüketime sunulacak olan gıdalara, mümkün olduğu kadar çıplak el ile temas etmemeye özen göstermek gerekiyor. Eğer temas edilmesi gerekiyor ise, her ürüne dokunurken farklı bir eldiven kullanımını tercih etmeniz gerekiyor.
Gıda işleme süreçleri farklı olan ekipmanlar ile temas sağlandıktan sonra, direkt olarak tüketime gidecek olan gıdalar için farklı ekipmanalar kullanılması gerekiyor.
Direkt olarak tüketime sunulacak olan gıdaların, çiğ gıdalara ile temas etmemesi büyük önem taşıyor. Bu gıdaların ayrı yerlerde depolanması ve farklı ekipmanlar ile işlenmesine özen göstermek gerekiyor.