Fenomenoloji Nedir? Felsefe Olarak Fenomenoloji Ne Demek, Temsilcileri Kimlerdir?
Sosyal bilimler, pratik yaşamı ve fikir dünyasını anlamamızı ve anlamlandırmamızı sağlayan çok geniş bir alandır. Sosyal bilimlerin içinde Felsefe, ortaya çıktığı günden bu yana sorduğu sorularla dünyayı, insanı, varlıkları ve fikirleri açıklamaya çalışmış, bunu yaparken de çeşitli düşünce biçimleri, yöntemler ortaya koymuştur. Felsefenin cevap aradığı sorular ve varlığa, gerçekliğe yüklediği tanımlar bugün hala tartışılmakta, üzerine kitaplar yazılmaktadır. Peki, bir felsefi akım olarak da kabul edilen Fenomenoloji ne demek? Fenomenoloji felsefesi nedir, temsilcileri kimlerdir?
Felsefenin ilgilendiği sorular zaman içerisinde gittikçe çeşitlenmiş, temel felsefe konuları birbirini takip eden çalışmalarla farklı yöntemlerle defalarca incelenmiştir. Temel felsefe konularına yapılan çalışmalar sonucu yeni konular da eklenmiş ve hala da eklenmeye devam etmektedir. 20. Yüzyılın başlarında gelişmeye başlayan ve bugün hala üzerine çalışmalar yapılan felsefe akımlarından fenomenolojiye dair merak edilenleri haberimizde derledik.
FENOMENOLOJİ NE DEMEK?
Fenomonoloji Türkçeye görüngübilim olarak çevrilmiştir. Fransızcada "phénomène" olarak geçen ve duyularla algılanabilen, somut olay ya da nesne anlamına gelen Fenomen sözcüğünden türetilmiştir.
FENOMENOLOJİ NEDİR?
Fenomenoloji Bir felsefi akım olarak ilk defa 20. yüzyılın başlarında Edmund Husserl tarafından ele alınmıştır. Görüngübilim olarak da geçen fenomenoloji fiziksel dünyayı anlamlandırmakla ilgilenir. Fenomenolojiye göre nesnelerin mutlak bir anlamı yoktur. Yaşamın içindeki somut nesnelerin karşıladığı anlamlar kişiden kişiye, o kişinin deneyimleri ve görüşleriyle, bilincinin algı sınırlarıyla farklılık gösterir.
Fenomenoloji dış dünyanın yani fizikse dünyanın göreli olduğunu savunur. Örneğin, bir saç maşasını düşünelim. Dünyanın pek çok yerinde teknolojiyi kullanmaya ya da teknolojiyle hiç tanışmamış toplumlar var. Bu saç maşasını teknolojiyle hiç tanışmamış bir topluluğa gösterelim ve onlardan bunu anlatmasını isteyelim. Muhtemelen onların saç maşasında gördüğü şeyle bizim gördüğümüz şey aynı olmayacaktır.
FENOMENOLOJİ FELSEFESİ TEMSİLCİLERİ KİMLERDİR?
Fenomenoloji felsefesini ilk kez ele alan yukarıda da bahsedildiği gibi Edmund Husserl olsa da felsefe çalışmaları içinde fenomenolojiye çok daha öncelerinde rastlarız. Büyük Alman filozof Hegel, bilincin özgürleşmesi için geçirdiği süreçleri ele aldığı Ruhun Fenomenolojisi kitabıyla birlikte fenomenolojiyi ilk defa ortaya atan düşünür olarak kabul edilebilir.
Fenomenolojik yöntemin en önemli temsilcisi olan Alfred Schütz de fenomenoloji temsilcilerinden biridir. 20. yüzyılın en çok tartışılan konularından biri olan fenomenoloji Heidegger'i, Sartre'a, Frankfurt Okulu düşünürlerini, Foucault'yu ve postmodern düşünceye hakim pek çok düşünürü de yazarı etkilemiştir.
FENOMENOLOJİ ARAŞTIRMA YÖNTEMİ NEDİR?
Fenomenolojik araştırma yöntemi bildiklerimizi, toplumun bize öğrettiklerimizi, kendi bilincimizin oluşturduğu anlamları bir kenara bırakarak bilginin ve gerçeğin öz halini görmeye çalışır. Bunu yaparken de "Askıya alma" ve "Fenomenolojik indirgeme" olmak üzere iki adımda ilerler. Durumları anlamanın yolu doğal tavırdan (öğrenilen ve kendi bilincimizle kabul ettiğimiz gerçekten) kurtulmaktan geçer.
FENOMENOLOJİK YAKLAŞIM NE DEMEK?
Fenomenolojik yaklaşıma göre gerçeklik tek başına tanımlanabilen bir konu değildir. Gerçekliğin kesin ve herkes tarafından kabul edilen bir anlamı olamaz çünkü gerçeklik ancak onunla ilgilenen bilinç tarafından bilinebilir. Gerçekliğe yönelmiş her farklı bilincin gördüğü gerçeklik farklı olacaktır. Bu yüzden fenomenolojik yaklaşım gerçekliği ararken öğrendiğimiz tanımlardan kurtulmayı ve ortada olan durumu ya da nesneyi bunu tecrübe edenlerin gözünden görmeye çalışmaktır. Fenomenoloji "Kime göre, neye göre" sorusu üzerinden tanımlanabilir.
FENOMENOLOJİ NEYİ SAVUNUR?
Fenomenoloji fiziksel dünyanın mutlak ve değişmez bir gerçeklikle tanımlanamayacağını savunur. Fenomenoloji "öz"e odaklanır. Dış dünyanın ve olguların özünü görebilmek için Fenomenolojik yöntem bize yardım eder. Fenomenolojiye göre bilincimizi ve deneyimlerimizi askıya alırsak bilincin özünü ve gerçekliği görebiliriz.