Devre kesici nedir? Borsada devre kesici ne demek?
Neredeyse her gün yüzlerce yatırımcı, borsa üzerinden hisse senedi alım-satımı yapmaktadır. Bu kadar çok işlem hacmini manipülasyondan koruyan sistem borsa devre kesicidir. Borsada devre kesici ne demek? Konusunu daha detaylı ele alacağız. Devre kesici nedir? İşte merak edilenlerin yanıtı…
Borsada senet alım-satım işlemleri belirli kurallar dahilinde yapılmaktadır. Ayrıca kurumsal yapısı olan bir piyasadır. Borsada yatırımcıların güvenle işlem yapabilmesi oldukça önemli bir konudur. Aşırı fiyat dalgalanmaları ve ani değişimlerin engellediği bir sistem uygulanmaktadır. İşte burada devre kesici kavramı ortaya çıkmaktadır.
DEVRE KESİCİ NEDİR?
Yatırımcıların belirlenen sınırları aşan fiyat dalgalanmalarından olumsuz etkilenmemesi için piyasaya rahatlama imkanı sağlayan bir nevi sigorta sistemine devre kesici denilmektedir. Borsada devre kesici ne demek? İşlemleri geçici olarak durdurarak yatırımcılara piyasayı anlama fırsatı verir ve doğru bilgiye erişebilmeleri için zaman tanır. Devre kesici sistemi, Türkiye'de 2015 yılından itibaren Borsa İstanbul tarafından hayata geçirilmiştir.
DEVRE KESİCİ NASIL UYGULANIR?
Devre kesici uygulaması hem piyasalar hem de yatırımcılar için önemlidir. Piyasa normal seyrinde devam ederken önemli bir gelişme, açıklama, yeni bir haber, spekülatif bir hamle ile olumsuz etkilenebilir. Yani bir payın fiyatında %20 yükseliş ya da %10 düşüş meydana gelebilir. İşte bu noktada devre kesici araya girer. Devre kesici çalışan payda sürekli olarak işleme ara verir. Belirlenen fiyat eşiklerini geçen emirler iptal edilir. Yani Devre kesici harekete geçtiğinde ilgili payda tek fiyat yöntemi ile fiyat oluşturmak için belirli bir süre emir toplanır. Daha sonra süre sonunda emirler eşleştirilir ve fiyat oluşturulur. Oluşan fiyatın duyurulmasının ardından işlemlere 'sürekli işlem' yöntemi ile devam edilir. Devre kesici bu sayede hem piyasaları hem yatırımcıları korur.
DEVRE KESİCİ NE KADAR SÜRER?
Devre kesici uygulaması yıldız pazarda yüzde 10, ana pazarda yüzde 7,5, alt pazarda ise yüzde 5 oranında tetiklenir. Emir toplama süresi ise yıldız pazarda 5, ana pazar ve alt pazarda 15 dakikadır. Devre kesici sonrası eşleştirme süresi ise yıldız pazar ve ana pazarda 2, alt pazarda ise 15 dakikadır.
DEVRE KESİCİ HİSSEYİ NASIL ETKİLER?
Bir hisseye devre kesici uygulandığında hisse emir toplama sürecine geri döner ve tek fiyattan emir toplanmaya başlar. Öncelikle o ana kadar girilmiş tüm talepler iptal edilir. Tekrar emir toplama sürecine ancak tek fiyattan girilir. Yani talepler tekrardan toplanır. Bunun süresi 15 dakika olarak belirlenmiştir.