Coğrafya Nedir, Alt Dalları Nelerdir? Coğrafya Bilim Dalı Neleri İnceler?

Coğrafya, birçok sosyal bilim dalından yardım alan, yeryüzünü insan ile ilişkilendirerek inceleyen bilim dalıdır. Coğrafya incelemeleri tüm dünyayı kapsayabileceği gibi bölgesel de olabilir. Bu açıdan coğrafya temelinde ikiye ayrılır. Daha sonra ise birçok alt dalda coğrafya incelenebilmektedir.

COĞRAFYA NEDİR?

Coğrafya temel sosyal bilimlerden birisidir. Coğrafya kelimesinin kökeni Antik Yunan dönemine dayanmaktadır. Coğraya, Antik Yunan'da, yeryüzü anlamına gelen "gaiga" ile yazmak, tasvir etmek anlamlarına gelen "grafi" kelimelerinin birleşmesinden oluşmaktadır. coğrafya kelimenin Türk Dil Kurumu'na göre olan anlamı ise yer çizimidir. Coğrafya kelimesi ilk olarak 2200 yıl önce Eratosthenes tarafından kullanılmıştır.

Coğrafyanın amacı, yeryüzündeki olan tüm doğal, beşeri ve hatta ekonomik olayları insanla ilişki kurarak incelemektir. Yani coğrafya, dünyanın doğal ortamı ile insan arasındaki ilişkiyi inceleyen sosyal bir bilim dalıdır. Coğrafya, 19. yüzyılda bağımsız disiplinler arasında yerini almıştır. Coğrafyanın birçok alt dalı bulunmaktadır.

COĞRAFYA BİLİM DALI NELERİ İNCELER?

Coğrafya insan ve çevre arasındaki karşılıklı etkileşimleri incelemekle görevlidir. Yani ikili bir yapısı vardır. Bu yapının bir kolu her zaman insandır. Diğer kolu ise aslında yeryüzünde bulunan her şeydir. Buna örnek olarak; yer şekilleri, bitkiler ve iklimler verilebilir.

COĞRAFYANIN DALLARI

Coğrafya temelde iki gruba ayrılmaktadır. Bunlar yerel coğrafya ile genel coğrafyadır. Bu iki başlık ise kendi içlerinde dallara ayrılmaktadır. Yerel coğrafyadan kasıt aslında bölgesel coğrafyadır. Burada bölgelerin, kıtaların ve ülkelerin coğrafyası incelenmektedir. Genel coğrafya ise bundan çok daha geniş bir inceleme alanına sahiptir. Genel coğrafya kendi içerisinde 3'e ayrılmaktadır. Bunlar; fiziki coğrafya, beşeri coğrafya ve ekonomik coğrafyadır. Fiziki coğrafyada yeryüzü ile alakalı hususlar; beşeri coğrafyada insanla alakalı hususlar; ekonomik coğrafyada ise ticaret, maden gibi ekonomik kaynaklarla ilgili hususlar incelenmektedir.

EKONOMİK COĞRAFYANIN ALT DALLARI

Genel coğrafyanın alt dallarından birisi ekonomik coğrafyadır. Ekonomik coğrafya, insanlığın ekonomik kaynaklarının incelendiği, bunların nereden çıkarıldığı, özellikleri gibi alanların konu edinildiği coğrafya dalıdır. Ekonomik coğrafya birçok konuyu incelediğinden kendi içerisinde dallara ayrılmaktadır. Ekonomik coğrafyanın alt dalları şu şekilde sıralanabilir; maden coğrafyası, ticaret coğrafyası, ulaşım coğrafyası, turizm coğrafyası, enerji coğrafyası ve tarım coğrafyası.

BEŞERİ COĞRAFYANIN ALT DALLARI

Beşeri coğrafya konunun insanın ile alakalı olduğu coğrafyadır. Beşeri coğrafya kendi içerisinde alt dallara ayrılmaktadır. Beşeri coğrafyanın alt dalları şunlardır; yerleşme coğrafyası, tarihi coğrafya, nüfus coğrafyası, siyasi coğrafya, kültürel coğrafya, sanayi coğrafyası ve sağlık coğrafyasıdır.

FİZİKİ COĞRAFYANIN ALT DALLARI

Genel coğrafyanın üçünü alt dalı ise fiziki coğrafyadır. Fiziki coğrafyanın ana konusu yeryüzünün oluşumudur. Bu alanda yer şekillerini, iklimi, su hareketlerini vb. yeryüzüne ait oluşumları incelemektedir. Fiziki coğrafya kendi içerisinde dallara ayrılmaktadır. Fiziki coğrafyanın alt dalları arasında şunlar yer almaktadır; klimatoloji, jeomorfoloji, hidrografya, biyocoğrafya, doğal afetler coğrafyası ve toprak coğrafyası.

COĞRAFYAYA YARDIMCI BİLİM DALLARI NEDİR?

Coğrafya yeryüzünü ve insanın bununla olan ilişkisini incelerken, birçok sosyal bilim dalından da faydalanmaktadır. Bu bilim dallarının başında tarih gelmektedir. Coğrafya ve tarih el ele yürüyen kardeş iki bilim dalıdır. Bunun haricinde ise coğrafyaya yardımcı bilim dallarını şu şekilde sıralamak mümkündür;

• Jeoloji,
• Hidroloji,
• Zooloji,
• Meteoroloji,
• Antropoloji,
• Etnoloji,
• Sosyoloji
• Jeofizik,
• Astronomi,
• Kartografya,
• Demografi,
• Botanik

• #Coğrafya