Bobin nedir, ne işe yarar? Bobin çeşitleri ve özellikleri
Bobin, elektrik ve elektronik devrelerinde kullanılan önemli bir devre elemanıdır. Bu devre elemanı, üzerinden elektrik akımı geçen, bir silindir üzerine sarılı halde bulunan tel sargıdır. Bobin, üzerinden elektrik sinyalleri geçen tüm iletken malzemelerde olduğu gibi, üzerinden elektrik geçtiği esnada bir tür manyetik alan oluşturur. Bu özellikten yararlanılarak, elektrik enerjisi manyetik alan şeklinde depolanabilmektedir. İndüktör şeklinde de anılan bobin, iki adet terminale sahip ve pasif bir devre elemanıdır. Bobin nedir? Bobin ne işe yarar?
Bobin, bir silindir üzerine sarılmış ve dış kısmından yalıtım işlemi yapılmış iletken tel sargısıdır. İndüktör adı da verilen bobin, elektrik enerjisinden manyetik alan oluşturur ve bu enerjinin manyetik alan şeklinde depolanabilmesine imkân verir. Bobinler, üstünden geçen elektrik enerjisinin değişiminin yavaş olması nedeniyle güç kaynağı ya da sinyal işleme mekanizmalarında filtreleme elemanı olarak kullanılabilir. AC gerilimi yükseltmek ya da alçaltmak amacıyla da farklı sarım sayısına sahip iki tane bobinden oluşan trafolar kullanılabilmektedir. Bobin özellikleri arasında bulunan manyetik alanı depolayabilme özelliğinden yararlanılarak, bobinler anahtarlama özelliği bulunan güç kaynaklarında da kullanılabilmektedir. Bobinler, birbirlerine seri bağlanarak ya da bir kondansatör ile paralel bir şekilde bağlanarak, devrelerde istenmeyen sinyallere karşı filtre görevinde de kullanılmaktadır. Bobinlerin bazı kullanım alanları:
- Röleler,
- Motorlar,
- Hoparlörler,
- Isıtıcılar,
- Solenoidler,
- Elektromıknatıslar,
- Trafo devreleri
BOBİN ÇEŞİTLERİ
Bobinlerin sabit ve ayarlanabilir çeşitleri mevcuttur. Sabit bobin türleri:
- Ferrit nüveli bobinler: Nüvesi nikel, alüminyum, kobalt, demir, bakır gibi metaller ile başka bazı katkı maddelerinin karıştırılmasıyla oluşan bobinlerdir. Ferrit nüveli bobinlerde indüktans yüksek olur.
- Hava nüveli bobinler: Hava nüveli bobinler daha çok yüksek frekans devrelerinde kullanılır.
- Demir nüveli bobinler: Şok bobini adıyla da anılan demir nüveli bobinler, ses frekansı devrelerinde ve filtreleme devrelerinde yaygın olarak kullanılır.
- Sac nüveli bobinler
- Toroid bobinler
Ayarlanabilir bobin türleri:
- Nüvesi hareket edebilen bobinler: Nüve kısmı hareket edebildiği için, bobinde oluşan manyetik alan ve indüktans değeri değiştirilebilir.
- Sargı ayarlı bobinler: Bobinin üzerine sürtünen bir çentik bulunur. Bu çentik sayesinde, bobinin değeri ayarlanabilir.
- Kademeli bobinler
BOBİN GÖREVİ NEDİR?
Bobinlerin görevi, kendisine alternatif akım uygulandığında, akımın yönünün mütemadiyen değişmesinden dolayı etrafında oluşan manyetik alanı gerektiğinde depolamaktır. Bu manyetik alanı gerektiğinde depolayabilmeyi sağlama özelliğinden yararlanılarak bobinler elektronik alanında birbirinden farklı birçok alet üzerinde ve birçok farklı amaç için kullanılabilmektedir.