Sandığa gitme oranının %66 olduğu İngiltere seçimlerinde Muhafazakar Parti %37 oy oranı ile Meclisteki sandalye sayısının %51'ini kazanarak tek başına Hükümet kurmaya hak kazandı. Türkiye Paralel suç örgütü, HDP ve CHP tarafından kurulan kirli ittifak ile koalisyon bataklığına sürüklenmeye çalışılırken İngiltere ve İtalya'daki seçim sistemi koalisyonların önünü kesiyor. Batı koalisyondan kaçıyor, oy kaybına uğrayanlar liderler istifa ediyor. Bizde ise tam tersi, her fırsatta Batı'dan örnekler verenler, 7 Haziran öncesi koalisyon gayretindeler.
İŞTE 10 SORU İLE KOALİSYONA DİRENEN İNGİLTERE VE SEÇİM SONUÇLARI
İNGİLTERE SEÇİMLERİ NASIL SONUÇLANDI?
Milletvekili dağılımı şöyle:
Muhafazakâr Parti: 331
İşçi Partisi: 232
İskoç Ulusal Partisi: 56
Demokratik Birlik Partisi: 8
Liberal Demokratlar: 8
Sinn Fein: 4
UKIP: 1
Diğer Partiler: 10
Oyların yüzde olarak dağılımı ise şu şekilde:
Muhafazakâr Parti: 36.9
İşçi Partisi: 30.4
UKIP: 12.6
Liberal Demokratlar: 7.9
İskoç Ulusal Partisi 4.7
Yeşil Parti: 3.8
İNGİLTERE'DEKİ UYGULANAN SİSTEM NEDİR?
İngilizler dar bölge seçim sistemini uyguluyor. Bu konu yıllardır tartışılan bir mesele çünkü bir bölgede en çok oy alan milletvekili seçiliyor.
DAR BÖLGE SEÇİM SİSTEMİ TARTIŞMALI MI?
İngiltere'de bu sistem üzerine büyük tartışmalar var özellikle küçük partiler bu durumun demokrasiye aykırı olduğunu dar bölge sisteminin sadece büyük partilerin işine yaradığından yakınıyor.
BU SİSTEM İSTİKRARIN ÖNÜNÜ AÇTI
Dar bölge sistemiyle Başbakan David Cameron'un liderliğindeki Muhafazakar Parti yüzde 37 oy alarak parlamentoda 331 milletvekili çıkardı ve çoğunluğu sağladı, 650 sandalyeli Avam Kamarasının yüzde 51'i Muhafazakarların oldu.
DAR BÖLGE YERİNE NİSPİ SİSTEM OLSAYDI SONUÇ NASIL OLURDU?
Eğer İngilizler dar bölge yerine nispi temsil sistemini uygulasalardı o zaman çok renkli bir tablo ortaya çıkacaktı. Muhafazakar Parti yüzde 37 oy oranı ile sadece 240 milletvekili çıkarabiliyordu. Bu durumda tek başına iktidar olamayıp, koalisyon oluşturmak zorunda kalacaklardı.
SADECE MUHAFAZAKAR PARTİ Mİ FAZLA VEKİL ÇIKARMIŞ OLDU?
Dar bölge sistemi büyük partilerin işine geliyor yani sadece Muhafazakarlar değil sandıktan ikinci sırada çıkan İşçi partisi, bu sistemle 232 milletvekili çıkardı ama nispi sistem olsaydı onların da oy oranı düşecekti, o durumda İşçi Partisinin vekil sayısı 213'e düşecekti.
ASIL AMAÇ NE?
Bu tarz bir sistemde asıl amaç ülkenin koalisyona mahkum olmamasıdır. Her ne kadar demokrasinin beşiği olarak anılan İngiltere'de bu sistem uygulanıyor olsa da koalisyon sıkıntısının da en çok farkında olanlar Batılılar.
CAMERON DAHA ÖNCE KOALİSYON KURMUŞTU
Bir önceki seçimde Muhafazakar Parti lideri David Cameron, Liberal Demokratlarla koalisyon kurmuştu, bu son seçimin ardından tek başına iktidar olmaya hak kazandı, sistem için hedef alınan da zaten bu, yani koalisyona mahkum olmamak.
BATI KOALİSYONDAN KURTULMAK İSTİYOR
Koalisyon konusunda İtalya örneği var. 69 hükümetin 63'ü koalisyon hükümeti, son 20 yıl hep geniş katılımlı koalisyonlardan kurulmuş ve özellikle ekonomik istikrarsızlık ile siyasi istikrarsızlık adına yeni bir seçim yasası çıkartıyorlar.
KOALİSYON TEHLİKESİNDEN KAÇIYORLAR
İngiltere'de sistem koalisyonu zorlaştırıyor ya da en azından bir önceki seçimde olduğu gibi küçük ortaklı bir koalisyona itiyor. Koalisyondan en çok muzdarip olan İtalyanlar ise yüzde 40 oyu alana tek başına iktidar yolunu açacak olan yeni seçim yasasını devreye sokmaya çalışıyorlar. Yüzde 40 alan çıkmazsa o zaman en çok oyu alan iki parti ikinci tura gidiyor ve neticede tek başına iktidar çıkıyor.
3 İNGİLİZ SİYASİ LİDERİN İSTİFASINI NASIL DEĞERLENDİRMEK GEREK?
İngilizler bu istifalarla demokrasinin gereğini bu istifalarla yerine getirmiş oldular. Son hükümetin koalisyon ortağı Nick Clegg, bu son seçimden ikinci parti çıkan İşçi Partisi lideri Miliband ile Farrage'ın istifası üstüste 10 seçim kaybeden Türkiye'deki muhalefete de bu anlamda örnek olmalı.
İNGİLTERE SEÇİMLERİNDEN TÜRKİYE NASIL BİR DERS ÇIKARMALI?
Katılımın yüzde 66 olduğu ve yüzde 37'lik oy oranı olan partinin yüzde 51'lik temsil hakkı kazandığı; yüzde 12,6 alan partinin ise sadece 1 milletvekili çıkarabildiği İngiltere seçimini demokrasi diye nitelen Türkiye'deki muhalefet, her seçim sonrası Türkiye'de diktatörlük olduğunu iddia ediyor. Muhalefet ve malum medya, HDP 7 Haziran'daki seçimlerde yüzde 10'luk seçim barajını aşamazsa, Türkiye'de halkın büyük kesiminin Mecliste temsil edilmediğini iddia ederek ülkede diktatörlük olduğu kara propogandası yapmaya hazırlanıyor.
Taha Dağlı/sabah.com.tr
