İşe iade davası açma süresi nedir? İşe iade davası şartları ve sonuçları

İş Kanunu'nun 20. Maddesine göre, bir işçi, işveren tarafından haksız ve hukuksuz bir şekilde işten çıkarıldığında bunu yargıya taşıyabilir ve işe iade edilebilir. Üstelik bu süreçte yatırılmayan primleri de, dava kazanıldığında yatırılmak zorundadır. İşbu kanun şu şekilde özetlenebilmektedir: "Sözleşmesi feshedilen işçi, fesih sebebi olmadığında ya da sebebin geçerli bir sebep olmaması iddiasında, bir ay içerisinde işe iade talep ederek arabulucuya başvurmalıdır. Tarafların arabulucu ile anlaşamadığı takdirde iş mahkemesince dava açılır. Fesih sebebinin geçerli olduğu işveren tarafından kanıtlanmalıdır."

İŞE İADE DAVASI ŞARTLARI

İşten çıkarılan her işçi işe iade davası açamamaktadır. Aşağıdaki şartları karşılaması gerekmektedir:

• İşçi ve işveren arasında iş sözleşmesi bulunması ve bu sözleşmenin hukuksuzca feshedilmesi, (Sebep göstermeksizin ya da gösterilen sebebin geçerliliği olmaması.)
• İş yerinde en az 30 işçi çalıştırılıyor olması,
• İşçinin en az 6 aylık kıdemi olması,
• Fesih bildirim tebliğinden başlayarak 1 ay içerisinde arabulucuya başvurulması,
• Arabuluculukla anlaşılamadığı takdirde iş mahkemesinde dava açılması.

12.10.2017 tarihinde yapılan düzenleme ile işe iade davasından önce arabulucuya başvurulması zorunlu hale getirilmiştir. Arabulucuya başvurmaksızın açılan davalar mahkemede usulen reddedilmektedir.

İşveren aşağıdaki sebeplerden dolayı işçiyi işten çıkarması geçersiz fesih sayılmaktadır:

• Sendika üyesi olması,
• İşyeri sendika temsilcisi olması,
• Çalışma saatleri dışında sendikal faaliyetlere katılması,
• Irk, cinsiyet, inanç, siyasi görüş, medeni hal, hamilelik, doğum vb. durumlar,
• İşçinin, haklarını takip etme adına işveren hakkında adli ve idari mercilere başvurması.

İŞE İADE DAVASI AÇMA SÜRESİ

İşe iade davası açabilmek için belirli bir süre bulunmaktadır. İş sözleşmesi feshinden itibaren 1 ay içerisinde arabulucuya başvurulmalıdır. Arabulucu ile anlaşılamaması durumunda, arabulucunun tuttuğu son tutanak tarihinden 2 hafta içerisinde dava açılabilmektedir. Bu süreleri aşmamaya özen gösterilmelidir.

İŞE İADE DAVASI NE KADAR SÜRER?

Mahkemelerin ve bölge adliyelerinin iş yoğunluğu arttıkça dava sonuçlanma süreleri uzamaktadır. Her ne kadar ivedilikle sonuçlandırılması gerekiyor olsa da, ayda gelen onlarca işe iade davası sebebiyle süreç uzayabilmektedir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na göre yaklaşık 2 ay içerisinde dava sonlanmalı, istinafa başvurulduğunda ise 1 ay içerisinde sonuca varılmalıdır.

İŞE İADE DAVASI SONUÇLARI

İşe iade davası kararı kesinleştiğinde, işçi 10 gün içerisinde işverene başvurur ve işe iade talep eder. Bu tarihten itibaren 1 ay içerisinde de işveren işçiyi işe başlatmalıdır. İşverenin işçiyi işe başlatıp başlatmaması onun inisiyatifine bağlı olup, gerekli tazminatları ödeyerek işe başlatmayabilmektedir.

İşçinin işe iade talebi doğrultusunda işe başlaması ise şu şekilde olmaktadır:
İşçi, işverene, iade talebinde bulunur. İşveren ise işçiye ihtarname göndererek işe çağırır. Bu iki talebin de noter aracılığıyla yapılması, daha sonrasında ispat gereken durum oluşması halinde gereklidir. İşçiye, boşta geçen süre olarak en fazla 4 aylık ücret tazminat olarak verilmektedir. Varsa ikramiye, gıda ve yol yardımı da ödenmelidir.

İşçinin işe başlatılmaması durumunda şu senaryo yaşanmaktadır:
İşçiye, boşta geçen süre için en fazla 4 aylık ücret tazminatı ve en az 4 en fazla 8 aylık maaş olmak üzere iş güvencesi tazminatı ödenmek zorundadır. 6 ay ila 5 yıl kıdemli işçi 4 aylık, 5 yıl ila 15 yıl kıdemli işçi 5 aylık, 15 yıldan fazla kıdemli işçi 6 aylık ücret kadar iş güvencesi tazminatı alabilmektedir. Fesih nedenine göre bu miktar 8 aylık ücrete kadar çıkabilir.

İŞE İADE DAVASI TAZMİNATI

İşçinin açtığı işe iade davasında fesih geçersiz kabul edildiğinde, işveren, işçiyi 1 ay içerisinde işe başlatmak zorundadır.

• İşçi başvuru yaptığı halde işe başlatılmazsa, işe iadeye aykırılık tazminatı almaktadır. En az 4 en fazla 8 aylık ücreti iş güvencesi tazminatı adı altında almaktadır.
• Boşta geçen 4 aylık sürenin ücreti ve sosyal haklar ödenecektir.
• İşveren, kıdem ve ihbar tazminatını da ödemelidir. İşe iade talebini kabul etmediği tarih üzerinden ücret hesaplanarak tazminat verilir.

MAHKEME KARARI İLE İŞE GERİ İADE EDİLEN İŞÇİ İŞVEREN TARAFINDAN NE ZAMAN İŞE BAŞLATILIR?

İşe iade davasını kazanan işçi 10 gün içerisinde işverenine talepte bulunur. İşveren ise işçiyi 1 ay içerisinde işe başlatmak zorundadır.

KIDEM VE İHBAR TAZMİNATI ALAN İŞÇİ İŞE İADE DAVASI AÇABİLİR Mİ?

Kıdem ve ihbar tazminatı verilerek işten çıkartılan işçi de işe iade davası açabilmektedir. İşe iade davasının sonucunda fesih geçersiz hale gelirse, işçi tazminatı işverene iade etmek durumundadır.