Mart'ta meydana gelen kazada kaptan pilot Beril Gebeş ve ikinci pilot Melike Kuvvet'in idaresindeki Başaran Holding'e ait, TC-TRB tescilli Bombardier Challenger 604 tipi iş jeti, İran'da düşmüş, kazada işadamı Hüseyin Başaran'ın kızı Mina Başaran ile 7 arkadaşının da olduğu 11 kişi yaşamını yitirmişti. Pilot Gebeş'in cenazesine ulaşılamazken, 10 cenaze Türkiye'ye gönderilmişti. Kokpitteki kayıtlarda, yolcuların uçaktaki endişesinin pilotlar tarafından giderilmeye çalışılmasından, pilotların arızadan dolayı kaygılarına kadar tüm ayrıntılar ortaya çıktı. Rapora göre her şey iki pilotun, hız göstergelerinin farklı görünmesiyle başlıyor. Bu sırada oto pilottan çıkılıyor. Stall yani havada tutunamayan uçağın hızla irtifa kaybetmesiyle facia gerçekleşiyor. Raporda uçağın düşene kadar havada parçalanmadığı da yer aldı.
UZMAN GÖRÜŞÜ
Arızayı geç fark edip yanlış kumanda etmiş
Uçaktaki üç hız göstergesinden birinde yaşanan arıza sonrası, verilen yanlış kumanda nedeniyle havada tutunamayarak (stall olma durumu) düşen uçağın pilotlarının arızayı geç fark ettiğini ifade eden uzmanlar "Arızayı geç fark ediyorlar. Bu gibi durumlarda anında reaksiyon gösterilmesi lazım. Bunlar chek-list'e bakıp düzeltilecek arızalar değil. Ezbere reaksiyon gösterilmesi lazım. Havacılıkta 'unreliable airspeed' olarak adlandırılan hızla ilgili farklılıklar baş gösterdiğinde pilotlar, zamanında ve yeterli müdahaleyi yapmamış. Bundan sonra da 'stall' baş gösteriyor. Sürati artıracaklarına uçağı süratsiz bırakıp 'stall' durumuna girdikten sonra da uçağa hakim olamamışlar" dedi. SABAH
SANİYE SANİYE FACİA BÖYLE GELDİ
14:31:47: Kaptan Beril Gebeş (BG):3.8 seviye 38 bin(feet) tırmanma
14:31:53: Ting diye tek bir uyarı sesi geliyor. İki pilotun arasındaki göstergelerde 10 Knot'luk fark var.
14:31:55: BG: Allah Allah, seninki ile benimki süratleri farklı
14:32:22: BG: Check list'i açar mısın?-(Arıza meydana geldiğinde yapılması gerekenler, check-list'te yazar).
14:32:43: Sesten anlaşıldığına göre uçakta takat düşüşü var. Motorda bir takat azalması var. Gaz kesmişler.
14:33:31: Seviye uyarısı
14:33:33: Gaz kesmeye benzeyen bir ses duyuluyor
14:33:38: Süratle ilgili çeşitli kaygıları var. BG: İkimizin sürati aynı değil
14:33:53: Uçağın aşırı sürat aşımında verdiği sesli ikaz duyuluyor (Burası en önemli gelişme)
14:34:02: MK: Süratim düşüyor
14:34:23: MK: Kaptanım burnu ezin. Siz ezmiyorsunuz burnu (Stall olduğunda uçağın burnunu aşağı vermek gerektiği için Melike Kuvvet, Beril Gebeş'i uyarıyor)
14:34:23: Süratle ilgili problem olduğundan kokpit ekibi hem fikir oluyor
14:34:37: Sürat aşımı ikaz sesi geliyor. (sürat aşımı uçaklar için çok tehlikelidir. Üreticinin izin verdiği maksimum süratin üzerine geçilirse parça kopması olabilir)
14:34:37: Pilotlar hava trafik kontrolöründen arıza nedeniyle 3.7.0'a alçalma talep ediyor
14:35:46: Düşen sürat nedeniyle kaygılanıyorlar
14:34:46: Oto pilotun attığının sesi duyuluyor. (Ya kendileri atıyor ya da oto pilot kendisi çıkıyor)
14:34:57: Uçak Stall'a giriyor. Yani süratsiz kalıp havada tutunamıyor. Stall uyarısı ve lövyenin sallanması başlıyor. (Uçak stall'a girdiğinde uyarmaya başlar lövye vibrasyona girerek tepki veriyor)
14:35:06: MK: Bırak! Neden burnu tutuyorsun
14:35:16:BG: Ben tutmuyorum! Kendi kendine oluyor (Kumanda almıyor gibi yorumlanabilir)
14:35:21: MK: Niye çekiyorsun anlamıyorum (çekmemesi gerekiyor burnu aşağı doğru iterek vermesi lazım. Burnu alçaltması lazım)
14:34:40: MK: İrtifa kaybediyoruz
14:35:47: BG yolculara: "Korkmanıza gerek yok, problem yok" diyor
14:36:01: N1 gitti (Motor devir göstergeleri kaybolduğu yorumlanıyor) Stall uyarısı ve lövye vibrasyonu sürüyor.
14:37:29: Sentetik bir ses duyulur motor yağı ikazı veriyor. Düşük yağ ikazı geliyor. Uçak yağ ikazı veriyor. (İhtimallerden biri yağ kaçağı var)
14:37:56: Kokpit ses kayıtları bitene kadar stall uyarı ve lövye vibrasyonu devem eder.
14:37:57:TC-TRB emergency deklere eder
14:38:00: Kokpitte tek bir uyarı sesi
14:38:49:Uçak irtifa kaybetmeye devam ediyor
14:40:58:Uçak İranlı kontrolörün radarında kayboluyor...
